سرویس جامعه جوان آنلاین: براساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ هزینه آسایش از دست‌رفته و مرگ‌های زودرس در ایران بر سر آلودگی هوا ۳۰ میلیارد دلار اعلام شده است. برآورد‌های داخلی از هزینه‌های آلودگی هوا درسال ۹۵، هزینه‌های ناشی از مرگ‌های زودرس را ۷/ ۵ میلیارد دلار تخمین می‌زند؛ عددی که به نظر می‌رسد با افزایش تعداد روز‌های آلوده و کم‌شدن تعداد روز‌های هوای پاک سال به سال افزایش یافته باشد.
با تداوم روز‌های ناسالم در پایتخت کم‌کم صدای ریه‌های افراد سالم هم درآمده و می‌توان صدای سرفه‌های گاه و بیگاه افراد را شنید و متوجه شد برخلاف مسئولان، آلودگی هوا با قوت و قدرت کارش را انجام می‌دهد و قربانی می‌گیرد. مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور از مراجعه بیش از ۸ هزار نفر به اورژانس پیش بیمارستانی در شهر‌های صنعتی خبر می‌دهد.
به گفته وی تا یکی دو روز پیش، ۴ هزار و ۶۹۱ نفر در تهران به اورژانس پیش‌بیمارستانی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها مراجعه کردند که ۲ هزار ۷۹۴ نفر بیمار قلبی و یک هزار و ۸۹۷ بیمار تنفسی بوده‌اند. سایر شهر‌های بزرگ هم از آلودگی هوا در امان نبوده است و بنا به آمار اورژانس تعداد مراجعه‌کنندگان به اورژانس پیش‌بیمارستانی به دلیل افزایش ذرات معلق هوا در استان اصفهان یک هزار و ۲۴۴، مرکزی ۳۴۱ نفر، البرز ۶۱۲ نفر، آذربایجان شرقی ۴۸۰، آذربایجان غربی ۶۳۸، قزوین ۲۳۷ و قم ۵۳ نفر است، اما آثار آلودگی هوا بر سلامت و ضرر‌های آن محاسبات دقیق‌تری هم دارد؛ محاسباتی که از ضرری ۷/ ۵ میلیارد دلاری بر سلامت حکایت دارد.
سهم ۹ درصدی آلودگی هوا در مرگ‌ها
عباس شاهسونی، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با اشاره به آمار‌های سازمان بهداشت جهانی به «فارس» می‌گوید: «از هر ۱۰ مرگی که اتفاق می‌افتد، یک مرگ به خاطر آلودگی هواست. سالانه ۸ میلیون مرگ به علت آلودگی هوا در دنیا اتفاق می‌افتد که ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار مرگ به علت هوای آلوده خارج از خانه و ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار مرگ نیز به خاطر هوای داخل است.»
بنا به تأکید وی در کشور ما براساس آمار چیزی حدود ۹/ ۸ درصد مرگ‌ها منتسب به آلودگی هواست و در هوای آلوده مراجعات مردم به مراکز درمانی بین ۲ تا ۵ درصد افزایش می‌یابد. آماری که وقتی متوجه می‌شویم میانگین غلظت ذرات معلق در تهران سه برابر استاندارد اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی یعنی ۳۰ میکروگرم در مترمکعب بهتر می‌توانیم رابطه‌اش را با مرگ‌های زودرس درک کنیم.
سالی ۲۰ هزار تن ذرات معلق در ریه تهرانی‌ها
آنطور که علیرضا زالی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: «سالی ۲۰ هزار تن ذرات معلق به ریه تهرانی‌ها وارد می‌شود.» رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به راهکار‌های اصلی رفع آلودگی هوا به مسائلی همچون خودرو‌های اسقاطی و مشکل کیفیت بنزین اشاره و تصریح می‌کند: «در برخی از مناطق تهران بنزن ۲۰۰ برابر حد مجاز وارد هوا می‌شود که نشان‌دهنده مشکلی بسیار جدی است.» شاهسونی هم با اشاره به گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ می‌افزاید: «هزینه آسایش از دست‌رفته و مرگ‌های زودرس در ایران ۳۰ میلیارد دلار اعلام شده. البته براساس برآوردی که خود ما برابر سال ۹۵ انجام دادیم، ۷/ ۵ میلیارد دلار مرگ‌های زودرس هزینه بر ما تحمیل می‌کند.»
هزینه ۷/ ۵ میلیاردی مرگ‌های زودرس
وی در توضیح هزینه ۷/ ۵ میلیاردی مرگ‌های زودرس می‌گوید: «مرگ زودرس یعنی برای نمونه فردی قرار است تا سن امید به زندگی (۷۷ سال) زنده باشد، اما کسی که دچار مشکلات تنفسی است، به دلیل مواجهه با هوای آلوده در فضای آزاد این آلودگی منجر به مرگش می‌شود؛ در نتیجه چنین فردی اگر در سن ۴۰ سالگی از بین برود، این فاصله تا سن امید به زندگی هزینه‌هایی دارد که شامل این است که فرد نیروی کار بوده و دولت برای آن هزینه‌های زیادی کرده، اما اکنون در اثر آلودگی از بین رفته؛ در نتیجه ۷/ ۵ میلیارد دلار در مجموع هزینه‌ای بوده که به علت این مرگ‌ها تحمیل شده است.» وی درباره علل آلودگی هوا نیز صنعت خودروسازی را مقصر می‌داند و تصریح می‌کند: «ما در بحث کنترل آلودگی در خودرو‌ها بسیار عقب هستیم. البته وزارت نفت در زمینه کیفیت سوخت اقدامات خوبی انجام داده و توانست آن را به استاندارد‌های ملی برساند، اما واقعیت این است که در بحث تولید خودرو اقدام خوبی انجام نداده‌ایم.»
تدابیر مقابله با آلودگی هوا زیر ذره‌بین سلامت
این مسئول وزارت بهداشت درباره کارآمدی طرح ترافیک در کاهش آلودگی هوا معتقد است: «در بحث اجرای طرح جدید ترافیک، اگر این طرح درست اجرا شود خیلی خوب است، اما متأسفانه می‌بینید که قبلاً طرح زوج و فرد داشتیم و در نتیجه آن، ۵۰ درصد کاهش تردد خودرو داشتیم، اما اکنون به خودرو‌ها ۲۰ روز اجازه تردد می‌دهیم و در کنار آن نیز اعلام می‌کنیم اگر پول بدهید، می‌توانید وارد طرح شوید. در نتیجه تردد‌ها به جای کاهش، افزایش پیدا کرده و غلظت آلاینده‌ها در روز‌های ناسالم نسبت به سال ۹۷ افزایش یافته و اگر با این روند این طرح اجرا شود، هیچ کارآیی ندارد؛ مگر اینکه اجرای آن اصلاح شود.» از نگاه وی طرح زوج و فرد نسبت به طرح جدید کارایی زیادتری داشت و در جامعه و در بین مردم جا افتاده بود. شاهسونی همچنین درباره راهکار تعطیلی مدارس تصریح می‌کند: «کودکان تا ۱۵ سالگی ریه‌شان کامل نیست و این بخش در حال رشد است؛ اینکه تأکید می‌کنیم مدارس تعطیل شوند به دلیل این است که ریه این افراد در حال تکامل بوده و هنوز کامل نشده است.»
بنا به تأکید وی وقتی مدارس مقطع ابتدایی در تهران تعطیل می‌شود، تا ۳۰ درصد ترافیک کاهش پیدا می‌کند زیرا خودرو‌ها کمتر تردد کرده و آلودگی هوا کمتر می‌شود.
براساس پیش‌بینی‌ها تا آخر امروز شرایط اضطراری آلودگی هوا ادامه دارد تا باد و باران بیاید و لااقل بخشی از آلودگی را با خود ببرد.
