سرویس اقتصاد جوان آنلاین: سال گذشته دقیقاً در چنین روزهایی بود که خروج ۳۰ میلیارد سرمایه از ایران خبرساز شد، ولی تأیید و تکذیبش همچنان در هالهای از ابهام است، اما در سال جاری خروج سرمایه به شکل کالا و ارز امری نیست که قابلانکار باشد و حتی مسئولان به آن اذعان دارند، اما اینکه حجم خروج سرمایه در سال ۹۷ از ایران چقدر است، مسئلهای است که باید آمارها به آن پاسخ دهد.
به گفته وزیر اقتصاد «از ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی تنها ۸ میلیارد دلار ارز وارد کشور شده است که ۵/ ۶ میلیارد دلار آن مربوط به صادرات فولاد و پتروشیمی است»، حال اگر صادرات غیر نفتی را به جای ۴۰ میلیارد دلار تنها ۲۰ میلیارد دلار در نظر بگیریم باز هم سرنوشت بیش از ۱۳ میلیارد دلار نامعلوم است و باید بررسی شود تا بخشی از صادرات غیر نفتی، صادرات مجدد کالاهای وارداتی به شکل مواد اولیه و واسطهای و سرمایهای و نهایی نباشد؛ چراکه وقتی در سال جاری به دلیل جهش ارزی، صادرات هر نوع کالایی از کشور به خارج شدت گرفت.
از طرفی صادرکنندگان کالا و خدمات از کشور ارز خود را باز نمیگردانند؛ از طرف دیگر کالاهایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی به کشور وارد شده است به دلیل اختلافات ارزی از کشور خارج میشود که نمونه بارز این مورد خبر کشف بیش از ۱۰۰ تن گندم در مرز چذابه است، این فرایند نشان از خروج سرمایه از اقتصاد ایران دارد و حال آنکه شعار دولت یازدهم و دوازدهم جذب سرمایهگذاری خارجی بود، در این میان نهتنها سرمایهگذاری خارجی چندانی جذب نشد، بلکه با خروج سرمایه از اقتصاد ایران هم مواجه هستیم که محاسبه حجم آن را باید به مرکز رسمی آمار کشور بسپاریم، هر چند که مراکز آماری جهانی نیز تحولات ایران را سالها است که دنبال میکنند.
در شرایطی که افزایش بهای ارز، خارجکردن کالاهای وارداتی با ارز یارانهای و همچنین بسیاری از کالاهای تولید داخل را از کشور صاحب توجیه اقتصادی کردهاست، مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: متأسفانه با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی طی سال جاری و همینطور ایجاد تفاوت قیمت در داخل و بیرون مرزها خروج انواع کالا از کشور نیز تشدید شد.
امیرمحمد پرهامفر اظهارداشت: برای تأمین بعضی از این کالاها یا تهیه مواد اولیه جهت تولید محصول در داخل ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تعلق میگیرد.
مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: این یارانه برای رفاه حال مصرفکنندگان داخلی به کالاها پرداخت میشود، شوربختانه بهواسطه ایجاد تفاوت قیمت در بازار داخلی و بازار بیرون مرزها کالاهای اساسی به دو صورت یعنی قاچاق یا خرید بهوسیله شهروندان کشورهای همسایه در مرزهای غربی و شرقی از کشور خارج میشد.
پرهامفر تصریح کرد: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در همان روزهای ابتدایی افزایش نرخ ارز نسبت به خروج کالاهای اساسی به شکل مسافری و تجاری از کشور هشدار داد.
وی گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت صادرات کالاهای اساسی را ممنوع اعلام کرد و در حوزه مسافری نیز ستاد از گمرک خواست مانع خروج این نوع کالاها به خصوص در مناطق آزاد شود، مناطقی که شهروندان کشورهای همسایه میتوانند بدون ویزا در این مناطق تردد کنند.
مدیرکل پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزود: بهطور کلی با توجه به تمهیدات صورت گرفته از عرضه کالاهای اساسی در محدوده مناطق آزاد جلوگیری و همینطور در موقع خروج نیز کنترلهای لازم انجام میشود تا این موضوع اتفاق نیفتد.
وی ادامه داد: وضعیت خروج کالاهای اساسی از کشور طی شش ماهه قبل به هیچوجه مناسب نبود، بنابراین با توجه به اقدامات صورت گرفته و همینطور توجه ویژه مرزبانی، گمرک و سازمان مناطق آزاد به این موضوع هم اکنون شرایط خروج کالا از مرزها به خصوص حالت مسافری روند عادی دارد.
کشف ۱۱۱ تن آرد قاچاق در مرز چذابه
در همین حال، ناظر گمرکات خوزستان از کشف ۱۱۱ تٌن آرد قاچاق در مرز چذابه که با هدف فروش در بازار کشورهای همجوار بارگیری شدهبود، در این مرز خبر داد.
ناظر گمرکات خوزستان تصریح کرد: با توجه به اختلاف قیمت آرد در داخل و خارج از کشور و همچنین نوسانات نرخ ارز، قاچاق کالاهای ضروری به خارج از کشور بسیار پرسود بوده و افراد فرصت طلب و سودجو برای کسب سود کلان نسبت به ارتکاب قاچاق چنین کالاهایی اقدام میکنند.
در پایان به دلیل افزایش بهای ارز در سال جاری، اقتصاد ایران دستخوش تغییرات بنیادین زیادی شدهاست که تنها یکی از آنها خروج سرمایه به اشکال مختلف از کشور است و حال آنکه ایران در بعد سرمایه به شدت دچار ضعف است بهطور نمونه در بعد سرمایه ثابت در طول دهههای گذشته یک انحراف بنیادین نگرانکننده رخ دادهاست بهطوری که موجودی سرمایه ثابت ماشینآلات به قیمت ثابت دچار فقر است و در عوض موجودی سرمایه ثابت به شکل ساختمان جهش داشتهاست و حال آنکهای کاش رشد موجودی سرمایه کل به جای اینکه نسبت ۷۴ مسکن و ۲۶ ماشینآلات باشد، این نسبت برعکس بود.