سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: برای تاریخ سینمای لهستان میتوان پنج دوره را به تفکیک قائل شد که هرکدام شامل زیربخشهای مختلفی خواهد بود. دوره اول مربوط به قبل از احیای مجدد کشوری به نام لهستان یعنی از سال ۱۸۹۵ تا ۱۹۲۰ برمیگردد و دوره دوم که برابر با جمهوری جوان لهستان بود یعنی از ۱۹۲۰ تا آغاز جنگ جهانی دوم را شامل میشود و دوره سوم که زمان اشغال این کشور در سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ است که خود به دو دوران یعنی سینمای درون لهستان و سینما در تبعید تقسیم میشود، اما آنچه از سینمای این کشور در اروپای شرقی قابل شناختتر است مربوط به دوره چهارم سینمای لهستان یعنی دوران سوسیالیستی آن است که بازهم به چهار دوره تقسیم میشود و آخرین مرحله هنر هفتم در این کشور فصل بعد از فروپاشی سوسیالیسم در آن است که لهستان و سرزمین Poland و سینمای آن در این میان جایگاهی متمایز از دیگر کشورها دارد، اول اینکه به عنوان کشوری که هم از سوی متحدین و هم از سوی متفقین بهشدت درگیر جنگ شده بود، دوم اینکه پیشینهای برجسته در سینما و تولید فیلم داشت، مدرسه سینماییاش از قدیمیترین مراکز آموزش فیلمسازی، سینماگران برجستهای را تربیت کرده بود که حالا هرکدام به شکلی تصویرگر جهان و انسان فروپاشیده پس از جنگ خانمانسوز بودند. سینماگرانی، چون آندره وایدا، کریستوف زانوسی، یرژی اسکولیموفسکی، رومن پولانسکی و کریشتوف کیشلوفسکی شاید از آشناترین آنها باشند که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به این مسئله پرداختهاند.
در حالی که کریشتوف کیشلوفسکی با اینکه دیرتر وارد سینمای حرفهای لهستان شد، اما اعتبار قابل ملاحظهای را نهتنها در تکنیک سینما بلکه در مطالبات آن کسب کرد. سینمای لهستان در ایران به خوبی شناخته میشود، چون ایرانیان سینما را دوست دارند زیرا قبل از اینکه فیلمساز باشند تماشاگر ساختههای غرب و شرق در سالنهای خود بودهاند. شهریور سال ۱۳۹۳ بود که سفارت لهستان در تهران با همکاری خانه هنرمندان به بررسی و نمایش آثار کریشتوف کیشلوفسکی پرداخت و فیلم «ده فرمان» او را از منظر اگزیستانسیالیستی زیر ذرهبین برد و امروز پس از گذشت یک دوره پنجساله بار دیگر این فستیوال به همت مؤسسه هنر و تجربه تحت عنوان دومین هفته فیلم لهستان در خانه هنرمندان ایران واقع در خیابان ایرانشهر برگزار میشود تا خانم یوآنا کاس کراوزه پیرامون هنر سینما و تولید مشترک ایرانی- لهستانی فیلم با مخاطبان خود به بحث بنشیند و فیلم خود با نام «پاپوشا» توضیح دهد. این فیلم ساخته یوآنا کاس کراوزه و کریستوف کراوزه در سال ۲۰۱۳ است که همراه با «خدایان» به کارگردانی لوکاس پالکوسکی محصول سال ۲۰۱۴، «۸۰ میلیون» ساخته والدمار کژیستک محصول سال ۲۰۱۱، «کاتین» ساخته آندژی وایدا محصول ۲۰۰۷، «پرندگان در کیگالی آواز میخوانند» به کارگردانی یوآنا کاس کراوزه و کریستوف کراوزه محصول سال ۲۰۱۷، «حیوان بزرگ» ساخته ژی اشتور محصول سال ۲۰۰۰، «ردپا» به کارگردانی آگنیشکا هولاند و کسشیا آدامیک محصول سال ۲۰۱۷ در دومین هفته فیلم لهستان به نمایش درمیآیند که این هفته از ۱۰ آذر شروع خواهد شد تا خانم یوآنا کاس کراوزه روزهای ۱۰ آذر را در خانه سینمای تهران، ۱۱آذر را در پردیس سینمایی سیتی سنتر اصفهان و ۱۳ آذر را در شیراز به بحث در کارگاههای فیلمسازی تحت عنوان «سینمای هنری ایران و لهستان» بپردازد که امیدواریم ضمن دیدار از این فیلمها و همچنین شرکت در نشستهای کارگاهی، نقطه نظرات این فیلمنامهنویس و کارگردان معروف را پیرامون ارتباط سینمای لهستان با میهماننوازیهای ایرانیان از ۱۵۰ هزار مهاجر جنگ لهستان طی سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۳ که یادگارهای به جا مانده از آن هنوز موجود است در نگارشی تازه به نقد بکشیم.
*روزنامهنگار پیشکسوت