جوان آنلاین: صادق کاظمی، کارگردان مستند «صغری رئیس»، با اشاره به بازخوردهای گسترده مخاطبان گفت این فیلم روایت زندگی زنی ۱۰۲ ساله در یکی از روستاهای ایران است که در پس فعالیتهای ساده روزمرهاش، جهانی عمیق، انسانی و الهامبخش از رنج، امید و عزتنفس نهفته است.
صادق کاظمی با بیان اینکه یکی از آثار پیشین او با استقبال خوبی مواجه شده است، به «جوان» گفت: مستندی که قبل از «صغری رئیس» ساخته بودیم، در جشنواره تلویزیون مستند در بخش نیمهبلند موفق به دریافت جایزه بهترین کارگردانی شد و همچنین در جشنواره «سینماحقیقت» به نمایش درآمد. در آن فیلم یک شخصیت فرعی حضور داشت که واکنشهای بسیار مثبتی از سوی مخاطبان گرفت و همان زمان به اطرافیانم گفتم که این شخصیت ظرفیت تبدیلشدن به یک فیلم مستقل را دارد. وی افزود: این شخصیت «صغری رئیس» بود؛ زنی که با وجود حضور کوتاه در فیلم، بهشدت مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. حتی در اکرانهای خصوصی جشنواره «سینماحقیقت»، با اینکه نقش مستقیمی در پیشبرد داستان نداشت، بازخوردهای بسیار پررنگی دریافت کرد و ارتباط عاطفی عمیقی میان تماشاگران و او شکل گرفت.
این فیلمساز جوان درباره روند شکلگیری مستند «صغری رئیس» توضیح داد: از اواخر ۱۴۰۲ پژوهش این کار را آغاز کردم. بهواسطه نسبت فامیلی، آشنایی دورادوری با صغری داشتم، اما تا پیش از این، نگاه دراماتیک و عمیقی به زندگی او وجود نداشت. طی رفتوآمدهایی که حدود دو سال طول کشید، متوجه شدم جذابیت زندگی او با خلاصهکردن یا نگاه سطحی به درونیاتش به دست نمیآید.
کاظمی ادامه داد: در فیلم آگاهانه بخشی از قضاوتهای اولیه و سطحی را حفظ کردیم. مخاطب در ابتدا با یک پیرزن بامزه مواجه میشود که چوب جمع میکند و هویت او به همین تصویر ساده گره خورده است. اما بهتدریج، لایههای پنهان شخصیتش آشکار میشود و مخاطب میفهمد راز این چوبها چیست و چرا چنین وابستگی عمیقی به آنها دارد.
او تأکید کرد: جذابیت صغری رئیس صرفاً به ظاهر یا موقعیت خاصش محدود نمیشود. عوامل مختلفی در این تأثیرگذاری نقش دارند. حتی یکی از مخاطبان، عروسکی بر اساس فیزیک صغری ساخته بود. با این حال، به نظر من جذابیت اصلی او در دو کلمه خلاصه میشود؛ یک قرن رنج و امید.
کارگردان «صغری رئیس» گفت: این رنج و امید در رفتار و زیست روزمره او نهفته است. او با وجود رنجور و تنها بودن، همچنان احساس اقتدار دارد. ۸۰ سال مجرد زندگی کرده و تنها بوده، اما «رئیس» بودنش، فراتر از جنبه طنزآمیز، نماد امید و عزتنفس است. او هنوز میخواهد مستقل باشد و این ویژگی برای من و بسیاری از مخاطبان، بسیار درسآموز است.
وی با اشاره به واکنشهای تماشاگران در اکرانهای فیلم افزود: یکی از مخاطبان میگفت چقدر این زن قوی است، چقدر امید و ایمان دارد و چقدر بزرگ است که هنوز زندگی میکند. جمعکردن چوبها برای صغری فقط یک کار روزمره نیست، بلکه نماد امید است. حتی بعد از رویدادهایی که در فیلم اتفاق میافتد، باز هم چوب جمع میکند و این استمرار، پیام مهمی در خود دارد. کاظمی در بخش دیگری از صحبتهایش به عناصر بصری و جغرافیایی فیلم اشاره کرد و گفت: حتی موقعیت مکانی زندگی صغری با شخصیتش هماهنگ است. او از پایینترین نقطه روستا، یعنی کف رودخانه، با سختی بالا میآید و این صعودها، بدون نیاز به دیالوگ، خلاصهای از شخصیت او را روایت میکند.
او در پایان درباره روند تولید و تدوین مستند گفت: در مرحله تدوین تلاش کردیم از این ظرفیتهای دراماتیک بیشترین استفاده را ببریم. به همین دلیل مدت زیادی در منطقه مستقر بودم، چون بخشهایی از فیلم فقط با حضور مداوم در همان فضا شکل میگرفت. برخی اتفاقات، مانند آتش گرفتن خانه، کاملاً پیشبینینشده بود و ما سعی کردیم بدون دخالت، از موقعیتها به درستی استفاده کنیم. «صغری رئیس» برای من تجربهای انسانی و صادقانه است که امیدوارم مخاطبان نیز با آن ارتباط برقرار کنند.
