مسجد حمزه سيدالشهدا(ع) در محله آذري تهران نماد بارز يكي از اماكني است كه سنگر انقلاب به شمار ميروند. چنانچه اگر بخواهيم يكي از بسترهاي تربيتي دوران نوجواني و جواني شهداي دفاع مقدس را مورد بررسي و تحليل قرار دهيم حتماً به مكاني به نام مسجد برخواهيم خورد. جمعشدن دورهمي و پر كردن اوقات فراغت در مساجد فرصت مناسبي مهيا كرده بود تا نوجوانان همفكر تحت نظر روحانيت به تحصيل امور معنوي بپردازند. با پيروزي انقلاب اسلامي و شروع جنگ تحميلي نقش اين مكان انسانساز بيشتر مشخص شد و جوانان خداجوي شجاعي از دل مساجد راهي جبهههاي جنگ شدند.
به گزارش «جوان» شهيدان انقلاب اسلامي و دفاع مقدس، درس شهادت را از مساجد آموختند. در طول هشت سال جنگ تحميلي مساجد منشأ فعاليتهاي بسياري از جمله تشويق و ترغيب مردم براي حضور در جبههها، برگزاري مراسم بزرگداشت براي شهدا و بازگو كردن ابعاد شخصيتي و اخلاقي شهدا بودند. مردم، مسجد را به عنوان پايگاهي براي ايثار و كار و كمك در راه اسلام ميدانستند و ميدانند.
در اين ميان برخي مساجد به دليل ويژگيهاي خاصشان در ميان رزمندگان موقعيت ممتازي پيدا كردند. از مسجد جامع خرمشهر كه در دوران جنگ حالتي نمادين پيدا كرد و به نماد مقاومت و پايداري مردم ايران در برابر دشمنان تبديل شد تا مسجد جامع سوسنگرد كه به كانون اصلي اتحاد مردم شهر تبديل شد، همه محلي براي دورهم جمعشدن و گردهمايي رزمندگان بود. مكاني كه به آنها قوت قلب و اعتماد به نفس ميداد.
در كوچه پس كوچههاي تهران و محله آذريها هم مسجدي با حال و هواي خاص قرار دارد كه تاريخچهاش آنجا را به مكاني خاص و ويژه تبديل ميكند. مسجد قديمي «حمزه سيدالشهدا» كه در سال 1343 تأسيس شد به دليل موقعيت ويژهاش در شهر كه از محدوده پل ساوه تا امامزاده معصوم را شامل ميشد به مركزي براي تجمع و فعاليت رزمندگان تبديل شد.
اين مسجد از همان سالهاي دهه 40 با ابتكارات بچه مذهبيها روبهرو ميشود. در گير و دار تظاهرات و اعتراضات، دو نفر از جوانان محل نيز توسط عاملان رژيم در مقابل مسجد به شهادت ميرسند و چون بچههاي محل از نام دو شهيد اطلاعاتي پيدا نميكنند در ابتكاري جالب براي اولين بار نام خيابان را به «شهيد گمنام» تغيير ميدهند. امري غيرمعمول در آن روزها كه با استقبال مردم محل هم مواجه ميشود.
با شروع جنگ مسجد «حمزه سيدالشهدا» به پايگاهي فعال براي جذب نيروهاي انقلابي و اعزام به جبهه تبديل شد. عدهاي از داوطلبان به ستاد جنگهاي نامنظم شهيد چمران پيوستند و برخي بعدها جذب سپاه و بسيج شدند.
اما نكات بارزي كه اين مسجد داشت باعث شد تا نام مسجد «حمزه سيدالشهدا» خيلي زود بر سر زبانها بيفتد. تشكيل گروهي به نام هفت سامورايي كه نزديك به 80 رزمنده عضوش شدند يكي از نكات جالب و شاخص رزمندگان اين مسجد بود. از جمع 80 نفر گروه هفت سامورايي 45 نفر به شهادت ميرسند و همين باعث ميشود امروز اين مسجد با نام 45 شهيدش شناخته شود.
از اين جمع كه به شهادت رسيدند افرادي مثل شهيد جواد مؤمني در حالي كه مادرش در كما بود و به جبهه رفت، يا شهيد شفيعپور كه پدر و مادر نداشت و از بچههاي شرور محل بود و به واسطه دوستانش جذب مسجد شد و در عمليات مرصاد به شهادت رسيد و حميد و رحيم چارلي دو برادر شهيد در همين مسجد بودند.
حالا همه اين مسجد را با نام و ياد شهدايش ميشناسند. عطر خاطره جوانان دلپاكي كه روزي در هواي اين مسجد تنفس كردهاند امروز حال و هواي خاصي به بچه مسجديها و اهالي محل داده است. متوليان مسجد «حمزه سيدالشهدا» و مردم هر ساله در هفته دفاع مقدس يادواره شهدا را برگزار ميكنند و در طول سال نيز به مناسبت شهادت هر يك از شهداي محل مراسمي برگزار ميشود تا ياد و خاطره اين شهيدان زنده نگه داشته شود. اين مسجد امروز در فعاليتهاي فرهنگياش براي شهدا به يك الگو تبديل شده و مساجد ديگري خواهان برگزاري برنامههاي فرهنگي تحت پوشش مسجد «حمزه سيدالشهدا» هستند.
كار زيبا و قشنگ متوليان، در كنار اينكه نام و آوازه مسجد را در شهر پخش كرده بلكه باعث شده تا مردم بيشتر با اين شهيدان آشنا شوند. اين شيوه كاري مسجد «حمزه سيدالشهدا» ميتواند براي ساير مساجد الگوي مناسبي جهت ترويج فرهنگ ايثار و مقاومت قرار بگيرد.