سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: از روی کنجکاوی برایم سوالی پیش آمده بود که واقعا دوستم آنقدر از نظر جسمانی حالش وخیم است که من خبر ندارم، چون هر روز صبح با یک یا چند نسخه از ویزیت و داروی پزشک در دستش میبینم که میخواهد این مدارک را برای بیمه تکمیلی ارسال کند ماجرا را از خودش جویا شدم به جواب عجیب و غریبی مواجه شدم که میگفت: من حالا که حالا امسال بیمه تکمیلی دارم تا میتوانم باید ازاین فاکتورها برای گرفتن هزینه درمان برای بیمه ارسال کنم و تا جایی که سقف تعهد قرارداد یا همان پوشش بیمهای تکمیل بشود برای اینکه در طول ۱۲ ماه کلی پول از حقوقم کم میشود باید هر طوری شده جبران بکنم تا از این قرارداد بیمهای ضرر نکنم.
مورد بعد اینکه هر روز همسایه واحد بغلی را میدیدم که یک ظرف ۴ لیتری در دستش بود و میرفت که از محلول ضد عفونی کننده رایگان میگرفت وقتی یک روز ازش پرسیدم که این همه مایع را میخواهی چه کار بکنی این طوری جوابم را داد که حالا که مجانی است میگیرم تو انباری نگه داری میکنم و فردای روزی همین هم پیدا نمیشود و باید کلی پول برای تهیه آن به داروخانه بدهم.
مورد بعد اینکه تا چشم برهم زدم سوژه جدیدی برایم پیدا شد و آن هم صف طولانی نانوایی برای گرفتن نان صلواتی بود تا اینکه خودم کنجکاو شدم در صف ایستادم و با صحنههای جالبی مواجه شدم و آن اینکه شاطر به طور مداوم تکرار میکرد که بیشتر از ۱۰ عدد نان بر ندارید تا به همه برسد و اینکه میگفت مشتریانی که هر روز نصف این تعداد نان را از من میگرفتن حالا با کمتر از ۱۰ تا نان قانع نمیشوند و نان یک هفته خودشان را میخواهد از این صلواتی تهیه کند. نمونههای از این موارد به وفور، خودتان دراطرافیان و جامعه به وضوح دیده اید و شنیده اید.
در اینجا این عمل شهروندان را باید به اسم استفاده یا سوء استفاده یا زرنگی یا یک برچسب دیگری بزنیم؟
در هر صورت رفتار شهروندان در یک جامعه اعم از استفاده امکانات رفاهی یا در مواردی به مانند شبه رفاهی (نذری و صلواتی و ...) متاثر از شخصیت فرهنگی و نگاه ابزاری در شرایط خاص زمانی و مکانی است. خیلی از افراد با چشم وهم چشمی اطرافیان خود و فارغ از هرگونه ملاحضات و رعایت حال همنوعان خود تمام امکانات رفاهی را فقط مختص به خود میدانند و از این نکته غافلند که امکانات و ابزارات عام المنفعه، مختص به تک تک افراد جامعه به طور مساوات تعلق دارد و استفاده غیر قانونی و نادرست از امکانات و بیت المال ظلم بزرگی است به این دلیل که اموال عمومی مال همه اقشار جامعه اعم از یتیمان، فقیران و آسیب پذیر جامعه است و در صورت سوءاستقاده حق آنها ضایع میشود و از لحاظ وجدانی و عقلی محکوم و ناپسندیده است.
استفاده بهینه از تمام تدارکات رفاهی توسط شهروندان باید به صورت یک مهندسی فرهنگی در جامعه و در بین نسل جوان نهادینه بشود و از افراط و تفریط در این زمینه باید جلوگیری به عمل آید و دو فردای دیگر طوری نباشد که سوء استفاده از رفاه شهروندی به صورت یک رفتار ارزشی در جامعه مورد هدف قرار بگیرد و استفاده و کاربرد رفاهی و شبه رفاهی که آمده بود رفاه و آسایش شهروندان و یک نوع فرهنگ مساعدت و همیاری را برای شهروندان تامین کند به صورت یک پدیده آسیب زا در جامعه رونمایی بشود.
ناگفته نماند خیلی از افراد استفاده از امکانات رفاهی را متاثر از رفتار اقتصادی نگران کننده و متزلزل (گرانی و تورم) از طرف مسئولین مربوطه در همان حوزه را میدانند و امکانات رفاهی را به صورت یک ابزار تک بعدی مادی نگاه میکنند و اینکه استفاده درست از امکانات رفاهی یک وظیفه اخلاقی و شرعی و رعایت آن مصداق امر به معروف است و در نهایت امر به صورت مقررات عمل بشود و در این راستا بهره مندی از وضعیت موجود امکانات رفاهی باید بر حسب سبک زندگی اسلامی – ایرانی مربوط به جامعه و روابط اجتماعی و الگوی مصرف باشد و مصرف بی رویه و غیر لازم از اموال عامه جامعه ضایع کردن حقوق شهروندن را به همراه دارد و تمام این تدارکات رفاهی را یابد به منزله امانت در اذهان مردم نهادینه بشود. باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که خیلی از واژگان به طور نامشخص و نامفهومی در عملکرد رفتاری افراد جامعه رسوخ پیدا کرده اند یکی از این موارد واژه قناعت است. قناعت در استفاده از امکانات عمومی جامعه به معنای کم مصرف کردن نیست و اینکه به معنای اعتدال در مصرف بهینه، درست و بجاست و برخی از افراد به اشتباه قناعت را به معنای کم مصرف کردن و یا حتی استفاده نکردن تعبیر میکنند در حالی که قناعت به معنی استفاده صحیح و بجاست و دراین سبک زندگی انسان باید از حرص و طمع و زیاده روی دوری کنند.
* کارشناسی ارشد جامعه شناسی