سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: کمال شفیعی شاعر کودک و نوجوان در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به اینکه طنز در ادبیات کودک جایگاه ویژهای دارد، گفت: در داستانهای عامیانه و شعرهای محلی از طنز و شوخطبعی، زیاد استفاده شده است. ادبیات فانتزی بخش عمدهای از ادبیات کودک ما را تشکیل میدهد و این ادبیات، امکانات طنزآمیزی را فراهم میکند.
وی افزود: این طنز در «اتل متل توتوله» خودش را نشان میدهد و یکی از ابزارهای پرظرفیت ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات طنز است. عموماً آثاری در این حوزه موفق بودهاند که از این امکان استفاده کردهاند و زبان را به تعالی کشاندهاند.
او افزود: در اشعاری که برای کودک و نوجوان سروده شده است از منوچهر احترامی گرفته تا شاعران دیگر، نقش پررنگ عنصر طنز را در آثارشان مشاهده میکنیم و جزو ستونهای اصلی خلق آثار ادبی برای کودک و نوجوان است. وقتی داستان «کره الاغ کدخدا» را میخوانیم، میبینیم که موسیقی ساده آن ضرباهنگ طنز دارد. وقتی «حسنی نگو بلا بگو، تنبل تنبلا بگو» را میخوانیم عنصر طنز و شوخطبعی در آن دیده میشود. طنز و فکاهه در ادبیات کودک و نوجوان پررنگ است، آیا این ادبیات به سازمانی نیاز دارد که برایش برنامهریزی کند و بگوید به طنز بپردازد، چنین چیزی نیست. اینکه تا چه میزان از طنز در یک اثر استفاده شود، سلیقه شخصی است.
این شاعر کودک و نوجوان با اشاره به اینکه شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان دوره آموزشی را پشت سرنمیگذارند و به این عرصه وارد میشوند، اظهار داشت: شاعر و نویسنده کودک و نوجوان با تجربه، تمرین و تکرار درمییابد که میتواند از ظرفیت طنز برای جذب مخاطب استفاده کند و بر او اثر بگذارد.
شفیعی گفت: نیاز است کارگاههای عناصر زیباییشناختی از جمله طنز برای آموزش در نظر گرفته شود. میبینیم در برخی آثار، طنزی نوشته میشود، اما این طنز سرانجامی ندارد، اینگونه آثار، تجارینویسی هستند. همانطور که نمایشنامههای طنز بدون اینکه سرانجامی داشته باشد، نوشته میشود و انسان پس از تماشای آن احساس بطالت میکند، شوخیهایی در برخی از آثار ادبیات کودک و نوجوان اتفاق میافتد که کارکرد مفیدی ندارد.
او ادامه داد: یکی از تعاریف طنز این است که دغدغهای را بیان کند و آموزش بدهد، کودک را ناخودآگاه به فکر فرو ببرد و کودک در نتیجه این تفکر نتیجهگیری کند که این کار خوبی است. آثار کودک و نوجوان خواهناخواه برای کودک، قهرمان و ضدقهرمان میسازد.
