سرویس جامعه جوان آنلاین: در حال حاضر دانشگاهها و صنایع کشور در ارتباطی بیسابقه در حال اجرای بیش از ۸ هزار پروژه به ارزشی بالغ بر ۲۱۰۰ میلیارد تومان هستند. هرچند دانشگاهها و صنایع کشور پتانسیلی به مراتب بیش از این مقدار را دارند، اما نکته قابل توجه این است که هر دانشگاه با توجه به مسائل منطقه و استانی که در آن قرار گرفته، اقدام به طرح مسئله و همکاری با صنایع کرده است. در واقع دانشگاهها و صنایع بومی شروع به همکاریهای بیشتر برای حل مشکلات استانی خود کردهاند.
امسال وزارت علوم برنامههای مختلفی در حوزه ارتباط با جامعه و صنعت پیاده کرد. این وزارتخانه بحث طرح تحول در ارتباط دانشجویان با صنعت را به تصویب رساند و ابلاغ کرد. طرحی که البته در اسناد بالادستی همچون برنامه ششم توسعه نیز در این رابطه سیاستها و راهبردهایی برای آن وجود داشت و بر آن تأکید کرده است.
طرح تحول در ارتباط با صنعت
ابلاغ طرح تحول در ارتباط دانشجویان با صنعت در مهرماه ۱۳۹۸ انجام شد و کارهای مربوط به آن در وزارت علوم و دانشگاهها انجام شد. بهطوریکه وزارت علوم در این زمینه تأکید دارد در این راستا، این وزارتخانه باید شریک راهبردی جامعه و صنعت در اجرای برنامههای توسعه پایدار کشور باشد.
از اهداف کلان طرح تحول با صنعت این بود که قراردادها بیشتر شود و ساختارهای مناسبی در عرضه و تقاضای پژوهشی و همراستایی با دستگاههای اجرایی کشور هم وجود داشته باشد. به همین دلیل در خود وزارت علوم هم جلب همکاری در معاونتهای مختلف برای تلاش در راستای اولویتهای کشور انجام شده است تا همافزایی خوبی ایجاد شود.
جالب اینکه فرصت مطالعاتی هم در قالب طرح تحول گنجانده شده است. فرصت مطالعاتی ابزار و روش مناسبی هم برای اساتید و هم برای دفاتر ارتباط با صنعت است که بتواند کمک کند اولویتها و نیازها را شناسایی کنند و طرحها و مذاکراتی را انجام دهند.
در این راستا دانشگاهها در استانها و بهصورت مستقل میتوانند با استانداری و شهرکهای صنعتی و دیگر مراکز مذاکره کنند. مسئلهای که اکنون موجب ارتباط بیشتر محلی بین صنایع و مراکز آموزش عالی شده است.
دانشگاههای پیشرو در همکاری با صنایع
براساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت علوم، امسال دانشگاههای تهران، صنعتی شریف، تبریز و علم و صنعت بیشترین قراردادهای صنعتی با صنایع مختلف کشور را داشتهاند. دانشگاههای فردوسی مشهد، صنعتی شاهرود و صنعتی اصفهان هم نسبت به سال گذشته بیشترین جهش در افزایش تعداد پروژه همکاری با صنایع را به خود اختصاص دادهاند.
دانشگاهها ظرفیتهای زیادی برای همکاری با صنایع و توانمند کردن دانشجویان دارند. از جمله این ظرفیتها پایاننامهها، کارآموزیها، فرصت مطالعاتی اعضای هیئت علمی در جامعه و صنعت، برگزاری رویدادها و نشستهای تخصصی است که همه در اختیار خود دانشگاههاست. در واقع دانشگاهها اگر بخواهند با صنایع در ارتباط باشند، ابزارهای مختلفی در اختیار دارند.
در همین زمینه مدیرکل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم به ۴۴ اقدام مشخص در راستای طرح تحول اشاره کرد و گفت: «بسیاری از موارد طرح در حوزه ستاد و برخی موارد هم در مراکز آموزش عالی، دانشگاهها و پژوهشگاهها باید دنبال شود. ابتدای سال ۹۹ پایش شش ماههای را انجام دادیم. از جهت اینکه به آخر سال نزدیک میشویم، پایش کامل سال ۹۹ آغاز شده است. دانشگاهها و پژوهشگاهها فعالیتهای سال ۹۹ و برنامههای ۱۴۰۰ را تکمیل کنند و اعلام شود.»
محمدسعید سیف به بحث قراردادها اشاره کرد و افزود: «تعداد قراردادهای ارتباط با صنعت در حال اجرا حدود ۸۴۲۷ مورد است. از لحاظ مبلغ قراردادها نیز ۱۳۷/ ۲ میلیارد تومان قراردادهای جاری در دانشگاههاست. تعداد مجریان قراردادها نیز حدوداً ۴۶۰۰ نفر است که در مقایسه با ۲۵ تا ۳۰ هزار عضو هیئت علمی عدد پایینی است و باید بیشتر شود و انتظار داریم دفاتر در این زمینه فعالیت جدی انجام دهند. در این راستا در حال استخراج کارنامه عملکردی برای دانشگاه هستیم.»
نمره قبولی در دانشگاههای ۲۰ استان
مدیرکل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم به استفاده از مزیتهای استانی در ارتباط با جامعه و صنعت اشاره کرد و به خبرگزاری دانشجو گفت: «بحث استفاده از مزیتهای استانی نیز مهم است که در سال جاری آغاز شده است و در سالهای قبل کمتر به آن توجه شده بود. به نظر میرسید در گذشته دانشگاهها کمتر با اولویتهای استانی و مسائل منطقهای درگیر هستند.»
وی خاطرنشان کرد: «تلاش کردیم هر دانشگاه با توجه به مسائل منطقه و استان خودش محورهای مورد نیاز را شناسایی کند و با توجه به ظرفیت و امکانات دانشگاه یکی دو محور را در دستور کار قرار دهد. خوشبختانه آمار خوبی در این زمینه به دست آوردیم که در ۲۰ استان چنین طرحهایی داریم که قابل قبول بوده است. وزارت کشور طرحها را به استانداریها معرفی کرده است.»
مدیرکل ارتباط با جامعه و صنعت وزارت علوم همچنین به بحث پرسنل امریه در ارتباط با جامعه و صنعت اشاره کرد و گفت: «استفاده از پرسنل امریه فرصت خوبی بود که کمبود نیرو را در ارتباط با جامعه و صنعت جبران کنیم. دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پارکهای علم و فناوری و پژوهشگاهها نیز میتوانند از این نیروها استفاده کنند.»
آمار رصد اشتغال
به گفته سیف، بر اساس آخرین آمار، ۲۰۹ نفر جذب شدهاند و تعدادی را نیز میتوانیم در دو ماه آینده جذب کنیم. دو ماه آینده زمانی است که متقاضیان در سامانه ثبتنام و نیازشان را تأیید کنند. سهشنبه ۱۴بهمن نیز آخرین فرصت استفاده از ظرفیت استفاده از امریه بود که دانشگاهها باید در سامانه درخواست مربوطه را ثبت میکردند.»
وی در ادامه به موضوع رصد اشتغال اشاره کرد و افزود: «در حوزه رصد اشتغال ۸۵ دانشگاه شرکت داشتند. کتاب آمار رصد اشتغال تهیه شده و گزارشهایی نیز در هفتههای اخیر منتشر شده است و میشود. در بحث مهارت، اطلاعرسانی عمومی انجام شده و سمت و سوی دانشگاهها به جهت تقویت این امر است.»
سیف افزود: «۳هزار نفر در دورههای مهارتافزایی شرکت کردند که ۵۰ درصد رشد نسبت به آمار قبلی داشته و ۶هزار دوره طی این مدت برگزار شده است. جمعاً نیز ۲۰۰هزار نفر در این دورهها شرکت کردند. پتانسیل خوبی برای تقویت قابلیتهای شغلی و مهارتی دانشجویان وجود دارد. مراکز هدایت شغلی نیز در حدود ۴۰ دانشگاه کشور شکل گرفته و حمایتهای حداقلی از آنها انجام شده است که امیدواریم از طریق بودجه وزارت علوم بیشتر شود.»
جهش صنعتی در دانشگاه شاهرود
یکی از دانشگاههایی که امسال در ارتباط با صنایع جهش قابل توجهی داشته، دانشگاه صنعتی شاهرود است. میزان ارزش قراردادهای دانشگاه صنعتی شاهرود از ۲۶ میلیارد ریال در سال گذشته به ۷۰۰ میلیارد ریال در سال جاری رسیده است.
مدیر امور فناوری و ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی شاهرود در همین زمینه به روزنامه «جوان» گفت: «دانشگاه و صنعت به همکاری دوجانبه با یکدیگر نیاز دارند. در راستای برنامههایی که برای ارتباط دانشگاه و توانمندسازی دانشجویان طرحریزی کردهایم، توانستهایم گامهای مؤثری در این خصوص برداریم.
در دفتر ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی شاهرود اجرای طرحهای پژوهشی و تحقیقاتی اعضای هیئت علمی دانشگاه، هماهنگ شده و با همکاری دانشجویان به انجام میرسد. دفتر ارتباط با صنعت با جذب و بهکارگیری اعتبارات پژوهشی و صنعتی دانشکدههای مختلف تلاش کرده است تا هم دانشجویان را با عضویت در صنایع محلی باتجربه کند هم مشکلی از صنایع حل شود و هم دانشگاه با صنایع ارتباط داشته باشد و به آنها خدمات بدهد.
در این زمینه نیازسنجی هم توسط اعضای هیئت علمی و هم دانشجویان دانشگاه صورت میگیرد و فعالیتهای مختلفی به عنوان پروژههای درسی مطرح و با صنایع مختلف در میان گذاشته شده است. صنایع هم هر کجا نیاز به خدمات دانشگاه دارند، بهخصوص صنایع مستقر در شهرک صنعتی، در ارتباط خوب با اعضای هیئت علمی دانشگاه هستند. در نهایت با توافقاتی که در دفتر ارتباط با صنعت رخ میدهد، ما به کمک صنایع میرویم. در همین راستا ارزش قراردادهای دانشگاه صنعتی شاهرود از ۲۶ میلیارد ریال در سال گذشته به ۷۰۰ میلیارد ریال در سال جاری رسیده است.»
همکاری ۱۰ ساله دانشگاه و صنعت نفت
دکتر جواد قالیبافان با بیان اینکه برای آشنایی بیشتر دانشجویان و صنایع، بازدیدهای مختلفی از شهرکهای صنعتی برای اساتید دانشگاه و دانشجویان هم برگزار میکنیم، گفت: «برپایی نمایشگاههایی از دستاوردهای پژوهشی و صنعتی دانشگاه صنعتی شاهرود یکی از فعالیتهای امور پژوهش و ارتباط با صنعت است که کارخانههای زیادی را هم در استان و هم در دیگر نقاط کشور به همکاری با دانشگاه ترغیب کرده است. دانشگاه صنعتی شاهرود امسال ۴۷ قرارداد با سازمانها و شرکتهای بزرگ منعقد کرده است.
قراردادهای این دانشگاه در سال گذشته ۳۱ مورد بود که امسال با افزایش تقریباً ۳۰ درصدی روبهرو بوده است. قرارداد با وزارت نفت را میتوان به عنوان مهمترین قرارداد پژوهشی و ارتباط با صنعت در دانشگاه صنعتی شاهرود نام برد که اعتبار این طرح ۲۰۰میلیارد ریال و مدت زمان اجرای آن ۱۰ سال است. مرکز رشد دانشگاه صنعتی شاهرود هم امسال با پارک علم و فناوری به صورت مشترک ایجاد و ۱۴شرکت فناور در آن مستقر شده است.»
ناگفته نماند دانشگاه صنعتی شاهرود در رتبهبندی مؤسسه معتبر تایمز در حوزه فناوری و مهندسی با تراز ۶۰۱ تا ۸۰۰ جهان در جایگاه ششم دانشگاههای صنعتی کشور قرار گرفته است. جالب اینکه ۱۰ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود جزو دانشمندان ۲درصد جهان هستند.
با توجه به اینکه طبق آمار کشوری ۲۵درصد بیکاران را فارغالتحصیلان جامعه تشکیل میدهند؛ از این رو این دانشگاه با برگزاری ۱۸کارگروه تخصصی و تشکیل اتاقهای فکر و همایشهای مختلف کوشید تا توانمندسازی دانشجویان را در دستور کار خود قرار دهد.
برنامهریزی برای برگزاری سمینار، مجامع و نمایشگاههای علمی و فنی با همکاری صنایع، شناسایی و ارزیابی دقیق واحدها و مراکز صنعتی و تماس مستمر با آنها جهت تخصیص سهمیه و امکانات موجود برای اعزام کارآموزان و حمایت از ابتکارات و اختراعات در حوزه فناوری و برقراری ارتباط با مؤسسات، صندوقهای حامی نظیر بنیاد ملی نخبگان و صندوق حمایت از پژوهشگران از مهمترین وظایف دفاتر ارتباط با صنعت دانشگاههای کشور است. وظایفی که اگر بهدرستی به آن همت داشته باشند، بسیاری از نخبگان دانشگاهی میتوانند در شرایط تحریمهای ظالمانه گرهای پیچیده از مشکلات صنایع کشور را باز کنند.