دوران بلوغ و نوجوانی از حساس‌ترین و سرنوشت سازترین مراحل رشد هر فرد می‌باشد که در صورت عدم توجه والدین به فرزندان در این دوران می‌تواند تجربه‌های تلخ و غیر‌قابل جبرانی را به نوجوان تحمیل کند و مسیر زندگی وی را تغییر دهد. نوجوان در این دوران به اقتضای ویژگی‌های خاص بلوغ با تغییرات روانی و جسمی عمیقی روبه‌رو می‌شود و تمایلات و گرایشات خاصی را در وجود خود احساس می‌کند که در صورت عدم مدیریت این علایق و گرایشات توسط والدین بی‌تردید، شاهد بزه‌دیدگی یا بزهکاری نوجوان خواهیم بود. از جمله ویژگی‌های این دوران تأثیرپذیری عمیق از گروه همسالان است که عامل بسیاری از اعمال و رفتار‌های بزهکارانه نوجوان از جمله استعمال مواد مخدر، سیگار و مشروبات الکلی و انواع سرقت‌های خرد می‌باشد و نوجوان صرفاً برای دریافت تأیید گروه همسالان دست به این رفتار‌های پرخطر می‌زند. نوجوان در این دوران بسیار علاقه‌مند به نسبت دادن خود به یکی از گروه‌ها و دسته‌ها است و در تلاش برای هویت یابی هر بار شیفته یکی از طبقات اجتماعی و گروه‌ها یا افراد خاص می‌شود: طرفداران یک باشگاه خاص، یک فرد یا عقیده خاص... و والدین در این دوران شاهد تغییر چهره و پوشش و رفتار فرزند خود هستند و از آنجایی که هنوز هویت نوجوان به درستی شکل نگرفته ممکن است وی را هر ماه به شکل‌های کاملاً متضاد با ماه قبل ببینند. برخی نوجوانان جذب مساجد، پایگاه‌های بسیج و گروه‌های ورزشی و هنری می‌شوند و شکل و ظاهر و پوشش و عقایدشان در راستای فضای فکری گروهی که نسبت به آن احساس تعلق و نزدیکی می‌کنند، تغییر می‌کند و در این بین در صورت عدم جهت‌دهی درست به سردرگمی و سرگردانی هویتی فرزند شاهد عضویت این افراد در گروه‌های بزهکاری و مجرمین خواهیم بود که برای دریافت تأیید و تحسین سایر اعضای گروه دست به ارتکاب هر عمل پر خطری می‌زنند و به عشق همرنگی با افراد خلافکاری که به دلیل زیر پا گذاشتن قوانین و هنجار‌های اجتماعی به نظرشان قدرتمند و بی‌پروا می‌آیند دست به تغییر شکل در پوشش، مدل مو و خالکوبی اسامی و شکل‌های مختلفی روی بدن خود می‌زنند. متأسفانه گاهی اوقات با این حقیقت تلخ روبه‌رو می‌شویم که افراد خلافکار و بزهکار بیشتر از والدین، در مورد روانشناسی نوجوانان می‌دانند و به خوبی راه‌های جذب و سوءاستفاده از آنان را می‌شناسند و به همان اندازه که والدین ناآگاه فرزندشان را از خانه و کانون گرم خانواده دور می‌کنند افراد خلافکار آنان را جذب دنیای تاریک بزهکاری می‌کنند و در صورتی که نوجوان زمینه و علائم برخی اختلالات شخصیتی را نیز داشته باشد که توسط والدین نادیده گرفته شده به راحتی تحت تأثیر همنشینی با مجرمین حرفه‌ای تبدیل به یکی از اراذل و اوباش و مجرمان به عادت می‌شود که در دور باطل ارتکاب جرم و زندان گرفتار می‌شود.
یکی از اشتباهات والدین در تربیت فرزندی که بحران بلوغ را پشت سر می‌گذارد، بی‌توجهی به فاصله سنی نوجوان با دوستانش است. هیچگاه نسبت به رفاقت یک فرد ۳۰ ساله با نوجوان خود خوشبین نباشید و مطمئن باشید انبوهی از آسیب‌ها و صدمات در انتظار فرزند شماست.
نسبت به علائم روانی که در سنین مختلف در رفتار فرزندتان می‌بینید حساس باشید تا به موقع بتوانید نسبت به درمان نوجوان خود اقدام کنید. بسیاری از اراذل و اوباش بیماران دچار اختلالات شخصیتی هستند که به جای توجه والدین یا اولیاء مدرسه به علائم و اختلالاتشان طرد و رها شده‌اند. اولین و بهترین دوست فرزندتان باشید تا افراد بزرگسال سودجو فرصت و مجال نزدیکی به نوجوانتان را پیدا نکنند.
هرگاه خود را در برخورد با رفتار‌های نابهنجار نوجوان یا ارتباط دوستانه با وی ناتوان دیدید از یک مشاور و روانشناس کمک بخواهید.
