سرویس جامعه جوان آنلاین: نخستین روز تابستان امسال، صحن بهارستان شاهد برگزاری یک جلسه داغ حقیقی با موضوع فضای مجازی بود؛ فضایی که حالا دیگر بخش عمده‌ای از زندگی ما در بستر آن جریان دارد و در کنار تمام برکات و مزایا، بخش مهمی از چالش‌های دنیای امروز هم به همین فضا و چگونگی مدیریت آن باز می‌گردد. در جلسه روز گذشته مجلس که با حضور و ارائه گزارش عملکرد وزیر جوان دولت دوازدهم همراه بود، نمایندگان و رئیس مجلس با انتقاد از رها‌شدگی فضای مجازی و چالش‌زا شدن برخی شبکه‌های اجتماعی همچون شبکه اینستاگرام خواستار تقویت شبکه ملی اطلاعات برای تأمین نیاز‌های مردم و امنیت ملی شدند. وزیر ارتباطات هم در پاسخ به این انتقادات با استقبال از طرح نمایندگان برای تشکیل کمیسیون فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال، برای رفع برخی موانع از نمایندگان کمک خواست و در برخی موارد هم با استناد به گزارشات بین‌المللی از عملکرد وزارتخانه‌اش دفاع کرد.
با آغاز به کار مجلس یازدهم، نوبت ارائه گزارش پاسخگویی دولت به منتخبان ملت رسیده‌است. روز گذشته هم وزرای ارتباطات و جهاد کشاورزی روز گذشته با حضور در مجلس گزارش عملکرد خود را به نمایندگان مردم ارائه دادند.
در این بین با توجه به اهمیت و میزان فراگیری فضای مجازی و لزوم راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و انتقاداتی که به رها شدگی فضای مجازی در برخی بخش‌ها وجود دارد، جلسه داغی بین نمایندگان مردم در خانه ملت و محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات برگزار شد.
لجام‌گسیختگی در فضای مجازی
در جلسه روز گذشته مجلس محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس با تأکید بر ضرورت راه‌اندازی و تقویت شبکه ملی اطلاعات نیاز مردم به این شبکه تأکید کرد: «امنیت ملی، امنیت عمومی، امنیت اجتماعی و امنیت اخلاقی ما در گرو شبکه ملی اطلاعات است که ایراداتی به این شبکه وارد است.»
به گفته وی در حال حاضر عدم تناسب رشد ترافیک داخلی و خارجی در مصرف مردم دیده می‌شود و در حوزه داخلی نتوانسته‌ایم با اعمال سیاست‌های تعدیلی این مصرف را کنترل کنیم. همین مسئله در حوزه جنس و شکل ترافیک نیز وجود دارد، به طور ساده اگر قرار باشد یک پیام ساده بین دو شهروند ما رد و بدل شود، اول باید به خارج از کشور و پس از آن به داخل منتقل شود.
به گفته رئیس قوه مقننه در حوزه خدمات پایه عمومی در شبکه ملی اطلاعات نیز دچار مشکلات جدی هستیم به طوری که در حوزه موتور جست‌وجو، پیام‌رسان‌ها و سیستم عامل کمبود‌هایی داریم که وزارت ارتباطات باید به آن توجه کند.
قالیباف مسئله صیانت از فضای مجازی را مسئله‌ای جدی برشمرد و افزود: «امروز کودکان، نوجوانان و خانواده‌های ما در معرض فضایی آلوده هستند که به این فضای آلوده باید از دو منظر توجه شود؛ نخست تولید محتوا که وظیفه نهاد‌های فرهنگی در کنار وزارت ارتباطات است و دیگری بخشی که می‌تواند در تولید این محتوای نامطلوب به آن توجه کند توسعه سرویس‌های داخلی و سیاستگذاری دولت در این حوزه است.»
بنا به تأکید رئیس مجلس امروز یک لجام‌گسیختگی بدون هیچ‌گونه سیاستگذاری در فضای مجازی حاکم است که در هیچ یک از کشور‌های اروپایی، اسکاندیناوی، شرق و غرب وجود ندارد.
رئیس قوه مقننه در نهایت برای همراهی و کمک مجلس به دولت برای ساماندهی این بخش اعلام آمادگی کرد.
تنزل ۱۰ پله‌ای در حوزه فضایی
برخی نمایندگان مجلس انتقاداتشان به عملکرد وزارت ارتباطات صریح‌تر و تندتر از انتقادات رئیس مجلس بود. به طور نمونه سید محسن دهنوی، نماینده مردم تهران در مجلس گفت: «دولت آقای روحانی ما را در صنعت فضایی که جزو پنج کشور برتر در این حوزه بودیم به پایین‌تر از ۱۵ کشور منتقل کرده‌است که تمامی این اقدامات به دست وزیر ارتباطات و فناوری انجام شده‌است.»
وی با انتقاد از وقفه در روند پیشرفت‌های فضایی تصریح کرد: «دولت آقای روحانی صنعت هسته‌ای را با برجام تعطیل کرد و صنعت فضایی را به دست آقای جهرمی تعطیل کرد. در چشم‌انداز ۱۴۰۰ قرار بود به سراغ طراحی و ساخت ماهواره‌های عملیاتی برویم، دنبال ساخت و طراحی بومی ماهواره‌ها بودیم، اما اکنون در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هیچ ماهواره موفق عملیاتی در مدار نداریم.»
اختصاص ۵۰ درصد ترافیک کشور به اینستاگرام
موسی غضنفرآبادی، نماینده مردم بم در مجلس با انتقاد از عدم کنترل وزارت ارتباطات بر فضای مجازی، اینستاگرام را قتلگاه اعتقادات جوانان توصیف کرد. وی با بیان اینکه اقدامات مهمی در جهت توسعه و گسترش سرعت و پهنای باند اینترنت در کشور صورت گرفت، از اصرار برای تقویت پیام‌رسان‌های خارجی انتقاد کرد.
انتقاد فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین و آبیک از وزارت ارتباطات هم در حوزه شبکه اجتماعی اینستاگرام متمرکز بود.
به گفته وی اکنون بیش از ۵۰ درصد ترافیک داده‌های کل کشور به شبکه اجتماعی اینستاگرام اختصاص دارد، در حالی که طبق قوانین نباید بیش از یک سوم ترافیک به مجموع پیام‌رسان‌های خارجی اختصاص یابد.
فعالیت هزار سرور خارجی در کشور
محمد حسن آصفری هم با تأکید بر اینکه راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی از سوی وزارت ارتباطات بر خلاف قانون اساسی است افزود: «امروز بیش از هزار سرور خارجی در کشور فعال است و بخش اعظمی از زیرساخت‌ها و پهنای باند اینترنت کشور در اختیار سرور‌های خارجی است».
مجتبی رضاخواه، دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به لزوم توجه به شبکه ملی اطلاعات گفت: «شما در جایی گفتید که تاکنون ۸۰ درصد این پروژه محقق شده، اما مسئولان مرکز ملی فضای مجازی اعلام می‌کنند، این پروژه تنها ۳۰ درصد پیشرفت کرده‌است. ضمن اینکه اجرای دولت الکترونیک نیز با وضع مطلوب فاصله دارد و چرا در حوزه تخصیص ارز، اطلاعات ابتدایی بین بانک مرکزی و وزارت صمت استفاده نشده تا از سوءاستفاده از تخصیص ارز جلوگیری شود.»
استناد به گزارش‌های بین‌المللی برای دفاع از عملکرد
در این جلسه وقتی نوبت به وزیر جوان دولت دوازدهم رسید تا از عملکرد خود دفاع کند با اشاره به گزارش شبکه بین‌المللی مخابرات در سال گذشته گفت: «طبق این گزارش جمهوری اسلامی ایران را به‌رغم فشار‌ها و تحریم‌های بین‌المللی دارای بالاترین نرخ رشد ارتباطات و فناوری اطلاعات در منطقه معرفی کرد و در دنیا ایران موفق شد رتبه دوم را کسب کند.»
محمد جواد آذری جهرمی با اشاره به توسعه پیام‌رسان‌های بومی گفت: «در ایام کرونا ۸ میلیون دانش‌آموز، والدین و معلمین با وجود همه مشکلات نرم‌افزار شاد را به عنوان پیام‌رسان آموزشی نصب و استفاده کردند. پیام‌رسان بومی دیگر با سرمایه‌گذاری دو اپراتور بزرگ کشور فعال شده و هم اکنون با رشد متوسط چهار ماهه ۳۲ درصد به عدد نصب ۹/ ۹ میلیون کاربر رسیده که رشد قابل‌توجهی است البته کافی نیست و باید تقویت شود.»
به گفته وی مطابق با برنامه تنظیمی پیشرفت پروژه ماهواره‌ای ۸۲ درصد است که بودجه اختصاصی در سال ۹۸ به این حوزه با وجود تمامی مشکلات نسبت به کل دوران دولت یازدهم تا دو برابر افزایش داشته‌است. همچنین برنامه صلح‌آمیز فضایی در وزارت ارتباطات در حال پیگیری است و اخیراً نیز ظرفیت نیروی هوافضای سپاه به این حوزه اضافه شده‌است.
جهرمی با تأکید بر اهمیت انحصار یک شبکه اجتماعی خارجی و دغدغه‌های فرهنگی، دینی و تغییر سبک زندگی خواستار حمایت از وزارتخانه‌اش شد.
از نگاه وی دلیل تبدیل اینستاگرام به یک قطب این است که همه پلتفرم‌های دیگر از دسترس خارج شده‌اند. جهرمی تصریح کرد: «اگر اینستاگرام صفحه سردار دل‌های ما شهید قاسم سلیمانی را می‌بندد، آن‌ها دولت‌های تروریستی در قالب کت و شلوار هستند، اگر سردار ما را در بغداد به شهادت رساندند، آیا ما تعامل و ارتباط با بغداد را خالی می‌کنیم؟ این یک نگاه دیگر است، آیا عرصه رسانه بین‌المللی و حضور اثرگذار و جریان‌ساز را که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است نباید ببینیم؟ کسی موافق بی‌دینی نیست.»
عضو کابینه دولت دوازدهم در پاسخ به انتقاد دهنوی درباره تنزل ایران در حوزه فضایی گفت: «شما را برای حضور در سازمان فضایی کشور دعوت می‌کنم، آنجا یکسری جوان از زندگی و بورس‌های خارج از کشور خود گذشته‌اند و در آنجا مشغول کار هستند. پرتاب موشک هم جزو وظایف وزارت ارتباطات نیست، قطعاً باید شبهات رفع شود.»
فضای مجازی حق مسلم ملت ایران است .
