
تأمين امنيت، مهمترين موضوع براي جوامع بشري است و دولتها همواره براي امنيت جامعه خود هزينه ميكنند. در كشور ما برقراري امنيت و نظم داخلي بر عهده نيروي انتظامي است. از دورترين نقطه مرزي تا قلب پايتخت اين مأموران پليس هستند كه عملكردشان بيش از كاركنان هر سازمان يا نهاد ديگر در معرض قضاوت مردم قرار دارد. فعاليت پليس در نقاط مرزي به علت دوري از جوامع شهري همواره مهجور مانده است. با فاصله گرفتن از مرزها حضور مستمر پليس در جادهها و خيابانهاي شهرها احساس ميشود. چند پرسش اساسي در اين بين مطرح است و آن اينكه مهمترين آسيبهاي جامعه كه پليس در مقابل آن پاسخگوست كدام است. انتظارات عمومي از پليس چگونه است و اين نيرو تا چه حد توانسته اين انتظارات را برآورده كند. پاسخ به اين پرسشها را ميتوان با بازكاوي چند آسيبي كه اين روزها در نگاه همگان قرار دارد به صرافت دريافت.
يكي از مهمترين راههاي نفوذ سياسي، فساد اخلاقي و بيبند و باري در جامعه، از مجراي شبكههاي اجتماعي در حال رقم خوردن و به ثمر نشستن است. پليس فتا هر روز خبر از فيلتر كردن فلهاي كانالهاي غيراخلاقي ميدهد اما رشد قارچگونه اين شبكهها و امكان جايگزين كردن فوري براي اين كانالها از سوي گردانندگان آن، بخش مهمي از چالش پيش روي پليس است. گسترش اين شبكههاي غيراخلاقي بين خانوادهها تاكنون منجر به شكلگيري بسياري از پروندههاي جنايي و متلاشي شدن كانونهاي بسياري از خانوادهها شده است كه البته آماري در اين بين وجود ندارد اما انتشار گسترده اخبار، حكايت از فراواني آن دارد. گسترش بياخلاقي در فضاي سايبر تنها اخلاق را هدف قرار نداده بلكه كلاهبرداران و مجرمان هم با ايجاد شدن يك حاشيه امن، مدتهاست به اين فضا كوچ كرده و مشغول پر كردن حسابهاي ماليشان هستند. در كنار گسترش شبكههاي غيراخلاقي و ارتكاب جرائم سايبري، نفوذ سياسي شبكههاي معاند براي تغيير ديدگاههاي سياسي افراد جامعه هم به سهولت در حال انجام است. دنياي بهتآوري كه در فضاي سايبري كشور شكل گرفته با معيارهاي اخلاقي و ديني جامعه هيچ مغايرتي ندارد و در بيتوجهي متوليان امر هر روز بر جذابيتهاي آن اضافه ميشود. با اين گسترش بعيد است كه پليس در فضاي سايبري اجازه يا تواني براي مقابله با آن داشته باشد. در غیر این صورت شاهد این هجمه از بیبند و باری نبودیم.
در فضاي بيرون از دنياي سايبر و زير پوست شهر هم وضعيت بغرنج است. نگراني از گسترش سرقت و معضل مواد مخدر همچنان اولين دغدغه عمومي را به خود اختصاص داده و انتظار عمومي از پليس را بالا برده است. هر روز كه ميگذرد مأموران پليس باندهاي گستردهتري از تبهكاران را بازداشت و راهي زندان ميكنند. اين افراد بعد از پوستاندازي در زندان با تجربهاي تازه از حبس خلاص شده و شهر را براي پليس و مردم ناامن ميكنند. جولان خردهفروشان مواد مخدر و كارتنخوابها عموماً در محلههاي جنوب و حاشيهاي شهرها حالا آن قدر زياد شده كه كليت مديران كشور از حل آن درمانده شدهاند. هر چه تمركز جمعيت در شهرها بيشتر باشد، انتظار عمومي براي دريافت خدمات پليس هم افزايش مييابد. در حوزه راهنمايي و رانندگي هر روز خودروهاي بيشتري به خيابانهاي شهر تزريق ميشوند. انتظار همه رانندگان از پليس داشتن ترافيك روان براي تردد در شهر است كه البته انتظار بجايي است چراكه وظيفه پليس راهنمايي و رانندگي برقراري انضباط ترافيكي است اما اين انتظار مثل بسياري از آسيبهاي اجتماعي كه حالا روي شهر آوار شده پيوستهاي ديگري مثل منافع خودروسازان، واردكنندگان خودرو، مديران شهري، قانونگريزي افراد و قسعليهذا دارد كه اغلب معرض نگاه مردم قرار ندارند.
پليس در نوك پيكان برخورد آسيبهاي اجتماعي قرار دارد. بيتوجهي به ساختارهاي فرهنگي، بيپروايي مجرمان از پليس، شكاف گسترده طبقاتي و گسترش فقر و فحشا در جامعه سبب بروز و پيچيدگي بسياري از جرائم شده است، با اين وجود شيوههاي برخورد پليس با جرائم همچنان بر همان مدار سنتي خود استوار است. هر چند پليس به صورت يك سويه مدام از كاهش آمار جرائم خبر ميدهد اما در ميدان عمل شاهد كاهش احساس امنيت و بروز جرائم فجيع در كشور هستيم. يكي از مهمترين مقولههاي تأمين امنيت، امنيت داشتن افرادي است كه مسئول تأمين امنيت هستند. نيروي انتظامي بيش از 12هزار و 700 نفر از مأمورانش را از دوران دفاع مقدس تاكنون براي تأمين امنيت كشور از دست داده است. مأموران پليس همواره در خطر از دست دادن جان خود قرار دارند، بدون اينكه از بضاعت مالي مناسبي برخوردار باشند. مأمور پليس كه مدام در انديشه تأمين معاش زندگي خود باشد، چگونه ميتواند براي امنيت كشور تلاش كند. شاهد موجود پرونده اختلاس در بنياد تعاون ناجا بود كه بسياري از مأموران اين سازمان را با بحرانهاي خانوادگي مواجه كرد، بنابراين براي مطالبه كردن امنيت كامل ابتدا بايد در گزينش نيروهاي انساني كه در امر تأمين امنيت دخالت دارند دقتهاي لازم صورت گيرد و سپس تأمين مالي لازم براي نيروي انساني و تجهيزات پليسي انجام میشود چراكه بدون هزينه كردن براي تأمين امنيت حصول آن امكانپذير نخواهد بود.