سرویس سیاست جوان آنلاین: یکی از نکاتی که مقام معظم رهبری بارها و بارها در دیدار با نمایندگان بر آن تأکید کردهاند ضرورت خودکنترلی مجلس بر اعمال و رفتار اعضای مجلس است. تجلی اصلی این مسئله نیز قانون نظارت بر رفتار نمایندگان است که هیئتی از نمایندگان مأمور به رسیدگی اولیه نسبت به شکایات مطرح شده از سوی نمایندگان هستند.
ایشان در سال ۹۵ و در دیدار با نمایندگان مجلس دهم به این نکته اشاره میکنند و میفرمایند: «برای مجلس انواعواقسام لغزشها هم متصوّر است، مجلس اگر نظارت کرد، جلوی لغزش نماینده را گرفت و نماینده توانست این پاکیزگی و طهارت خودش را در طول این چند سال حفظ کند، آنوقت زبانش باز خواهد بود، آنوقت میتواند اگر چنانچه نقطه اشکالی در هر جا دید آن را بیان کند، این را باید مجلس رعایت بکند. من خواهش میکنم مسئله خودنظارتی، خویشتننظارتی مجلس را دستِکم نگیرید. این را حفظ کنید.»
با در نظر گرفتن این مسئله میتوان گفت هم اکنون مهمترین راهبردی که میتواند به مجلس شورای اسلامی در مقابله با حواشی کمک کند، خودنظارتی نمایندگان مجلس است، کما اینکه در غیر این صورت هیچ نهادی نمیتواند به حل این معضل کمک کند. در طول یک هفته اخیر دو مسئله در فضای مجازی سبب شده برخی انتقادات جدی نسبت به مجلس در فضای عمومی جامعه مطرح شود. یکی از آنها خبر واگذاری تعدادی از خودروهای دناپلاس به قیمت کارخانه و به صورت اقساط به نمایندگان مجلس شورای اسلامی است. به ظاهر این خودروها قرار است نمایندگان را در جهت انجام وظایف محوله یاری کند، حتی یکی از نمایندگان استان قزوین هم در این باره داشتن خودروی شاسی بلند را حق نمایندگان دانست. یکی دیگر از اعضای هیئت رئیسه مجلس نیز به این نکته اشاره کرده بود که با توجه به هم ردیف بودن جایگاه شغلی نمایندگان با معاونان وزرا و بهرهمندی آنان از امکاناتی مشابه، در ارائه این خودروها هیچ مشکل و شائبهای در خصوص استفاده اختصاصی از آنها مطرح نیست. ماجرا و انتقادات ناشی از آن به قدری جدی شد که یک جلسه غیرعلنی در همین باره در مجلس تشکیل شد و موضوع مورد بحث قرار گرفت. مسئله دوم اختصاص تعدادی از واکسنهای آنفلوآنزا به بهداری مجلس برای تزریق به نمایندگان بوده است. به ظاهر هزارو ۵۰۰ دوز واکسن آنفلوآنزا برای تزریق به نمایندگان و کارکنان مجلس در اختیار بهداری مجلس شورای اسلامی قرار میگیرد. انتشار این خبر با توجه به محدودیت این واکسن و اولویتبندی برای تزریق آن موجب انتقادهای فراوانی در فضای مجازی شد که در نهایت بهداری مجلس با صدور بیانیهای از بازگرداندن تمام این واکسنها به سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت خبر داد.
امتیازات فراوان در دوران سختی
یکی از ابهامات و سؤالاتی که درباره امتیازات فوق ایجاد میشود، این است که واقعاً امتیازی خاص در اختیار نمایندگان قرار گرفته که شایسته مذمت باشند. در پاسخ به سؤال اول میتوان گفت که شاید در شرایط عادی چنین مسئلهای درست باشد. نمایندگان و تمام مقامات دولتی میتوانند از امکانات مدنظر خود استفاده کنند، اما واقعیت این است که کشور در شرایط یک جنگ اقتصادی تمامعیار قرار دارد.
طبیعی است که با چنین مشکلاتی نمیتوان انتظار داشت مسئولان هم از امکاناتی برخوردار باشند که در روزگار فراوانی از آن برخوردار باشند. این مسئله به خصوص در نمایندگان مجلس یازدهم بیشتر صدق میکند. نمایندگان مجلس با توسل به شعارهای انقلابی به قدرت رسیدهاند و بهرهمندی از امکانات دولتی باید در چارچوبهای جدید مورد توجه قرار بگیرد.
این ماجرا در خصوص واکسن آنفلوآنزا از حساسیت بیشتری برخوردار است. نمیتوان این نکته را رد کرد که هم اکنون جامعه ایرانی همانند تمام دنیا با یک بحران سلامتی تمامعیار در حوزه بیماری واگیردار همچون کرونا و آنفلوآنزا روبهرو هستند، به خصوص آنکه ایران هم اکنون با تحریمهای بسیار جدی در حوزه واردات دارو و تهیه واکسنهای مورد نیاز کشور در حوزه آنفلوآنزا با محدودیت فراوانی روبهرو است.
طبیعی است که این واکسنها باید با ترتیبات خاصی در میان طبقات خاص از جمله کادر درمان و بیماران خاص توزیع شود. در این میان انتشار خبر تحویل این واکسنها به مجلس شورای اسلامی میتواند تأثیر منفی فراوانی در افکار عمومی باقی بگذارد، البته خوشبختانه مجلس شورای اسلامی به صورت رسمی اعلام کرده این واکسنها را به سازمان غذا و دارو پس خواهد داد، با این حال و به رغم این حرکت میتوان انتظار داشت این خبر به شدت در افکار عمومی تأثیر منفی خواهد گذاشت، به گونهای که نشانههای آن را میتوان در فضای مجازی مشاهده کرد. طبیعی است این انتظار وجود دارد مجلس در این باره با احتیاط بیشتری برخورد کند.
فضاسازی رسانهای تا چه اندازه مؤثر است
بخش دیگری از شرایط فعلی و موج خبرسازی فعلی در خصوص مجلس را میتوان به موجسازیهای رسانهای علیه مجلس یازدهم منتسب کرد. واقعیت این است که عملکرد مجلس دهم که نتیجه مستقیم آن روی کار آمدن مجلس یازدهم بود، به مذاق برخی جناحهای سیاسی کشور خوش نیامده و طبیعی است که از هر ابزاری به خصوص ابزار رسانه برای بیاعتبارسازی آن استفاده کنند.
مهمترین فلش این جنگ روانی به سمت عملکرد شخصی نمایندگان بوده است. نگاهی به موجسازیهای رسانهای نشان میدهد اغلب این اخبار در فضای توئیتر منتشر میشود و بلافاصله به فضای روزنامهها و برخی خبرگزاریها نشت میکند، البته همان طور که گفته شد وظیفه مجلس این است که با مراقبت درونی جلوی چنین سوءاستفادههای رسانهای را بگیرد، اما رصد اخبار نشان میدهد غرضورزیهای اینچنینی نیز پایانی ندارد. واقعیت این است که در مجلس یازدهم شفافیت در خصوص امتیازات اینچنینی بسیار بیشتر از مجالس قبلی است.
در مجلس دهم نمونههای فراوانی در خصوص استخدام نمایندگان در وزارتخانههای مختلف از جمله وزارت نفت منتشر شد. به رغم اینکه افشاگریهای فراوانی در این باره صورت گرفته، منتها به دلیل عدم حمایت رسانهای هیچ اتفاق مثبتی در خصوص توقف این امر انجام نشده است. در دو یا سه مورد اخیر سازمان اجرایی مجلس با شفافسازی تلاش کرده اشتباهات قبلی را جبران کند که نمونه آن بازپسدادن واکسنهای آنفلوآنزا یا انصراف برخی نمایندگان از دریافت ماشین دنا میباشد.
چنین خبرسازی رسانهای را میتوان در خصوص اخبار مرتبط با سفرهای رئیس مجلس و همچنین نمایندگان برای رسیدگی به مشکلات مناطق محروم دید. از همان آغاز این سفرها برخی رسانههای اصلاحطلب سفرهای رئیس مجلس را بیفایده و دارای جهتگیری انتخاباتی دانستند. این در حالی است که در مجلس دهم همین رسانهها انتقادات فراوانی از آقای عارف به عنوان رئیس فراکسیون امید مجلس در خصوص عدمارتباط جدی با مردم مطرح کردند.
با جمعبندی موارد فوق میتوان گفت که انتظارات مردم از مجلس یازدهم با توجه به شعارهای زمان انتخابات بسیار بالاست و از طرفی دیگر شرایط کشور با توجه به تحولات پیشرو استثنایی است، از همین رو انتظار جدیتری از مجلس و خود نمایندگان برای مدیریت شرایط فعلی به جهت دوری از حاشیههای ایجاد شده وجود دارد.