سرویس زنان جوان آنلاین: تغییر ساختار اجتماعی و فرهنگی نقش قابل تأملی در تغییر تمایل مردم یک جامعه به فرزندآوری دارد. این رخدادی است که در کشورمان تجربه شد و همین مسئله موجب شد تا سیاستهای تنبیهی جمعیت -ازجمله منع فرزندان سوم به بعد برای داشتن دفترچه بیمه و برخی خدمات اجتماعی دیگر- در جامعه ایران خیلی سریعتر از آنچه تصور میشد به بار بنشیند. حالا، اما با واقعیت پیری جمعیت و وضعیتی از نرخ باروری و نرخ رشد جمعیت مواجهیم که میتواند ما را در آینده با چالش نرخ رشد صفر یا حتی منفی جمعیت مواجه سازد. بدیهی است در چنین شرایطی نیازمند تغییر در سیاستگذاریهای کلی کشور هستیم و باید به سمت ایجاد سیاستهای رفاه بیشتر برای عامه جامعه و بهخصوص جامعه هدف یعنی زوجهای جوان و خانوادههایی که آمادگی فرزندآوری دارند پیش برویم.
در این زمینه هرچند قانون و دستورالعمل کم نداریم، اما این دستورالعملها همگی روی کاغذ ماندهاند و هیچ گاه عملی نشدهاند.
یکی از جامعترین این دستورالعملها مصوبه سال ۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه مشوقهای افزایش جمعیت است که در سال ۹۳ با تصویب مجلس شورای اسلامی لباس قانون بر تن کرد. این قانون، اما از جنس قوانینی بود که تنها برای تصویب شدن نوشته شد نه اجرایی شدن!
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزایش رشد جمعیت مصوبهای ۲۱ بندی است که ابعاد مختلف ماجرا و بهخصوص توجه به مسائل اقتصادی خانوادههایی را که اقدام به فرزندآوری میکنند مورد تأکید قرار داده است.
پوشش بیمه اجباری درمان رایگان مادر و کودک از ابتدای بارداری تا پایان دو سالگی کودک برای افراد فاقد پوشش بیمهای، اختصاص سبد تغذیه رایگان ماهانه، اختصاص بسته بهداشتی-درمانی رایگان، پوشش کامل بیمهای برای درمان ناباروریهای اولیه و ثانویه، افزایش مدت مرخصی استعلاجی زایمان به ۹ ماه و مرخصی بدون حقوق به ۲۱ ماه و جمعاً به مدت ۳۰ ماه به ازای هر فرزند و درمجموع ۱۰ سال به صورت شناور با حفظ شغل برای همه شاغلان بخش دولتی و غیردولتی، اجرای کامل طرح آتیه فرزندان با مبنا قرارگرفتن ارزش ریالی سال ۱۳۸۹ به عنوان سال پایه، فراهم آوردن امکان حضور منعطف و کاهش ساعات کار موظف، ایجاد امتیازات خاص و تسهیلات لازم در طرح دورکاری و نیمهحضوری و سایر شیوههای مناسب اشتغال برای زنان باردار و مادران دارای فرزند زیر پنج سال، افزایش حق عائلهمندی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی به دو برابر، اعطای مشوقهای مالیاتی به خانواده متناسب با تغییرات در بُعد خانوار از طریق تغییر در واحد مالیاتی از فرد به خانواده، حمایت از طراحی، ساخت و واگذاری مسکنهای چند نسلی به خانوادههای گسترده، احتساب خانهداری به عنوان شغل و کمک به بیمه بازنشستگی زنان متأهل خانهدار با پرداخت بخشی از حق بیمه توسط دولت متناسب با درآمد خانواده، بازنشستگی مادران شاغل دارای سه فرزند و بیشتر با داشتن هر میزان سابقه کار، پرداخت وام قرضالحسنه «فرزند» به مبلغ یکصد میلیون ریال به خانوادهها برای فرزندان سوم تا پنجم با بازپرداخت ۱۰ ساله و بدون الزام به سپردهگذاری توسط بانکهای عامل بر مبنای نرخ پایه سال ۱۳۹۱، ۲۲-، کاهش مدت خدمت سربازی متناسب با سن ازدواج و تعداد فرزندان و افزایش حقوق و تسهیلات آنها با رعایت ضوابط و مقررات مورد عمل ستاد کل نیروهای مسلح؛ اینها بخشی از بندهای بیستویکگانه مشوقهای فرزندآوری است؛ مشوقهایی که وقتی میشنویم هیجانزده میشویم، اما این مشوقها تنها روی کاغذ آمد و هیچگاه اجرایی نشد. تنها مصوبهای که برای مدت کوتاهی در دوران دولت نهم اجرایی شد طرح آتیه فرزندان بود، اما عمر این طرح دوامی نداشت و بعد از مدت کوتاهی پایان یافت. مرخصی ۹ ماهه مادران باردار نیز تنها با عبور از هفتخان شکایت از سازمان تأمین اجتماعی به ثمر میرسد و اغلب مادران ترجیح میدهند به سراغش نروند. باید دید حالا و با تأکید دوباره رهبر انقلاب در پاسخ به نامه وزیر بهداشت آیا مشوقهای افزایش جمعیت از حصار کاغذی بیرون میآید؟!