جوان آنلاین: کارگردان مستند «الکافی» درباره دلیل ساخت چنین اثری میگوید: «الکافی» سرگذشت مهمترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است. این مستند تنها برای به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مؤمنان مذهب شیعه نیست، بلکه میخواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
مستند ۱۳۹ دقیقهای «الکافی» به کارگردانی مسعود طاهری که چگونگی تألیف کتاب «الکافی»، یکی از مهمترین کتابهای چهارگانه (حدیثی روایی) شیعیان را روایت میکند، روز گذشته در ایوان شمس رونمایی شد. مسعود طاهری، کارگردان این اثر درباره شیوه روایت «الکافی» گفت: در فیلم ابتدا به رفتارهای مذهبی و جغرافیایی جامعه شیعی و منطقه کوفه، قم، ری و در ادامه بغداد میپردازیم. پس از آن حوادثی که برای جامعه شیعه اتفاق افتاده که پیشزمینه بهوجود آمدن این کتاب و مؤلفش است، بررسی میشود.
وی درباره علت پرداختن به این موضوع تأکید کرد: کتاب «الکافی» از مهمترین منابع برای بررسی شناخت و تطور اندیشه شیعه، بهویژه شیعه نخستین است. اهمیتی که شیعه به عناصری مانند عقل، نوع توحید خاص از منظر تشیع، امام معصوم به عنوان حجت خدا میداده، همگی باعث شده موضوع تشیع در فیلم «الکافی» از جنبههای جانبدارانه و احساسی در نگاه به تشیع گذر کند و به رویکردی آبژکتیو، پدیدارشناسانه و علممحور درباره مسائل اصلی مورد نظر شیعه برسد. این مستند سرگذشت مهمترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است و تنها درصدد به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مؤمنان مذهب شیعه نیست، بلکه میخواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
کارگردان «الکافی» ادامه داد: کتاب «الکافی» شیخ محمد بن یعقوب کلینی در کنار «البصائر» صفار قمی و «المحاسن» برقی قمی، جزو اولین کتابهای موسوعه حدیثی شیعه به شمار میرود که برای شیعه باقی مانده است، کتابی که بهطور معجزهآسا از حوادث بزرگ کتاب و کتابخانهسوزیهای زیادی که در شهرهای ری، قم و بغداد رخ داده، جان به در برده است. از اینرو باید آن را همچون گنجینه و میراث بزرگ فرهنگی برای مذهب شیعه و اصولاً تاریخ دین در جهان بدانیم.
طاهری خاطرنشان کرد: یکی دیگر از موضوعات «الکافی»، مؤلف کتاب یعنی شیخ محمد بن یعقوب کلینی است که به عنوان بزرگترین محدث شیعه از ناحیه ری برخاسته است. بسیاری از افراد مذهبی، مکتبی و هیئتی از اهمیت کتاب «الکافی»، قدر و منزلت مؤلفش دچار کماطلاعی مفرط هستند، فیلم سعی میکند که خلأ معلوماتی این افراد را تا حد امکان و تا جایی که مقدور است پر کند.
وی درباره شیوه روایت «الکافی» بیان کرد: ساختار فیلم از گفتوگومحور به گفتار متنمحور، تغییر سبک داده است. البته همچنان با حضور افراد خبره و صاحبنظر درباره زندگی کلینی و کتاب «الکافی» همراه میشویم. فیلم با هدف آشنایی هرچه بیشتر مؤمنان شیعی درباره مهمترین کتاب حدیثی و همچنین پاسخهایی مشخص برای برخی سؤالات، چالشها و نظریههایشان در عرصه مطالعات شیعی و شیعهپژوهی درباره اندیشه شیعی، بهویژه شیعه نخستین، حدیثپژوهی، کافیپژوهی و زندگی شیخ کلینی ساخته شده است.
این کارگردان درباره مدت زمان فیلمبرداری فیلم عنوان کرد: فیلم سه دوره تصویربرداری داشته است؛ دوره اول، پاییز سال ١۴٠١ در شهر پاریس، دوره دوم، بهار ١۴٠٢ در کشور عراق، بهویژه شهر بغداد و نجف. همچنین تصویربرداری در روستای کلین، شهرری و قم و دوره سوم، تابستان ١۴٠٢ مصاحبههای باقیمانده در قم و تهران و انجام اصلیترین بخش کار تصویربرداری این پروژه، یعنی بخش بازسازی در شهرکهای سینمایی تاریخی و بخشهای مرتبط با آن انجام شد.
طاهری در پایان با اشاره به اینکه قرار بود «الکافی» برای حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» آماده شود، خاطرنشان کرد: به دلیل نگاه علممحور و علممدار فیلم، مدت زمان آن طولانی شد که با ۱۳۹ دقیقه از شانس و امکان اکران و نمایش در جشنوارههای مختلف سینمایی جا ماند، اما سعی کردهایم سرشار از دادههای مختلف جغرافیایی، تاریخی و اعتقادی برای همه علاقهمندان و متخصصان باشد. بعد از اکران امروز قرار است مستند «الکافی» در چند شهر دیگر نیز روی پرده برود و در نهایت هم در سایت هاشور اکران آنلاین میشود. این مستند به دلیل مدت زمان طولانی و تأکید بر اطلاعات ارائه شده در آن، امکان نمایش در جشنوارههای کلاسیک، سانسهای استاندارد سینما و نمایش در باکسهای پخش تلویزیونی را از دست داد. بنابراین بهترین سکوی نمایش برای آن اکران آنلاین خواهد بود که به کار مؤمنان و علاقهمندان بحثهای اندیشه شیعه و متخصصان این عرصه آید.