فرزين ماندگار
محدود كردن فعاليت مخالفان در فضاي مجازي از سوي دولت رويه تازه‌اي نيست و پيش از اين نيز سابقه داشته است. همين دو ماه پيش و در ايام تبليغات انتخاباتي پاي دولت روي سيم منتقدان رفت و برخي پيج‌هاي اينستاگرامي با دهها هزار دنبال‌كننده فيلتر شد. اين‌بار پيج‌هاي فارس و فتن از دسترس خارج شدند. برخوردهاي سلب‌كننده گردش آزاد اطلاعات از سوي دولت در حالي انجام مي‌شود كه رئيس‌جمهور همواره و بيش از همه اما صرفاً در مقام حرف به خصوص در موسم تبليغات انتخاباتي بر آزادي قلم و عقيده تأكيد مي‌كند.
مسدود شدن پيج‌هاي انقلابي كه به برخي سياست‌هاي دولت نقد دارند، در شبكه اجتماعي توئيتر بازتاب‌هاي زيادي داشت. برخي توئيت‌ها در واكنش به اين مسئله از اين قرار هستند: «با توجه به تهيه وثيقه فريدون از طريق وزير بهداشت، دولت در اقدامي متقابل جهت ضمانت دادن به وزير محترم، پيج‌هاي انقلابي اينستا را بست»، «چرا اينقدي كه واسه مسدود شدن پيج‌هاي انقلابي تلاش ميكنن واسه مسدود شدن آمدنيوز تلاش نميكنن. امان از دست‌هاي پشت پرده .» يكي از كاربران با كنايه به جمله انتخاباتي رئيس‌جمهور نوشت: « با فيلتر و ممنوعيت ما مي‌توانيم زندگي كنيم؟ شدني است؟»، «داداش شما پيج‌هاي منتقد و انقلابي رو نبند، رفع فيلتر توئيتر پيشكش»، «با پديده‌اي مواجهيم كه خودشونم نميدونن بوسه بر لب منتقد بزنن يا به خدا پناه ببرن، برا همين ميزنن كلاً نابود ميكنن»، «انتقاد و انتقادپذيري يكي از مهم‌ترين راه‌هاي رشد هستن»، «اينكه جلوي منتقدين رو بگيري يعني نه دوست داري و نه توانايي رشد رو داري»، «دولت پس از اينكه گفت با فضاي مجازي مخالف نيستيم پيج فتن رو حذف كرد. »
«الان مياد ميگه ما كه نگفتيم حذف و فيلتر نمي‌كنيم، ما گفتيم مخالف نيستيم» «خواهي نشوي فيلتر، همگروه مَجيزگويان شو»، «ان شاءالله كه دولت عزمي بنمايد و اين «از دسترس خارج شدن‌هاي اتفاقي» شامل حال پيج‌ها و كانال‌هاي آمدنيوز نيز گردد»، «با پديده‌اي مواجهيم كه از آزادي بيشتر دم مي‌زند ولي تحمل يك صفحه در فضاي مجازي را ندارد!»، «به شخصه جاي روحاني بودم اين كار مسدود كردن پيج‌هاي منتقد دولت رو مي‌دادم دست صالحي چنان سيماني بريزه كه با بمب اتم هم باز نشه»، «خوبه دولت تدبير و اميد انتقادپذيره، اينطوري داره منتقدهاشو سركوب مي‌كنه. اگه يكم انتقادناپذير بود چي مي‌شد؟»، «در اولين اقدام در راستاي فراجناحي شدن دولت آينده، پيج‌هاي انقلابي اينستا رو بستن»، «تا وقتي كه عباس اخوندي هست ميكروفونو پرت كنه، تركان هست بگه به شما چه ربطي داره و قاضي‌زاده هاشمي هست بگه مزدور چه نياز به بستن پيج‌هاي انقلابي اينستاگرام هست؟» مسدود كردن پيج‌هاي منتقد مي‌تواند نشانه‌اي از احساس فشار اجتماعي در فضاي مجازي باشد، فشاري كه احتمالاً بيش از پيش تعادل اين فضا را به نفع مخالفان وضع موجود به هم مي‌زند اما اين رويكرد مغايرت جدي با جمله‌اي دارد كه در مراسم تحليف رياست جمهوري حسن روحاني بر زبان وي جاري شد و برخي آن را مانيفست دولت يازدهم خواندند. «پناه مي‌برم به خدا از بستن دهان منتقدان...»
مسدود كردن پيج‌هاي منتقد در فضاي مجازي به نوعي زيرپا گذاشتن حقوق شهروندي نيز محسوب مي‌شود، موضوعي كه باز هم در دولت يازدهم روي آن فضاسازي رسانه‌اي زيادي انجام شد و رئيس‌جمهور وعده تحقق آن را داد. اسحاق جهانگيري نامزد پوششي و كمكي حسن روحاني در دوازدهمين انتخابات رياست جمهوري در گفت‌وگوي ويژه خبري مدعي شده بود قانون گردش آزاد اطلاعات در اين دولت اجرايي شده و دستگاه‌ها مكلف شدند اطلاعات مورد نياز جامعه را در سايت‌هاي خود قرار دهند. همان زمان از فحواي كلام معاون رئيس‌جمهور اينطور به ذهن متبادر مي‌شد كه گويي برداشت دولت از گردش آزاد اطلاعات شكلي يك طرفه دارد و اطلاعات به زعم دولت بايد از بالا به پايين گسيل داده شود. همين نگاه يكسويه و ابتدايي به گردش آزاد اطلاعات باعث مي‌شود صداي مخالف در فضاي مجازي تحمل نشود. حال و در حالي كه روزهاي پاياني دولت يازدهم در حال سپري شدن است، نحوه برخورد دولت با منتقدان به گونه‌اي است كه شايد بتوان گفت بايد از برخورد دولت با منتقدان به خدا پناه برد!
