سرویس تاریخ جوان آنلاین: مطالعه اثري كه هم اينك در باب آن سخن ميرود، از ضرورتهاي خوانش زندگي و زمانه پهلوي اول قلمداد ميشود. اين بازخواني از آن روي اهميتي فراوان يافته است كه از يكسو، رسانههاي خارجي متأثر از سياستهاي دونالد ترامپ رئيسجمهور سابق امريكا در تقويت سلطنتطلبان، به شكلي گسترده در تلويزيونها و فضاي مجازي، به تبليغ و تطهير رضاخان پرداخته و در اين باره به تبليغاتي گسترده دست زدند و از سوي ديگر، طيفي از جوانان جوياي حقيقت، خواهان مطالعه حقيقت زندگي و زمانه قزاق، از منابعي پژوهشي و غيرجانبدار هستند. «رضاخان تا رضا نام» براي پاسخگويي به اين نياز، به نگارش در آمده و به اهل تحقيق عرضه شده است. مؤلف اين اثر، هدايتالله بهبودي پژوهشگر پرآوازه تاريخ معاصر ايران است كه پيش از اين نيز در باب موضوعات شاخص دوران معاصر، آثاري شاخص خلق كرده و به اهل نظر عرضه داشته است. مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي ناشر اين كتاب، در ديباچه آن پيرامون اهميت و سرفصلهاي اين تحقيق نوپديد، چنين آورده است:
«تاريخ معاصر ايران، مشحون از رخدادها و تحولاتي است كه روندهاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور را دستخوش تغيير كرده است. جنگهاي ايران و روس، انقلاب مشروطه، كودتاي مرداد 1332 و انقلاب اسلامي، شماري از اين تحولات تاريخساز است كه روندهاي پيش از خود را دستخوش دگرگوني ساخته است. در ميان اين تحولات اما كودتاي سوم اسفند 1299 موسوم به كودتاي سياه، نقشي كليدي در آينده ايران برجاي گذاشت. مقدمات تغيير سلطنت از همين واقعه رقم خورد، دولت دستنشانده براي نخستين بار در تاريخ ايران ظهور يافتند و روند اجتماعي و فرهنگي جامعه سنتي ايران، بهكلي متحول شد. به همين سبب است كه رضاخان پهلوي بهطور عام و واقعه كودتاي سوم اسفند بهطور خاص، حائز اهميت فراواني است و بايد مورد مداقه قرار گيرد. بدين منظور مؤسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي در آستانه صدمين سالگرد كودتاي سوم اسفند 1299، دست به خوانشي تازه از زندگي مهره نظامي كودتا و سرسلسله دودمان سلطنتي بعدي، يعني رضا خان پهلوي زده است.
«رضا نام تا رضاخان: زندگينامه رضا شاه پهلوي از 1256تا 1299» عنوان كتابي به قلم هدايتالله بهبودي است كه به حيات سياسي و اجتماعي رضا پهلوي، از بدو تولد تا كودتاي سوم حوت ميپردازد. در كتاب حاضر، علاوه بر زندگي رضا نام – رضا خان بعدي- تا حدي زمانه او هم مورد بحث و نظر قرار ميگيرد. آنچه در باب آن دوره در اين تحقيق آمده: آثار انقلاب اكتبر روسيه بر ايران، پايان جنگ جهاني اول، قرارداد 1919، ارتقاي بريگاد قزاق به ديويزيون، سرازيري مستشاران نظامي و مالي بريتانيا به ايران، استحاله قزاقخانه روسي به انگليسي و سياست انگلستان در ايران است.»
هدايتالله بهبودي مؤلف «رضا نام تا رضاخان» در جلسه نقد و بررسي اين اثر، در مؤسسه خانه كتاب و ادبيات ايران، در باب كتاب خويش، به اشارتي جالب پرداخت و گفت: «از رشيد ياسمي نقل شده است: بعضي از ظرفا تاريخ را تاريك گفتهاند! اگر تاريخ تاريك است، فلسفه تاريخ، تاريك در تاريك است؛ ظلمات بعضها فوق بعض. بعضي ديگر نيز تاريخ را از آن جهت تاريك گفتهاند كه دسترسي به اخبار واقعي آن، آسان و راحت نيست و جوينده بايد در ظلمات ايام، به جستوجوي وقايع پراكنده، عمري بگذراند. اين مشابهت لفظي ميان تاريخ و تاريك، وقتي قوت ميگيرد كه كسي بخواهد قوانين و قواعدي براي تاريخ كشف كند و مانند ساير علوم، نواميس اصلي تاريخ را بيابد و بشناسد... .»