جوان آنلاین: حدود یک هفته است برخی کامیون‌داران دست به اعتصاب زده‌اند، مشکل اصلی رانندگان، موضوعات بیمه، کرایه و روغن وسوخت است که با اعتصاب شان بخش کشاورزی و صنعت را به شدت به چالش انداخته‌اند. در این میان برخی از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و به دنبال لغو گازوئیل سه نرخی هستند. شبکه قاچاق گازوئیل با بهره‌برداری از اعتصاب کامیون‌داران، در حال فشار بر دولت هستند تا پاستور را از اجرای طرح سه‌نرخی کردن گازوئیل منصرف کنند، آنها می‌خواهند عایدی ۲ میلیارد دلاری دولت از اجرای این طرح را در جیب خود نگه دارند. در این خصوص رئیس سازمان راهداری با تأکید براینکه قرار است سوخت بیشتری به ناوگان حمل بار اختصاص یابد به لغو گازوئیل سه نرخی چراغ سبز نشان داد. به نظر می‌رسد دولت باید با پایش دقیق شبکه قاچاق سوخت، تعارف را کنار بگذارد و مانع گروگانگیری منافع کشور از سوی برخی سودجو شود.
قاچاق سوخت یکی از مشکلاتی است که در سال‌های اخیر با وجود اقدامات انجام شده از سوی دستگاه‌ها همچنان پابرجا بوده و در ماه‌های اخیر نیز توجه ویژه‌ای به این موضوع شده است. عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در جلسه استیضاح خود در مجلس شورای اسلامی درباره قاچاق سوخت گفت: گازوئیل ۳۰۰تومانی ایران را لیتری ۴۶هزار تومان در پاکستان می‌فروشند. روزانه ۲۰میلیون لیتر گازوئیل به خارج از کشور قاچاق می‌شود. اگر جلوی قاچاق سوخت را بگیریم، می‌توانیم سالانه ۴میلیون تومان به هر نفر یارانه بدهیم. با ارقام ارائه‌شده از سوی وزیر اقتصاد که گفته است روزانه ۲۰میلیون‌لیتر سوخت قاچاق می‌شود، این عدد در هر هفته ۱۴۰میلیون لیتر، در هر ماه ۶۰۰میلیون‌لیتر و در سال عدد سرسام‌آور ۷میلیاردو۲۰۰میلیون‌لیتر می‌شود. مسعود پزشکیان نیز گفته است: قاچاقچیان گازوئیل ۳۰۰تومانی را ۷۰هزار می‌فروشند. اگر طبق گفته پزشکیان هر لیتر گازوئیل قاچاق را ۷۰هزار تومان در نظر بگیریم، یعنی شبکه قاچاق در سال بالغ بر ۵۰۰هزار‌میلیاردتومان از قاچاق گازوئیل به جیب می‌زند.
دولت اخیراً اجرای طرح گازوئیل سه نرخی را تصویب کرده و مقرر شده است از تیرماه در دستور کار قرار گیرد. هنوز یک هفته از تصمیم دولت نگذشته بود که خبر رسید برخی کامیون‌داران دست به اعتصاب زده‌اند. این اعتراضات که همواره طی سال‌های گذشته نیز وجود داشته، روی موضوعات مهمی مانند حق بیمه، سهمیه لاستیک، کرایه‌های اندک و افزایش قیمت روغن وجود داشته و این بار هم مجدداً تکرار شده است، با وجود این تلاقی این اعتراضات با تصمیم دولت مبنی بر سه نرخی کردن گازوئیل برای کاهش قاچاق گازوئیل، باعث شده است مهم‌ترین دلیل اعتراض رانندگان به تصمیم سوختی اخیر پیوند زده شود، اما اصلی‌ترین مشکل کامیون‌داران چیست؟ گرچه نمی‌توان یک عامل را به‌عنوان اصلی‌ترین چالش این قشر در نظر گرفت، ولی به نظر می‌رسد بیشترین اعتراض‌ها به سهم بیمه تأمین اجتماعی و افزایش واریزی‌ها به‌حساب این سازمان است. گرچه کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران تأکید کرد که فعلاً هیچ برنامه اجرایی برای اعمال سه نرخ برای گازوئیل در دستور کار قرار ندارد و تمام نیاز مصرفی کامیون‌داران با نرخ‌های فعلی تأمین می‌شود و همچنین نرخ گازوئیل برای کامیون‌داران مجاز، مطابق قبل پرداخت می‌شود، اما بحث سه‌نرخی شدن گازوئیل که بیشتر با هدف جلوگیری از قاچاق سوخت مصوب شده، نگرانی رانندگان را درپی داشته و موجب اعتراض آنها شده است، با وجود این یک جریان مشخص با وارونه جلوه‌دادن اصل ماجرا، برنامه دولت برای ساماندهی به شبکه توزیع گازوئیل را هدف قرار داده است و در حال تشدید فشار است تا این طرح اجرایی نشود. طرحی که دولت آماده اجرا کرده، قاچاق این فرآورده نفتی را هدف گرفته است و در صورت اجرای آن از قاچاق روزانه حداقل ۵میلیون لیتر گازوئیل جلوگیری می‌شود. بر اساس این طرح، کامیون‌ها با پایش دقیق و رصد آنلاین اگر در مسیر مشخص شده حرکت کنند، از گازوئیل ۳۰۰ تومانی بهره‌مند می‌شود و در صورتی که بیشتر از سهمیه مشخص شده برای مسیر استفاده کنند یا از مسیر منحرف شوند، باید پول بیشتری برای گازوئیل پرداخت کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت اجرای این طرح حیاتی، سالانه حدود ۲میلیارد دلار در مصرف گازوئیل صرفه‌جویی می‌شود و دیگر نیازی نیست دولت ۲میلیارد دلار برای واردات گازوئیل هزینه کند. به گفته منابع آگاه، قاچاقچیان با احساس ترس از این تصمیم، روی مطالبات کامیون‌داران سوار شده‌اند و در حال فشار بر دولت هستند تا از طرح خود عقب بکشند. دولت هم فعلاً تصمیم خود را لغو کرده است تا مانع تبعات اجتماعی و چالش‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی شود. متأسفانه با انفعال وزارت راه و شهر‌سازی در روز‌های نخست اعتصاب و تسری یافتن آن به سراسر کشور قاچاقچیان سوخت برنده ماجرای اعتصاب ناوگان باری شده‌اند.
دلایل دولت برای گازوئیل سه‌نرخی
اول خرداد دولت تصمیم گرفت گازوئیل را برای بخش حمل و نقل سه نرخی کند؛ بخشی که همواره یکی از گلوگاه‌های اصلی قاچاق سوخت شمرده می‌شد و حالا قرار است اصلاح شود. هم اکنون یک‌میلیون دستگاه خودروی دیزلی فعال در ناوگان حمل‌ونقل کشور داریم که یا بار جابه‌جا می‌کنند یا مسافر و عملکرد آنها از سوی وزارت راه یا وزارت کشور هر ۱۵ روز یک بار به شرکت پخش ارسال می‌شود. بر اساس آیین‌نامه مصوب هیئت وزیران از ابتدای تیرماه، سهمیه گازوئیل بر اساس حرکت در مسیر تخصیص می‌یابد، اما برای خودروهای دیزلی که بارنامه معتبر ندارند یا بیش از سهمیه سوخت بخواهند، باید از نرخ‌های دوم و سوم استفاده کنند. نرخ اول همان ۳۰۰ تومان برای ناوگان فعال با سهمیه مشخص است، نرخ دوم نصف قیمت خرید گازوئیل از پالایشگاه‌ها تا سقف ۴۰ درصد بیشتر از سهمیه و نرخ سوم بر اساس قیمت خرید نفت‌گاز از پالایشگاه‌هاست. نرخ‌های دوم (نیمه یارانه‌ای) و سوم (آزاد) هم هر سه‌ماه یک‌بار به‌روز‌آوری می‌شود.
سوخت بیشتر برای رانندگان
رئیس سازمان راهداری با بیان اینکه مسئولان ارشد دولتی هنوز تصمیمی برای گازوئیل سه نرخی نگرفته‌اند، از تخصیص سوخت بیشتر به ناوگان حمل بار خبر داد و گفت: تا یک ماه آینده مشکل بیمه و سوخت رفع می‌شود. به گزارش تسنیم، رضا اکبری، رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با اشاره به نارضایتی رانندگان کامیون طی روز‌های اخیر اظهار کرد: در ماه‌های اخیر جلسات منظمی با اصناف و تشکل‌های صنفی حمل‌ونقل برگزار و بخشی از مشکلات رانندگان شناسایی و رفع شد. وی ادامه داد: یکی از اقدامات مهم، تصمیم‌گیری درباره توزیع عادلانه بار بود که با استقبال رانندگان مواجه شد، همچنین نرخ تن‌ـ‌کیلومتر بر‌خلاف روال سال‌های گذشته، دو بار در سال گذشته به‌روزرسانی شد. موضوع مالیات بر ارزش افزوده شرکت‌های حمل‌ونقل نیز با تصویب مجلس حل شد. این جلسات همچنان ادامه دارد و رسیدگی به سایر مطالبات در دستور کار است. وی افزود: در روز‌های اخیر موضوعاتی مانند کمبود سوخت، حق بیمه رانندگان و تأخیر چندماهه در پرداخت کرایه‌ها، به دغدغه‌های جدی رانندگان تبدیل شده است. یکی از مهم‌ترین مطالبات، پرداخت بموقع کرایه بود که در همین هفته تصمیم مناسبی برای آن اتخاذ شد، همچنین برای توزیع عادلانه بار در استان‌ها نیز اقدامات جدیدی برنامه‌ریزی شده است. بسیاری از این مشکلات از گذشته باقی مانده است و برخی نیز در سال‌های اخیر شکل گرفته‌اند. وی راجع به طرح سه‌نرخی‌شدن گازوئیل تأکید کرد: هنوز تاریخ اجرای این طرح مشخص نیست و مسئولان ارشد دولت نیز تصمیمی دراین‌باره نگرفته‌اند. ما تأکید داریم به رانندگانی که سالم و منظم کار می‌کنند، سوخت کافی و به‌قیمت مصوب تعلق بگیرد. وی تصریح کرد: در جلسه‌های اخیر با انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی توافق کردیم جدول و قواعد تخصیص سوخت را با شرکت نفت بازنگری و ضرایب آن را اصلاح کنیم تا سوخت بیشتری به رانندگان اختصاص یابد. تا زمانی که اطمینان حاصل نشود که سوخت کافی به‌نرخ مصوب به رانندگان سالم تعلق می‌گیرد، سه‌نرخی‌شدن اجرایی نخواهد شد.
