سرویس ایران جوان آنلاین: كم‌آبي و خشكسالي با كسي شوخي ندارد و كاهش منابع آبي قبل از هر چيز ضربات خود را بر پيكر صنعت كشاورزي وارد مي‌كند. اما نمي‌شود نشست و دست‌روي دست گذاشت و خشك شدن باغات و مزارع را به نظاره نشست. چند سالي است كه آذربايجان‌شرقي اقدامات خوبي را براي حفظ و احياي كشاورزي در دستور كار قرار داده است. اين استان هم اكنون با دارا بودن ۴۹۰ واحد گلخانه فعال در سطح ۲۳۶ هكتار رتبه ۱۱ كشوري را از لحاظ مساحت و با توليد بيش از ۵۰ هزار تن انواع محصولات گلخانه‌اي رتبه چهارم را از اين حيث به خود اختصاص داده است. اما خبر خوب اينكه مدير امور باغباني سازمان جهاد كشاورزي استان اعلام كرده قرار است گلخانه درختان ميوه در سطح يك هزار هكتار، در منطقه يكانات مرند راه‌اندازي شود.
بازار محصولات كشاورزي، به دليل رشد جمعيت و اقبال عمومي براي استفاده از محصولات آن، بازار پرسود و پررونقي به شمار مي‌رود. اما بحران كم‌آبي و كاهش ذخاير و سفره‌هاي زير زميني آب، اين حوزه را با مخاطرات جدي رو به‌رو كرده است. البته اين مشكل چاره‌اي دارد كه مي‌تواند در كنار حفظ ذخاير آبي باقيمانده، ميزان توليد را هم بالا ببرد. كشت گلخانه‌اي كه طي دهه‌هاي اخير در بيشتر كشورهاي دنيا مورد توجه قرار گرفته است بهره‌وري آب را تا ۱۰ برابر، ميزان توليد را ۱۰ تا ۱۲ برابر و ميزان درآمد كشاورزان را ۲۰ تا ۳۰ برابر افزايش مي‌دهد. نكته مهم اينكه به ازاي راه‌اندازي هر هكتار گلخانه، ۱۲ فرصت شغلي مستقيم و ۱۵ شغل غيرمستقيم ايجاد مي‌شود.
حركتي بزرگ در توليدات گلخانه‌اي
آذربايجان‌شرقي با دارا بودن تعداد ۴۹۰ واحد گلخانه فعال در سطح ۲۳۶ هكتار رتبه ۱۱ كشوري را از لحاظ مساحت و با توليد بيش از ۵۰ هزار تن انواع محصولات گلخانه‌اي رتبه چهارم را از حيث توليد به خود اختصاص داده است.
هم چنين اين استان با بيش از ۳۱۰ هزار نفر بهره‌بردار شاغل در بخش كشاورزي حدود 21 درصد از سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است و زماني مي‌توان به توجه ويژه و عزم آذري‌ها براي احداث و راه‌اندازي گلخانه‌ها پي‌مي‌بريم كه بدانيم بزرگ‌ترين پروژه كشت گلخانه‌اي شيشه‌اي خاورميانه به روش هيدروپونيك نيز در آذربايجان‌شرقي قرار دارد و در كنار آن بيش از ۵۱۱ گلخانه كوچك مقياس نيز در مرحله احداث و راه‌اندازي است.
هم اكنون در يكانات مرند پروژه‌اي بزرگ در حال برنامه‌ريزي است كه بر اساس آن قرار است در سطح ۱۰۰۰ هكتار، گلخانه درختان راه‌اندازي شود. گلخانه‌اي كه در آن ميوه‌هاي درختي مثل گوجه سبز، زردآلو و... خارج از فصل توليد شود.
در همين رابطه مدير امور باغباني سازمان جهاد كشاورزي آذربايجان‌شرقي با بيان اينكه ۲۶۰ هكتار گلخانه استان در حال بهره‌برداري است، مي‌گويد: «حدود ۱۶۰۰ هكتار گلخانه ديگر نيز در حال مطالعه براي توسعه بوده و ۳۴۰ هكتار گلخانه امسال به بهره‌برداري خواهد رسيد. در صورت اتمام فاز مطالعاتي گلخانه‌ها و آغاز روند عملياتي پروژه‌ها، به زودي ميزان مجموع گلخانه‌هاي استان به بيش از ۱۹۰۰ هكتار خواهد رسيد.»
محمدباقر بي‌پروا با بيان اينكه بيش از شش الي هفت نفر در هر هكتار به طور مستقيم و حدود ۱۵ نفر به صورت غيرمستقيم مشغول به كار هستند، ادامه مي‌دهد: «كار در گلخانه به نيروي كار ماهر بيشتر و مراقبت و نگهداري مضاعف نياز دارد. اشتغال در گلخانه دایمي است و هيچ‌گاه تعطيل نمي‌شود چون توليد همواره ادامه دارد.»
كشورها در صف خريد محصولات گلخانه‌اي
اين يك حقيقت است كه توليد محصولات كشاورزي در قالب گلخانه‌اي، اشتغالي اقتصادي است از اين رو آشنايي سرمايه‌گذاران با اين موضوع باعث شده تا وضعيت گلخانه‌ها در استان رو به توسعه باشند و حتي اكنون در برخي گلخانه‌ها ايران مي‌توان آخرين تكنولوژي‌هاي سطح بالاي دنيا را مشاهده كرد.
آذربايجان‌شرقي كه بزرگ‌ترين پروژه كشت گلخانه‌اي شيشه‌اي خاورميانه به روش هيدروپونيك را در ايران دارد مسيرش را در همين راه ادامه مي‌دهد و مدير امور باغباني سازمان جهاد كشاورزي استان هم با تأكيد بر اينكه بايد به سمت احداث گلخانه‌ها با آخرين تكنولوژي و به صورت شيشه‌اي هيدروپونيك برويم، مي‌گويد: «در اين نوع گلخانه‌ها تمامي مراحل و شاخص‌هاي توليد گياه مثل غذا، دما و... كنترل مي‌شوند و در واقع گياه در يك محيط كنترل شده و بدون خاك رشد مي‌كند. تمامي محصولات در مراحل بسته‌بندي براساس رنگ و سايز تعريف شده هستند و در صورت وجود هرگونه زدگي و خراش، از بخش بسته‌بندي حذف مي‌شوند.»
به گفته اين مسئول در گلخانه‌هاي مدرن، كيفيت محصولات بالا است چون توسط دستگاه‌هاي كاملاً مكانيزه و تحت نظر داده‌هاي كامپيوتر توليد شده و به مرحله بسته‌بندي مي‌رسند. حتي محصولات بر اساس ميزان رسيدگي در گروه‌هاي حمل سريع يا كند قرار مي‌گيرد.
بي‌پروا با تأكيد بر اينكه محصولات كشاورزي استان صرفاً نه به خاطر اينكه در منطقه اوراسيا قرار داريم بلكه به دليل كيفيت بالاي آنها صادر مي‌شوند و كشورهاي ديگر خواهان دريافت اين محصولات هستند، مي‌گويد: «در گلخانه‌هايي كه محصولات صادراتي توليد مي‌شوند، كمتر از سموم استفاده شده و محصولات سالم‌تر هستند از اين‌رو محصولات كيفيت بالاي غذايي و بازارپسندي خوبي دارند. هم اكنون تكنولوژي توليد گلخانه‌اي چهار محصول فلفل، گوجه فرنگي، خيار و اندكي بادمجان در سطح گلخانه‌هاي استان وجود دارد و اين محصولات گلخانه‌اي از استان صادر مي‌شوند.»
مدير امور باغباني سازمان جهاد كشاورزي آذربايجان‌شرقي با بيان اينكه زنجيره توليد گلخانه‌هاي استان كامل است، تأكيد مي‌كند: «اكنون از مرحله توليد محصول تا بازاررساني آن اقدام مي‌كنيم و حتي به تازگي اقدام به نگهداري اين محصولات به صورت ميوه خشك در قالب يك طرح كرديم كه از اين طريق هيچگونه محصول پرت و دورريزي نخواهيم داشت.»
فراموش نكنيم سال‌هاست در مورد تغيير الگوي كشت در ايران صحبت مي‌شود. سيستمي كه در راستاي رونق توليد و با توجه به محدوديت منابع طبيعي از جمله منابع آبي و وضعيت بحراني استان‌ها از نظر بارش‌ها به شدت داراي اهميت است و بايد مورد توجه ويژه باشد. در اين روش و با برنامه‌ريزي‌هاي درست مي‌توان علاوه بر اينكه از منابع آبي به صورت بهينه بهره‌برداري كرد، بلكه با همين منابع آبي كم هم مي‌شود توليدات زراعي را افزايش داد كه گلخانه‌ها يكي از بهترين گزينه‌ها براي رسيدن به اين هدف هستند.
