مدت زمان زیادی از اظهارنظرهای جماعت فوتبالی در خصوص تأثیر منفی فضای مجازی بر فرهنگ و اخلاق فوتبال نمیگذرد. کافی است که یک جستوجوی ساده انجام دهید تا دهها مطلب و گفتگو از چهرهای شاخص فوتبال کشور در این خصوص مشاهده کنید. حرفها و اظهارنظرهایی که همگی متفقالقول بر این مسئله تاکید داشته و دارند که فضای مجازی ضربه سختی به پیکر فوتبال، اخلاق و فرهنگ آن وارد کرده است.
خب تا اینجای کار مشکلی نیست، همه خوب میدانیم که فضای کنترل نشده مجازی در تمام عرصهها به شدت مخرب است و صدمات آن تقریباً غیرقابل جبران و فوتبال هم از این قاعده مستثنا نیست، اما وقتی خود اهالی این رشته خوراکدهندگان اصلی فضای مجازی میشوند، آن وقت داستان متفاوت میشود. اینکه فوتبالیها دائماً از تأثیرات مخرب این فضا دم بزنند، اما خودشان با رفتار و کردارشان به صورت مستقیم آب به آسیاب فضای مجازی بریزند، اصلاً قابل دفاع نیست.
پنج روز از دربی پایتخت میگذرد. یک بازی که به جای بار فنی مثل همیشه فقط حاشیه و جار و جنجال داشت. دیداری که با صحنههای زشت درگیری و رد بدل شدن الفاظ ناشایست همراه بود و حتی منجر به قطع صدای آن از طرف رسانه ملی شد. بازی تمام شد، اما برخوردهای زشت بازیکنان و عوامل دو تیم هنوز که هنوز است ادامه دارد. واکنشهایی زشت و چیپ که اصلاً در شأن و شخصیت این دو تیم و جایگاه بازیکنان، سرمربیان، کادر فنی و مدیریتی دو تیم نیست، اما در کمال تأسف شاهد هستیم که هرچه از روز بازی فاصله میگیریم این برخوردها پررنگتر و زنندهتر میشوند. کلکلهایی بیفایده که صرفاً طرف مقابل را جریحتر میکند و کوچکترین سودی به حال فوتبال ندارد.
اینکه مربی، بازیکن، سرپرست یا حتی هواداران اسم و رسمدار دو تیم با الفاظ ناشایست به یکدیگر حمله کنند و هیچ ابایی هم نداشته باشند دیگر مربوط به فضای مجازی نیست و اتفاقاً اینجا فضای مجازی است که خوراک خود را از این افراد مثلاً حرفهای فوتبال میگیرد. این بحثها در حالی است که هواداران در ورزشگاه حضور ندارند، والا معلوم نبود شاهد چه صحنههای زشت و زننده دیگری بودیم. اما نکته اینجاست که همین هوادار با تقلید از بازیکنان و مربیان تیم محبوبش ادامه این درگیریها و حاشیهها را به فضای مجازی میکشاند و آنجا دیگر هر طور که دوست دارد از خجالت طرف مقابل درمیآید، حتی زشتتر و قبیحتر از آنچه از طرف آقایان، مربیان و بازیکنان نثار یکدیگر میشود.
حالا سؤال اینجاست؛ آیا باز هم باید فضای مجازی را مقصر اصلی بیفرهنگی و بیاخلاقی در فوتبال قلمداد کرد؟ بهطور مشخص پاسخ منفی است، وقتی که ریز و درشت این فوتبال حتی در دو تیم مطرح و بزرگ جایگاه واقعی خود را نمیشناسند و با ادبیات غیرفرهنگی که به هیچ عنوان در شأن و جایگاهشان نیست به هم میتازند، آن وقت دیگر نباید فضای مجازی را مقصر شمرد.
آنچه این روزها دیده و شنیده میشود یک بیفرهنگی و بیاخلاقی عریان است، آن هم نه در فضای مجازی، بلکه جلوی چشم میلیونها هوادار بهتزدهای که نمیدانند چیزهایی را که میبینند و میشوند باید باور کنند یا نه. اما قدر مسلم اینکه نسل جوان و نوجوانی که آدمهای این فوتبال بیاخلاق و بیفرهنگ را الگوی خود قرار داده، حتماً تأثیرپذیری خود از آنها را چه در دنیای واقعی و چه در فضای مجازی نشان خواهد داد و آن وقت مشخص میشود که ضررهای حضور آدمهای کوچک در جایگاههای بزرگ ورزش چقدر است. آن روزی که دیگر حتی تأسف هم فایدهای ندارد، روزی مثل امروز که باید فقط به حال فوتبال و آدمهای مربوط به آن تأسف خورد.