جوان آنلاین: با اینکه استان هرمزگان پتانسیلهای زیادی برای توسعه دارد، اما هنوز هم روستاهای زیادی در آن وجود دارد که وضعیت خوبی نداشته و در حوزههای مختلف با کمبودهای شدیدی مواجه هستند. به عنوان مثال مدارس منطقه توکهور و هشتبندی اصلاً در شرایط خوبی قرار ندارند و همین موضوع موجب شده تا گروهی از دانشآموزان از ادامه تحصیل باز مانده و به خاطر فرسودگی کلاسهای درس موجود، خانوادهها نگران حضور فرزندانشان در این اماکن باشند.
اگر قرار باشد یکی از استانهای توانمند در حوزههای مختلف و به خصوص بخش انرژی و گردشگری و کشاورزی را نام ببریم حتماً باید نگاهی به هرمزگان داشته باشیم. منطقهای که به خاطر موقعیت جغرافیایی و اقتصادی از دیرباز یکی از نقاط کلیدی ایران به شمار میآید. با این حال، این استان در حوزه آموزشوپرورش با چالشهایی جدی مواجه است که نهتنها آینده نسل جوان آن را تحتتأثیر قرار میدهد، بلکه توسعه پایدار منطقه را نیز به خطر میاندازد. از یکسو، کمبود مدرسه و معلم بهعنوان یک معضل اساسی مطرح است و از سوی دیگر، تلاشهایی برای جبران این کاستیها از طریق تأسیس مدارس غیردولتی و اختصاص زمینهایی با کاربری فرهنگی در دهههای اخیر صورت گرفته است. اما در کنار این اقدامات، وضعیت نامناسب برخی مدارس غیردولتی، شرایط دشوار معلمان و نابرابری در دسترسی به امکانات آموزشی، پیچیدگیهایی را به این موضوع افزوده است.
زیرساختهای پوسیده
در حالحاضر، تفاوت فاحش بین امکانات مدارس دولتی و غیردولتی و حتی مدارس خاص در هرمزگان با سایر مناطق کشور، عدالت آموزشی را به چالش کشیده است. علاوه بر افزایش تعداد مدارس و معلمان، تأمین تجهیزات آموزشی، ورزشی، برودتی و آزمایشگاهی نیز باید در کانون توجه قرار گیرد. در منطقهای گرمسیر مانند هرمزگان، نبود سیستمهای خنککننده مناسب در مدارس، بهویژه در ماههای گرم سال، شرایط تحصیل را برای دانشآموزان طاقتفرسا میکند. همچنین، کمبود آزمایشگاهها و امکانات ورزشی، فرصت یادگیری عملی و رشد جسمانی را از دانشآموزان سلب کرده است. این کاستیها میتواند به افزایش نرخ ترک تحصیل منجر شود و دانشآموزان را به سمت مشاغل کاذب یا آسیبهای اجتماعی سوق دهد، پیامدی که هزینههای اجتماعی و اقتصادی سنگینی برای جامعه به دنبال خواهد داشت. با توجه به شرایط موجود، رفع فوری کمبود مدرسه و معلم در هرمزگان یک ضرورت غیرقابلانکار است. آموزش، بهعنوان پایه توسعه هر جامعه، باید در اولویت برنامهریزیهای استانی و کشوری قرار گیرد. برقراری عدالت آموزشی به این معناست که همه دانشآموزان، صرفنظر از موقعیت جغرافیایی یا وضعیت اقتصادی خانوادهشان، به امکانات و فرصتهای برابر دسترسی داشته باشند.
توکهور و هشتبندی از جمله مناطق استان هرمزگان است که با مشکلات متعدد در حوزه زیرساختهای آموزشی دستوپنجه نرم میکند. مدارس فرسوده و ناایمن، تراکم بالای دانشآموزان در کلاسها، نیمکتهای کهنه و مستعمل، ضعف سیستم تهویه، کمبود کلاس، نبود فضای بهداشتی مناسب، کمبود فضاهای فرهنگی و ورزشی و همچنین وجود مدارس دو شیفته، تنها بخشی از مشکلات این منطقه است. رسیدگی به این وضعیت نیازمند توجهی فوری و جدی است، چراکه با روند فعلی توسعه مدارس، نسلهای بعدی نیز باید آموزش را روی نیمکتهای آهنی و چوبی نیمهجان تجربه کنند و همچنان آموزش در پستوی بیتوجهی باقی بماند. مردم و دانشآموزان توکهور و هشتبندی از مسئولان عالی استان انتظار دارند این مدارس را ببینند، کافی است بازدیدی از مجتمعهای آموزشی منطقه انجام شود تا عمق مشکلات روشن شود و اهمیت رسیدگی به وضعیت آموزشی این منطقه دور از مرکز توجه مشخص شود. رئیس شورای اسلامی شهر هشتبندی میگوید: «این شهر از جمله شهرهای دارای جمعیت بالای دانشآموزی است و دانشآموزان آن از نبود فضاهای آموزشی ایمن و استاندارد رنج میبرند.» محمد پورمحمدی با اشاره به فرسودگی و کلنگی بودن بخش قابلتوجهی از فضاهای آموزشی، آن را یکی از مهمترین چالشهای این شهر دانسته و خاطر نشان میکند: «مدرسه راهنمایی شهید موسی عسکری و دبستان کرامت امیرآباد که در اوایل انقلاب احداث شدهاند، امروز به شدت ناایمن و فرسودهاند. نبود فضاهای مناسب آموزشی باعثشده دانشآموزان، حتی دانشآموزان استثنایی، ناگزیر در این مدارس کلنگی و ناایمن تحصیل کنند.»
وی ادامه میدهد: «مدارس دیگری مانند نیما یوشیج، نامآوران دانش، هنرستان نوآوران و مدرسه استثنایی فروغ دانش نیز فاقد ساختمان مستقل آموزشی هستند و دانشآموزان این مدارس مجبورند در شیفتهای مخالف مدارس دیگر عمدتاً مدارس فرسوده به تحصیل بپردازند.» رئیس شورای اسلامی شهر هشتبندی تأکید میکند: «جمعیت دانشآموزی بالای این شهر باعث شده بسیاری از مدارس با کمبود شدید کلاسهای درس مواجه باشند. توسعه این مدارس نیازمند توجه ویژه اداره کل آموزشوپرورش و اداره کل نوسازی مدارس استان است.» پورمحمدی با اشاره به پراکندگی جغرافیایی منطقه توکهور و هشتبندی میگوید: «دانشآموزان مقطع متوسطه اول در این منطقه نیازمند مدرسه شبانهروزی پسرانه هستند، اما در حال حاضر چنین امکاناتی برای آنان فراهم نیست. با توجه به شرایط بحرانی فضای آموزشی در شهر هشتبندی، مقاومسازی مدارس فرسوده، احداث ساختمان برای مدارس فاقد فضا و توسعه کلاسهای درس از ضروریترین اقدامات در این منطقه است و نیازمند توجه جدی مسئولان ذیربط، بهویژه اداره کل آموزش و پرورش و اداره کل نوسازی مدارس استان میباشد.»
کمبود ۶۰۰ مدرسه در هرمزگان
محمدحسین کاظمیان، یکی از کارشناسان حوزه آموزش در استان هرمزگان با بیان اینکه این استان با جمعیتی رو به رشد و مهاجرپذیری و پراکندگی جغرافیایی خاص، از کمبود زیرساختهای آموزشی رنج میبرد، میگوید: «در بسیاری از مناطق روستایی و حتی برخی نقاط شهری مانند بندرعباس، تعداد مدارس موجود با نیازهای واقعی دانشآموزان همخوانی ندارد.» وی ادامه میدهد: «هرمزگان بیش از ۶۰۰مدرسه کم دارد و حدود هزارو۴۰۰ کلاس درس مدرسه هم ناایمن و فرسودهاند و نیاز به بازسازی دارند. در برخی مناطق مانند بخش شمیل بندرعباس نیاز است مدرسه استثنایی ساخته شود که هنوز اینمدرسه به رغم وعدههای بسیار، ساخته نشده است و دانشآموزان استثنایی چشم انتظار ساخت مدرسه برای خودشانهستند و شاید دوست نداشته باشند در مدرسه دیگر دانشآموزان تحصیل کنند.» به گفته این کارشناس، کلاسهای شلوغ، کمبود فضای آموزشی و نبود معلمان کافی از جمله مشکلاتی است که سیستم آموزشی این استان را تحت فشار قرار داده است. این کمبودها بهویژه در مناطق محرومتر، جایی که دسترسی به امکانات اولیه نیز محدود است، نمود بیشتری دارد.»