سرویس تاریخ جوان آنلاین: بی‌تردید گفته‌های همسران شخصیت‌های دینی و سیاسی، نقشی مهم در شناخت زوایای وجودی ایشان دارد. هم از این روی بازار خاطره‌گویی این قشر گرمی خاصی یافته و به یکی از منابع مورد رجوع محققان تبدیل شده است. شهید سید مجتبی نواب صفوی رهبر فدائیان اسلام در زمره یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های دینی و سیاسی پس از شهریور ۱۳۲۰ به شمار می‌رود. به همین دلیل نیز خاطرات همسر وی در شناخت سیره او اهمیتی درخور می‌یابد. مرکز اسناد انقلاب اسلامی ناشر این خاطرات در باب مکانت موضوع در فرآیند تاریخ نگاری معاصر در دیباچه این اثر آورده است:
«میان سازمان فدائیان اسلام و رهبر آن، شهید نواب صفوی پیوستگی جدایی‌ناپذیری وجود داشته است، به‌گونه‌ای که جدا کردن این دو از یکدیگر خالی از اشکال نیست. هدف اصلی شهید نواب از تشکیل این جمعیت در سال ۱۳۲۴ مبارزه با اشکال مختلف بی‌دینی بود. این سازمان اولین گروه سیاسی ایران در قرن بیستم بود که به طور منسجم مبارزه با استعمار و بی‌دینی را هدف خود قرار داده بود و برای رسیدن به آن شدیداً تلاش می‌کرد. نخستین کسی که آماج حملات فدائیان اسلام قرار گرفت، نویسنده ضد شیعه، احمد کسروی بود که در سال ۱۳۲۵ مقابل کاخ دادگستری به دست فدائیان اسلام کشته شد.
فدائیان اسلام از زمان پیدایش تا زمانی که با اعدام رهبر این جمعیت در سال ۱۳۳۴ از هم فرو پاشید، در بسیاری از مناطق ایران فعالیت می‌کردند. آنان با اقداماتی، چون اجتماع و تظاهرات روز جمعه ۳۱ خرداد ۱۳۲۷ در مسجد سلطانی به پشتیبانی مردم فلسطین و تشکیل دفاتری برای ثبت نامه و اعزام نیرو به فلسطین اشغالی، ترور عبدالحسین هژیر وزیر دربار وقت در ۱۳ آبان ۱۳۲۸، مخالفت با آوردن جسد رضاشاه به قم، ترور رزم‌آرا در ۱۶ اسفند ۱۳۲۹، تحصن در زندان قصر در ۲۱ دی ۱۳۳۰، ترور سید حسین فاطمی، معاون نخست‌وزیر و مخالفت با پیمان نظامی سنتو و ترور نافرجام حسین علاء موجودیت خود را اعلام کردند و بر جریانات سیاسی تأثیر گذاشتند. دستگاه امنیتی رژیم پهلوی دوم توانست با اعدام رهبران فدائیان اسلام در سال ۱۳۳۴ این گروه را متلاشی کند، اما حرکت آنان الهام‌بخش و هموارکننده راه جنبش‌ها و حرکت‌های اسلامی معاصر شد. آنان الگوی مبارزه چریکی را برای اخلاف خود به ارمغان گذاشتند و بذر‌هایی کاشتند که در سال ۱۳۵۷ در ایران به ثمر نشست.
با توجه به اهمیت حرکت فوق ضروری است خاطرات افرادی را که با شهید نواب صفوی ارتباط داشته‌اند، جمع‌آوری و تدوین کرد و در اختیار علاقه‌مندان تاریخ معاصر قرار داد. راوی این خاطرات خانم نیره‌السادات نواب احتشام رضوی، همسر شهید نواب صفوی است که در اوج فعالیت‌های سیاسی وی در کنارش بود و در این زمینه خاطرات ارزشمندی را نقل کرده است. شرح مبارزات و حتی روابط خانوادگی و شخصی نواب با احساسی زنانه و به‌گونه‌ای بسیار والا در این نوشته آمده است. پیش از این مرکز اسناد انقلاب اسلامی خاطرات محمدمهدی عبدخدایی از یاران نواب صفوی را منتشر ساخته بود. این دو خاطره در مجموع گزارش منسجم و دقیقی از روابط درونی و بیرونی این شهید می‌دهند و در واقع می‌توان این دو اثر را مکمل یکدیگر دانست.
در این خاطرات راوی ابتدا به محل تولد و پیشینه خانوادگی، دوران کودکی و مسائل و مشکلات آن دوران پرداخته است، سپس به قضیه قیام گوهرشاد مشهد اشاره می‌کند که منجر به تبعید پدر ایشان می‌شود. وی چگونگی ملاقات نواب احتشام رضوی و نواب صفوی را در کاخ گلستان بازگو کرد و چگونگی آشنایی خود و نواب صفوی و سپس قضیه ازدواج با نواب را تشریح می‌کند. سپس به حوادث و رخداد‌هایی که در دوران هشت ساله زندگی‌اش با نواب صفوی روی داده است، نظیر زندگی مخفی خود و نواب، ترور هژیر، قتل رزم‌آرا، مسافرت‌های نواب، زندانی شدن نواب، تحصن فدائیان اسلام در زندان قصر، مسئله نواب به مؤتمر اسلامی و دعوت اخوان‌المسلمین از ایشان، قضیه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، پیمان سنتو، ترور حسین علاء و سرانجام شهادت نواب صفوی و یارانش اشاره می‌کند.»
