سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: واژه احترام به معنای حرمت نگه داشتن و ارزش قائل شدن برای شخصی یا چیزی است. حرمت حفظ کردن نیز یعنی آنچه شکستن و هتکش روا نباشد. همچنین حرمت و حریم شخصی عاملی است که افراد از آن دفاع کرده و سعی در حفظ آن دارند، چون وجود این حس باعث ایجاد نوعی اعتماد به نفس و رضایت درونی می‌شود. احترام گذاشتن مختص شخص یا گروه خاصی نیست. این حس می‌تواند به افراد، اعتقادات، آداب و رسوم مختلف، اشیا، حیوانات و حتی گیاهان باشد. در بین انسان‌ها احترام به والدین، همسر، اقوام، دوستان و همکاران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. احترام‌گذاری به اعتقادات و سنت‌های هر شخص و جامعه‌ای نیز باعث زنده نگه داشتن آداب و رسوم قدیمی خواهد شد. گاهی ممکن است شیء و وسیله‌ای برای فردی خاطره‌انگیز و دارای ارزش باشد. مراعات حیوانات و گیاهان و احترام به آنان نیز بحثی قابل تأمل است. بنابراین ما باید بدانیم این کره خاکی تنها سهم انسان‌ها نیست و موجودات دیگر نیز همانند ما حق استفاده از آن و حیات خود را دارند. احترام‌گذاری در شرایط مختلف ممکن است متفاوت باشد.
بی‌شک هیچ جامعه‌ای بدون احترام گذاشتن افراد آن به یکدیگر جامعه‌ای سالم نخواهد بود. احترام و تکریم امری ضروری و لازمه برقراری نظم و انضباط اجتماعی است. لزوم ایجاد ارتباط صحیح اجتماعی وجود عامل احترام و تکریم افراد آن جامعه است. انسان‌ها موجوداتی اجتماعی بوده و در این اجتماع، احترام گذاشتن و حفظ حرمت یکدیگر برای دوام روابط دارای اهمیت بسزایی است.
گاهی اوقات ما معنا و مفهوم احترام گذاشتن را با دوست داشتن و علاقه اشتباه می‌گیریم. در صورتی که این دو مهم با هم تفاوت‌های فاحش و تناقض‌های زیادی دارند. علاقه و دوست داشتن از یک‌سری احساسات و عواطف درونی نشئت می‌گیرد، در حالی که احترام گذاشتن بیشتر به دلیل شرایط و فضای موجود ایجاد می‌شود. بعضی مواقع به دلیل میزان علاقه شدیدی که داریم در مورد ارزشیابی کیفیت شخصیت فرد مورد احترام دچار اشتباه شده و ارزشی بیش از حد برای او قائل می‌شویم و اگر فرد هم به ما بی‌احترامی‌کند، باز هم ما در تشخیص علاقه و احترام اشتباه کرده و این‌گونه نه تنها ارج و قرب کاذبی برای او قائل می‌شویم، بلکه ارزش خودمان را هم از بین می‌بریم.
حس علاقه به مورد احترام واقع شدن در درون هر فردی نهادینه شده و افراد در پی اکتساب آن هستند چراکه این امر باعث به وجود آمدن احساس امنیت و آرامش در وجود ما می‌شود. زمانی که مورد احترام شخص یا گروهی قرار می‌گیریم، نوعی لذت درونی در ما شعله‌ور می‌شود و احساس رضایت و شادی فراوانی توسط آن دریافت می‌کنیم.
برای مثال زمانی که در جمع از ما تعریف می‌شود، به خود افتخار می‌کنیم و دل‌مان می‌خواهد ساعت‌ها این تعریف‌ها ادامه داشته باشد. همچنین همیشه به خود می‌بالیم که اشرف مخلوقات خداوند هستیم و به خاطر هوش و قدرت تفکر و خلاقیتی که نسبت به سایر موجودات داریم، خود را والاتر و خاص‌تر دانسته و از این موضوع احساس رضایت فراوانی می‌کنیم.
بعضی از احترام‌ها از روی ترس و اجبار هستند. گاهی اوقات افراد از ترس سود و زیان که قرار است نصیب‌شان شود به فرد یا گروهی احترام گذاشته و یا مدام در حال سپاس و تعریف و تمجید از آن‌ها هستند. برای مثال بسیاری از افراد به دلیل نداشتن امنیت شغلی مدام در حال احترام‌گذاری ویژه به افرادی که حتی ممکن است لایق آن هم نباشند، هستند.
مبحث احترام گذاشتن در دین مبین اسلام دارای اهمیت بسزایی است و در قرآن کریم نیز بسیار به آن اشاره شده و در آیات و سوره‌های متعدد نیز به سادگی قابل درک و رؤیت است. برای مثال محترم شمردن ماه‌هایی خاص و برتری دادن ماه‌هایی نظیر ماه رمضان، نفس و جان انسان در مقابل سایر موجودات، خانه خدا و کعبه، احترام ویژه به پیامبر اکرم (ص) و همچنین بسیاری از موارد دیگر که در قرآن مجید شاهد برتری آن‌ها نسبت به بقیه هستیم.
در این باره آیه‌ای در باب خداوند بزرگ آمده است: «اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ»: بخوان و پروردگار تو کریم‌ترین [کریمان]است و یا در مورد احترام و احسان به پدر و مادر روایتی نقل شده است، با این مضمون که: «وَقَضَی رَبُّک أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِیاهُ وَبِالْوَالِدَینِ إِحْسَانًا إِمَّا یبْلُغَنَّ عِندَک الْکبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً کرِیمًا»: و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود]احسان کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دو، در کنار تو به سال خوردگی رسیدند، به آن‌ها [حتی]«اُف» مگو و به آنان پرخاش مکن و با آن‌ها سخنی شایسته بگوی.
همچنین در مورد تحقیر فرد مسلمان، پیامبر (ص) می‌فرمایند: «لا تُحَقِّرنَّ أحَدا مِن المسلمینَ، فإنَّ صَغیرَهُم عِند اللّه ِکَبیرٌ»: هرگز هیچ مسلمانى را خوار و حقیر مشمار؛ زیرا کوچک آنان هم نزد خداوند بزرگ است. آیات و روایات زیادی اشاره به اهمیت این موضوع دارند.
در مقابل مفهوم احترام گذاشتن و ارزش و حرمت قائل شدن، واژه بی‌احترامی قرار دارد. بی‌احترامی کردن به معنای شکستن حرمت‌ها، به کار بردن القاب زشت، مسخره کردن، دشنام دادن، بی‌توجهی، تهمت زدن، سرزنش کردن و تحقیر کردن است. بین افراد حریم خاصی برقرار است. مانند حریم بین زن و شوهر، پدر و مادر، خواهر و برادر، دوستان، همسایه‌ها و... که طرفین نباید هرگز رفتاری کنند که باعث هتک حرمت آنان شود. چون در این صورت ارزش و قرب خود را از دست خواهند داد.
عده‌ای هم برای جلب توجه در جمع شروع به خنداندن همه می‌کنند و با به کار بردن القاب زشت و نسبت دادن اشخاص به شخصیت‌های کارتونی و... می‌خواهند مرکز توجه باشند. غافل از اینکه آن‌ها با این کار غیر از بی احترامی‌به سایرین خود را هم بی‌ارزش و کم‌خرد جلوه می‌دهند. گروهی هم خودبرتربین بوده و با مسخره کردن ظاهر افراد و مقایسه‌های بیجا با هم شروع به بی‌احترامی‌کرده و این‌گونه فکر می‌کنند که تنها خود لایق ارزش و احترام هستند.
محترم شمردن دیگران ارتباطی با کوچک و بزرگی آنان ندارد. احترام امری دو طرفه بوده و همان گونه که کوچکترها باید آن را رعایت کنند، بزرگ‌تر‌ها نیز نباید از این امر غافل شوند. اگر این ارتباط همیشه یک‌طرفه باشد به مرور زمان کم‌رنگ شده و در آخر هم از بین می‌رود. برای مثال نوجوانی را در نظر بگیرید که همیشه به پدر و مادر خود احترام می‌گذارد، اما والدینش همیشه به او بی‌توجهی کرده و مدام با القاب زشت و جملات توهین‌آمیز با او ارتباط برقرار می‌کنند.
این رفتار آن‌ها کم‌کم باعث شکسته شدن غرور جوانی وی و اعتقاد به اینکه او هم باید به تبعیت از والدینش رفتار کند، می‌شود. در نتیجه، در چنین خانواده‌ای حرمت‌ها شکسته و کسی دیگر برای دیگری ارزش قائل نیست. این درحالی است که احترام به کوچکترها، صدا زدن آن‌ها با کلمات زیبا و تعریف از آنان باعث پرورش اعتماد به نفس و احساس رضایت از خود در آن‌ها می‌شود. همان‌طور که گفته شد نیاز به مورد احترام قرار گرفتن امری ذاتی است.
