زندهیـــــــاد حجتالاسلام والمسلمین روحالله حسینیان رئیس فقید مرکز اسناد انقلاب اسلامی، در طول حیات پژوهشی خویش مجموعهای کلان درباره تاریخ معاصر ایران به رشته تحریر درآورد. اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، یکی از آنهاست. «۱۴ سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران» میکوشد تا علل تفوق وجه دینی و شیعی انقلاب اسلامی را مورد بازکاوی قرار دهد. مؤلف بر دیباچه خود بر این کتاب به این مهم اشارت برده است: «امامخمینی نهضتی را در سال ۱۳۴۱ آغاز کرد که در سال ۱۳۵۷ به اوج خود رسید و به یک انقلاب تمام عیار تبدیل شد. چه عاملی موجب شد که مردم ایران در سال ۱۳۵۷ از همه اقشار جامعه به ندای امامخمینی پاسخ گفتند و یکپارچه شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی را فریاد کردند؟ این کتاب درصدد اثبات این فرضیه است که فساد و ناکارآمدی نظامهای سیاسی، موجب ظهور ایدئولوژیهای رقیب میشود و هر ایدئولوژی که توانمندتر باشد، در این رقابت پیشی میگیرد. بعد از سرکوب قیام ۱۵ خرداد، ایدئولوژیهای راستگرایانه و چپگرایانه و اسلام محور، ضمن اینکه رژیم شاه را به چالش میخواندند با یکدیگر نیز رقابت میکردند. در این میان ایدئولوژی اسلاممحور، توانست ایدئولوژیهای رقیب را بایکوت و ایدئولوژی شاهنشاهی را از چرخه رقابت خارج کند. علت این پیروزی را در شخصیت و جایگاه امامخمینی به عنوان ایدئولوگ، رهبر و معمار انقلاب و امامت شیعی، مرجعیت روحانیت و ایدئولوژی اسلام شیعی و پشتوانههای فرهنگی و تاریخی آن باید جستوجو کرد....»
رسیدن به آماری تقریبی از تعداد شهدا و مجروحان روحانیت در نهضت اسلامی از دغدغههای مؤلف در اثر فوق آمده، قلمداد میشود. مرحوم حسینیان گرچه معتقد است در اینباره آماری دقیق وجود ندارد، ولی با پارهای اسناد میتوان به آماری تقریبی دست یافت: «از مجروحان و شهدای روحانیت در انقلاب، آماری دقیق در دست نیست. نه رژیم پهلوی انگیزهای برای ثبت آمار آنها داشته و نه روحانیت تشکیلاتی برای ثبت آنها داشتند. از طرف دیگر خود مجروحان یا خانواده شهدا به علت مسائل امنیتی و اختناق رژیم، از مراجعه به سازمانهای دولتی و حتی بیمارستانها خودداری میکردند. با این همه در بعضی مدارک و حوادث، آماری تقریبی ذکر شده است. در اولین حمله رژیم به مدرسه فیضیه در دوم فروردین۱۳۴۲، آیتالله مرعشی نجفی ضمن صدور بیانیهای، تعداد مجروحان را چنین آمار میدهد: گرچه آمار دقیقی از تلفات این واقعه جانگداز در دست نیست، اما آنچه مسلم است عده زیادی از طلاب و محصلین علوم دینی مجروح و مفقودالاثر هستند که تعداد ۹۵ نفر از مصدومان طبق آمار صحیح در دفتر جداگانه حقیر ضبط و تحت رسیدگی اینجانب میباشند... اگر واقعه مدرسه طالبیه تبریز، واقعه۱۵ خرداد، تظاهرات۲۰ دی ۱۳۵۰، حماسه ۱۷ خرداد ۱۳۵۴ و قیام ۱۹ دی ۱۳۵۶ نیز به همین اندازه مجروح داده باشند، آمار افزایشخواهد یافت. با این توضیح که اگر در واقعه۲۰ دی ۱۳۵۰ آمار مجروحان کم بوده، ولی واقعه۱۷ خرداد ۱۳۵۴ نزدیک به۲۵۰ نفر مجروح داشته است. طبق گزارش شاهدان عینی، تمام دستگیرشدگان در حین درگیری یا بعد از آن چنان مورد ضرب قرار گرفتند که بدون استثنا همگی خونآلود بودند. در مورد شهدای روحانی نیز آماری وجود ندارد، ولی میتوان اسامی چند تن از آنان را از منابع مختلف استخراج کرد....»