سرویس جامعه جوان آنلاین: سود مکملها انگار چنان وسوسهکننده است که داروخانهها این اقلام را به لوازم آرایشی بهداشتی هم ترجیح میدهند و در اغلب موارد ویترین خود را با انواع و اقسام مکملها میچینند، اما داروخانهها تنها محل عرضه مکملها نیستند. مطابق قانون عرضه و تقاضا خیلی وقتها باشگاههای بدنسازی هم محل عرضه مکملهای ورزشی هستند!
اما اگر شما هم برای خرید مکمل به باشگاههای بدنسازی اعتماد میکنید باید بدانید که ماده اصلی برخی مکملهای تقلبی کراتین نیست، بلکه پودر مهتابی است. از همه مهمتر اینکه سهم مکملهای ناسالم و تقلبی از بازار مکملها چندان هم ناچیز نیست. به گفته نایبرئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران بیش از ۷۰ درصد از آنها قابل اطمینان نیستند و از زنجیره سالمی تهیه نشدهاند.
روزی روزگاری جوانان ورزشکار در گود زورخانه درس مردانگی میآموختند و مرشد زورخانه برایشان از پهلوانی پوریای، ولی و رستم و سهراب دم میگرفت. حالا، اما کم نیستند جوانانی که به دنبال اندامی هالیوودی به سراغ باشگاههای بدنسازی میروند و برخی مربیان در این باشگاهها برای رسیدن سریعتر به رشد عضلانی پیشنهاداتی را در گوش آنها زمزمه میکنند؛ از تزریق داروهای هورمونی ممنوعه گرفته تا فروش پودرهای مکمل ورزشی که در کارگاههای زیرزمینی و از موادی همچون پودر مهتابی تهیه میشود!
به همین خاطر هم دبیر فدراسیون بدنسازی و پرورشاندام اعلام کرده که استفاده از مکمل و مواد نیروزا در باشگاهها ممنوع است و مدیران و مربیان باشگاههای پرورشاندام نباید ورزشکاران را به مصرف مواد نیروزا ترغیب کنند.
سود و تقاضای بالا زمینهساز تقلب در مکملها
مکملهای دارویی و ورزشی از جمله محصولات پرسود به شمار میآیند. براساس اسناد منتشر شده وفق دستورالعمل سازمان حمایت از مصرفکننده و بخشنامههای وزارت بهداشت، سود واردکننده اقلام پزشکی ۱۸ درصد و حداکثر قیمت فروش مکمل، میتواند حداکثر دو برابر CPT (خرید+ حمل+ بیمه) باشد. در آمارنامه سال ۹۶ اتحادیه واردکنندگان مکمل، قیمت فروش دلاری؛ ۳۷۹ میلیون دلار و قیمت CPT دلاری، ۱۷۲ میلیون دلار ذکر شده است. این بدان معناست که طبق قیمت مصوب اتحادیه فروش مکملها ۲/۲ برابر CPT بوده است. همین سود بالای مکملها در کنار افزایش تقاضا برای مصرف آنها موجب شده تا شاهد شکلگیری بازار مکملهای ورزشی تقلبی باشیم.
پودر مهتابی به جای کراتین
ماده اصلی تشکیلدهنده مکملهای ورزشی پروتئینی به نام کراتین است، اما این ماده پروتئینی دارای ساختار کریستالی و سفیدرنگ است و ظاهری شبیه به پودر مهتابی دارد. همین مسئله هم باعث شده برخی سودجویان پودرهای مکمل تقلبی را با استفاده از پودر مهتابی درست کنند. تشخیص این تقلب هم به جز در آزمایشگاههای غذا و دارو امکانپذیر نیست!
عباس کبریاییزاده، نایبرئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران با تأکید بر اینکه بیش از ۷۰ درصد زنجیره تأمین مکملهای ورزشی در کشور قابل اطمینان نیست، نسبت به اضافه کردن ترکیبات شیمیایی به مکملهای ورزشی هشدار میدهد و میافزاید: «بیشترین مصرفکنندگان مکملهای ورزشی، افراد جوان و نوجوان جامعه هستند که در سن رشد قرار دارند. از همین رو، باید مراقب بود که مکملهای غیرمجاز در اختیار آنها قرار نگیرد.»
نیازی به واردات مکمل نداریم
کبریاییزاده در پاسخ به این سؤال که سهم مکملهای وارداتی از بازار چقدر است، میگوید: «آمار دقیقی ندارم، اما با سیاستهای جدید وزارت بهداشت ۸۰ درصد نیاز به مکملها از طریق تولید داخل تأمین میشود.» وی در پاسخ به این سؤال «جوان» که در حوزه مکملها آیا کمبودی داریم که نیاز به واردات باشد، میگوید: «خوشبختانه ۵۲ شرکت، مکملها را تولید میکنند و تمام آنچه نیاز داریم در داخل تولید میشود، مگر آنکه مصرفکنندهای دنبال برندی خاص باشد.»
سلامت مکملها را چک کنید
آنطور که مسئولان سازمان غذا و دارو میگویند، داروخانهها و مکملهایی که در آنها به متقاضیان عرضه میشود زیر ذرهبین ناظران و بازرسان معاونت غذا و دارو در دانشگاههای علوم پزشکی کشور است. به همین خاطر هم میزان تخلفات و کشفیات مکملهای ورزشی غیرمجاز در داروخانهها بسیار کم و طبق آمار موجود میزان این تخلفات کمتر از یک درصد است. با این حال میزان مکملهای غیرمجازی که در مکانهای غیررسمی و باشگاههای ورزشی به فروش میرسد، نسبتاً بالاست.
از روی ظاهر پودرهای مکمل هم نمیتوان سلامت آنها را تشخیص داد. به همین خاطر هم افرادی که این قبیل محصولات را از مکانهایی غیر از داروخانهها تهیه میکنند، حتماً باید به وجود برچسب TTAC روی محصول دقت و کد UID یا کد اصالت را در سایت www.ttac.ir چک کنند تا مبادا به جای پودرهای مکمل واقعی به آنها پودرهای تقلبی فروخته شود و به جای رشد و تقویت عضلاتشان به انواع و اقسام بیماری و مسمومیت دچار شوند!