سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: یکی از اتفاق‌های ناخوشایندی که در سال ۱۳۹۸ گریبان موسیقی کشور را گرفت، قانونی بود که به پیشنهاد دولت در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. براساس این قانون ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌های موسیقی باید به حساب خزانه دولت وریز می‌شد. این اتفاق به اقتصاد موسیقی ضربه وارد کرد و موجب نارضایتیِ بسیاری از اهالی موسیقی شد.
پس از اعتراض‌ها بود که مسئولان وزارت ارشاد در اندیشه‌ی این افتادند که برخی از ژانر‌های موسیقی مانند موسیقی ایرانی، نواحی و کلاسیک را از این قانون مستثنا کنند. اما باز هم ناخوشنودیِ اهالی موسیقی ادامه داشت تا در نهایت اعلام کردند که قانون کسر ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌ها به نفع دولت، تنها مختصِ سال ۱۳۹۸ خواهد بود و در سال ۱۳۹۹ اجرایی نخواهد شد.
اکنون پرسش اصلی این است که آیا این قانون در سال ۱۳۹۹ هم در قانون بودجه گنجانده شده یا حذف شده است.
پرسش دیگری که در این میان ذهن من را درگیر کرده این است که در سال ۱۳۹۸ چه رقمی از راه این قانون به خزانه دولت واریز شده و چه سرنوشتی در انتشار این پول است؟
برای یافتن پاسخِ تمام این پرسش‌ها با محمد اله‌یاری فومنی مدیر کل دفتر موسیقی همکلام شدم تا از زبان او ماجرای قانون کسر ۱۰ درصد را جویا شوم.
در ادامه حاصل گفتگو با مدیرکل دفتر موسیقی را می‌خوانید:
آقای اله‌یاری می‌خواهم پرسش اصلی را در همین ابتدای گفتگو مطرح کنم؛ آیا قانون کسر ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌ها در سال ۱۳۹۹ هم پابرجا خواهد بود و امسال هم اجرایی می‌شود یا در همان سال ۱۳۹۸ پرونده‌اش برای همیشه بسته شد.
تبصره بند میم قانون بودجه سال ۱۳۹۸، تبصره‌ای بود که جزء احکام سالانه بودجه بود و برای سال ۹۸ اجرایی شد. برای سال ۱۳۹۹ وزارت ارشاد مکاتباتی با سازمان برنامه و بودجه داشت و پیشنهاد شد که این تبصره با توجه به اینکه تبصره‌ای عامی بود به آن شکل در بودجه امسال نباشد. به طور شفاهی می‌دانیم که این تبصره در بودجه سال ۱۳۹۹ لحاظ نشده است.
ما جلسه‌های بسیاری با صنف‌های موسیقی برگزار کردیم و دیدگاه بسیاری از هنرمندان را هم جویا شدیم و با توجه به تمام این نظرات، به این نتیجه رسیدیم که این تبصره نباید در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ لحاظ شود.
تاکید می‌کنم که من به صورت شفاهی می‌دانم که قانون کسر ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌ها به نفع دولت، در بودجه سال ۱۳۹۹ لحاظ نشده است؛ با این حال باید صبر کنیم تا کتاب قانون سال ۱۳۹۹ را ببینیم
تاکید می‌کنم که من به صورت شفاهی می‌دانم که قانون کسر ۱۰ درصد از درآمد کنسرت‌ها به نفع دولت، در بودجه سال ۱۳۹۹ لحاظ نشده است؛ با این حال باید صبر کنیم تا کتاب قانون سال ۱۳۹۹ را ببینیم و با اطمینان درباره‌اش صحبت کنیم؛ این کتاب هفته آینده منتشر می‌شود.
یعنی عملی نشدن این قانون در سال 1399 هنوز قطعی نیست؟
من به صورت شفاهی می‌دانم که نیست، اما ترجیح می‌دهم که هفته آینده با دیدن کتاب قانون سال 1399، با قطعیت درباره‌اش صحبت کنم.
قانون مورد بحث ما در سال 1398 اجرایی شد و بسیاری از کنسرت‌های برگزار شده در تهران و برخی شهرستان‌ها مجبور شدند که 10 درصد از درآمدشان را به حساب دولت واریز کنند. این مبلغ در مجموع چقدر بوده است و قرار است در چه زمینه‌هایی خرج شود.
قانون کسر 10 درصد از درآمد کنسرت‌های موسیقی، در تهران و هشت کلان شهر دیگر اجرایی شد. در مجموع برای 9 کلان شهری که جمعیتی بالای یک میلیون نفر دارند تصویب شد. در شهرهایِ دیگر، مبلغ 10 درصد به طور مستقیم از کنسرت‌گذارها اخذ شده و به خزانه کل استان واریز شده است.
در تهران هم کنسرت‌هایی که بیشتر از 1200 نفر مخاطب داشته‌اند مشمول این قانون بودند. این تصمیم براساس گفت و گویی که با دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور داشتیم، اتخاذ شد.
قانون کسر 10 درصد از درآمد کنسرت‌های موسیقی، در تهران و هشت کلان شهر دیگر اجرایی شد. در مجموع برای 9 کلان شهری که جمعیتی بالای یک میلیون نفر دارند تصویب شد.
برای شش ماه اول مبالغی را شرکت‌ها پرداخت کردند که به حساب خزانه واریز شد. برای شش ماه دوم می‌بایست جلساتی در پایان سال برگزار می‌کردیم که متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا و مشکلاتی که گریبان‌گیر کشور شد، این اتفاق هنوز رخ نداده است. از سوی دیگر در اسفندماه هم کلیه کنسرت‌ها تعطیل شد.
به زودی جلسات مربوط به این موضوع برگزار می‌شود تا میزان مبالغ پرداختی شش ماه دوم سال 1398 مشخص و پرداخت شود. میزان مبالغی که از این طریق در استان‌ها به حساب خزانه واریز شده هم در اختیار مراکز استان است و ما میزان این مبالغ را نمی‌دانیم.
یعنی در حال حاضر مشخص نیست درآمد دولت از راه قانون 10 درصد، چقدر بوده است.
در حال حاضر تجمیعی از مبالغِ واریزی برمبنای قانون کسر 10 درصد را در اختیار نداریم. مبالغی که در استان‌ها واریز شده در اختیار استان‌هاست. در تهران هم هنوز مبالغِ مربوط به 6 ماه دوم واریز نشده است.
مبالغی که هر کسرت می‌بایست به حساب خزانه واریز کند، چطور مشخص و پرداخت می‌شد.
میزان مبلغ را ما مشخص و به شرکت‌ها اعلام می‌کنیم. شرکت‌ها هم مبالغ را مستقیم به حساب خزانه واریز می‌کنند و فیش پرداختی را به ما تحولی می‌دهند.
مبالغ پرداختی در 6 ماه اول تهران هم مشخص نیست؟
در حال حاضر آمار تجمیعِ میزان واریزی‌ها را نداریم.
درآمدهای حاصل از اجرای این قانون در عرصه موسیقی، قرار است کجاها خرج شوند؟
مبالغ واریزی براساس تبصره بند میم، طبق قانون می‌بایست در شهرستان‌های محروم خرج مصارف فرهنگی و هنری شود. طبیعی است که وزارتخانه به صورت کلان و در معاونت توسعه و مدیریت و در معاونت استان‌ها باید پیگیری کند و مبالغ واریزی را مشخص کند. خزانه هم این مبلغ را به حساب وزارتخانه واریز کند و وزات ارشاد هم این مبالغ را در شهرهای محروم خرج مصارف فرهنگی و هنری کند.
مبالغ واریزی براساس تبصره بند میم، طبق قانون می‌بایست در شهرستان‌های محروم خرج مصارف فرهنگی و هنری شود.
وزارتخانه در تدارک است تا پس از پایانِ واریزی‌ها، مبالغ را مشخص و آن را به خزانه اعلام کند. به هر حال طبق قانون این مبالغ باید صرف امور فرهنگی و هنری در مناطقِ کمتربرخوردار شود.
پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، یکی از عرصه‌هایی که آسیب‌های بسیاری دید هنر موسیقی بود. اجراهای موسیقی از همان اوایل اسفند تعطیل شد و تا امروز هم تعطیل مانده است. پیش بینی شما درباره از سرگیریِ برگزاری کنسرت‌های موسیقی چیست و به نظرتان چه زمانی شاهد برگزاری کنسرت‌ها خواهیم بود.
از اول اسفند با هماهنگی ستاد ملی کرونا و براساس نگرانی که این ستاد داشت اجراهای هنری و موسیقی در کشور متوقف شد. این امر شامل تمام اجراها، یعنی اجراهای بزرگ، متوسط و کوچک شد. هنرمندان ما دو ماه فعالیت عمومی نداشته‌اند. این تعطیلیِ دو ماهه هنرمندان و آموزشگاه‌های موسیقی موسیقی را با ضرر و ضیان مواجه کرده است.
در اسفندماه جلسه‌های بسیاری برای تعیین میزان خسارت و البته راهکاری برای جبران این خسارت‌ها برگزار کردیم. در این بین هم با مجمع صنفی ناشران و شرکت‌های بزرگ برگزاری کنسرت‌های موسیقی هم گفتگو کردیم.
به صورت کلی تمام این دوستان اعلام کردند که تابع دستورهای ستاد ملی مبارزه با کرونا هستند. برای هنرمندان و فعالان حوزه موسیقی بیش از هر چیز رعایت مسائل بهداشتی و حفظ سلامت جامعه مهم بود. در نهایت هم در اسفند 1398 و فروردین 1399 کنسرت‌های موسیقی به طور کلی برگزار نشد.
در هفته گذشته هم جلسه‌های زیادی برگزار کردیم تا راهکارهایی برای از سرگیریِ فعالیت‌های حوزه موسیقی پیشنهاد کنیم. پیگیر هستیم تا پروتوکل‌هایی را برای از سرگیری برگزاری کنسرت‌ها تعیین و آنها را برای تصویب نهایی به ستاد ملی مبارزه با کرونا ارائه کنیم.
این پروتکل‌ها شامل چه چیزهایی خواهد بود؟
مواردی مانند اینکه چه فاصله‌ای میان مخاطبان باید رعایت شود. هنگام ورود و خروج چه موارد ضدعفونی باید در اختیار مخاطبان قرار گیرد. یا اینکه مخاطبان را مسلح به ماسک و دستکش کنیم. در نهایت با رعایت این موارد و اگر ستاد ملی مبارزه با کرونا اوضاع را مساعد تشخیص دهد، اجراها را از سرمی‌گیریم.
ماه مبارک رمضان هم در پیش است و از اوایل اردیبهشت به استقبال ماه مبارک رمضان می‌رویم.
بله، ماه مبارک رمضان هم از اوایل اردیبهشت شروع می‌شود. پیش بینیِ خوشبینانه ما این است که پس از ماه مبارک رمضان و در اوایل خرداد بتوانیم اجراهای موسیقی را شروع کنیم. البته همه اینها بستگی به این دارد که ستاد ملی کرونا، اوضاع این بیماری را چگونه ارزیابی کند و چه تصمیمی برای تجمع‌ها می‌گیرد.
پیش بینیِ خوشبینانه ما این است که پس از ماه مبارک رمضان و در اوایل خرداد بتوانیم اجراهای موسیقی را شروع کنیم. البته همه اینها بستگی به این دارد که ستاد ملی کرونا، اوضاع این بیماری را چگونه ارزیابی کند و چه تصمیمی برای تجمع‌ها می‌گیرد.
روز گذشته دیدم که ستاد ملی مبارزه با کرونا، تجمع در پاساژها و محیط‌های سربسته را هنوز خطرناک می‌داند.
طبیعی است که وقتی تجمع در محیط‌های سربسته خطرناک تشخیص داده شود، این تجمع در سالن‌های سینما، تئاتر و موسیقی هم خطرناک طلقی شود.
به هر روی جامعه موسیقی تا کنون در راستای مبارزه با ویروس کرونا نهایت همکاری و همراهی را داشته است. اما این به معنیِ بی اهمیتی ما برای از سرگیریِ اجراهای موسیقی نیست. همه مایل هستیم که هر چه زودتر فعالیت‌های هنری از سرگرفته شود.
موسیقی هم مانند دیگر هنرها براثر شیوع ویروس کرونا آسیب‌های بسیاری دید. دولت برای جبران این خسارت‌ها برنامه‌ای دارد؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در روزهای اخیر نامه‌ای را به چهار نفر از اعضای اقتصادی دولت نوشتند و میزان خسارت های وارد شده به هنر را اعلام کردند. در طول هفته گذشته جلسه‌هایی داشتیم تا رقم و میزان خسارت وارد شده به موسیقی را مشخص کنیم.
تعداد اجراهایی که در فروردین و اسفند برگزار نشد را معین کردیم. برآورد کردیم که این اجراها چه تعداد مخاطب داشته و میانگین قیمت بلیت‌ها چقدر بوده است. این برآورد شامل اجراهای موسیقی ایرانی و پاپ است و در نهایت به یک برآورد ریالی رسیدیم.
بیمه هنرمندان را هم پیگیری کردیم و با مساعدت صندوق اعتباری هنر و خانه موسیقی این مشکل هم رفع شد.
ما میزان خسارت موسیقی در دوران شیوع کرونا را مشخص کردیم. دیگر عزیزان در دیگر حوزه‌های وزارت ارشاد هم خسارت‌های وارده را تعیین کردند و در نهایت به عدد 1000 میلیارد تومان رسید که از طرف وزارتخانه به دولت اعلام شد و امیدواریم که از طرف دولت این خسارت‌ها جبران شود.
ما میزان خسارت موسیقی در دوران شیوع کرونا را مشخص کردیم. دیگر عزیزان در دیگر حوزه‌های وزارت ارشاد هم خسارت‌های وارده را تعیین کردند و در نهایت به عدد 1000 میلیارد تومان رسید که از طرف وزارتخانه به دولت اعلام شد و امیدواریم که از طرف دولت این خسارت‌ها جبران شود. گرچه ممکن است که این کمک‌ها در قالب بیمه و یا وام‌های پرداختی جبرانِ خسارت‌های وارده را نکند اما نشان می‌دهد که مجموعه وزارتخانه نسبت به این موضوع بی اهمیت نبوده و تلاش خودش را برای جبران بخشی از خسارت‌ها کرده است.
به نظرتان این مبلغ 1000 میلیارد تومان از سوی دولت پرداخت شود؟
دولت هم باید به منابع مالیش نگاه کند و ببیند که تا چه حد توانِ جبران این خسارت‌ها را دارد. باید دید چه بخشی از این خسارت‌ها در قالب پرداخت وام و چه بخشی هم در قالب پرداخت حق بیمه‌ها قابل جبران است.
