سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: هنوز صدای اعتراض هنرمندان موسیقی به اخذ ۱۰ درصد عوارض بر بلیت کنسرت‌های موسیقی قطع نشده که دولت شگفتانه دیگری را برای اهالی فرهنگ و هنر به ارمغان آورد و آن لغو معافیت‌های حمایتی است که در قانون مالیات برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری در نظر گرفته شده بود.
از اخذ ۱۰ درصد عوارض تا بستن مالیات سنگین
طبق قانونی که از ابتدای امسال برای اجرا‌های صحنه‌ای در نظر گرفته شده است، هر کنسرتی که در ایران اجرا شود، مشمول اخذ ۱۰ درصد عوارض خواهد شد؛ عوارضی که گفته شده مبلغ آن در اختیار وزارت ارشاد قرار خواهد گرفت تا برای توسعه زیرساخت‌های فرهنگ و هنر استفاده شود، اما در پیش‌نویس اصلاح قانون مالیات، دولت نگاه اقتصادی‌اش به حوزه فرهنگ و هنر را افزایش داده و قرار است تمامی معافیت‌های حمایتی که برای رونق پیدا کردن امور فرهنگی و هنری در نظر گرفته شده بود، لغو شود. بر اساس قانون جدید، فعالیت‌های فرهنگی و هنری مشمول مالیات با ضریب ۲۵ درصد خواهد شد و در کنار آن باید ۹ درصد دیگر هم به عنوان مالیات بر ارزش افزوده اخذ می‌شود.
این قانون در صورت اجرا می‌تواند بزرگ‌ترین شوک اقتصادی به فعالیت‌های هنری باشد.
«مهر» در این باره می‌نویسد: «پیرو مصوبه ۲۷بهمن سال ۱۳۸۰ مجلس شورای اسلامی در احکام قانونی مربوط به نظام پرداخت مالیات، در بند «ل» ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است: «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.»
این در حالی است که در تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوبه ۲۷بهمن سال ۱۳۸۰ نیز توضیح داده شده که «آیین‌نامه اجرایی این ماده به وسیله سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.»
به دنبال همین مصوبات و طی مصوبه بهمن ماه ۱۳۸۰ هیئت وزیران در باب «ماده ۱۳ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ ماده ۱۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم» آمده بود: «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری اشخاص حقیقی- حقوقی به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود. فعالیت‌های یاد شده بر اساس دستورالعملی توسط سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین و اعلام خواهد شد.»
حالا ۱۸سال از این مصوبات گذشته و معاونت پژوهش، برنامه‌ریزی و امور بین‌الملل سازمان امور مالیاتی کشور با انتشار «متن پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» در صفحه ۲۶ و در قالب پیشنهاد شماره ۷۹ آورده که «بند‌های (الف)، (ب)، (ز) ماده ۱۳۹ حذف می‌شود»؛ پیشنهادی که حتماً اجرایی‌شدن آن ماجرا‌های مالیاتی حوزه فرهنگ و هنر را وارد فاز تازه‌ای می‌کند و همین مسئله در روز‌های اخیر موجب بروز واکنش‌هایی شده است.
اکنون با حذف معافیت‌های مالیاتی، خطر تعطیلی فعالیت‌های هنری را تهدید می‌کند.
پیش از این حتی با وجود اعمال معافیت‌ها، بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی مانند «کتابفروشی‌ها» به خاطر نداشتن توجیه اقتصادی با بحران مالی روبه‌رو شده و چندین واحد کتابفروشی با تغییر کاربری به مشاغل دیگری پرداخته‌اند.
واکنش‌ها به شوک مالیاتی
انجمن نگارخانه‌داران تهران در بیانیه‌ای با فاجعه‌بار خواندن قانون جدید مالیاتی، تصریح کرده است: «اگر سخن راندن از حمایت از فرهنگ، صرفاً و تنها شعار انتخاباتی نبوده! چرا سازمان امور مالیاتی باید اقتصاد نحیفی که طبق آمار مجلس کمتر از ۴/۰ درصد درآمد ملی است (کل درآمد صنایع خلاق) و همه متولیان - از مقام معظم رهبری تا شخص رئیس‌جمهور- بر حفظ و حراست از آن تأکید داشته‌اند را با خطر ورشکستگی و زوال مواجه کند؟» شهرام گیل‌آبادی، مدیرعامل خانه تئاتر نیز می‌گوید: «حذف چنین قانونی خیانت در حق اهالی فرهنگ و هنر است.»
گیل‌آبادی معتقد است: «تمام جوامع بر همه جوانب هنر سرمایه‌گذاری می‌کنند، چون هنر وسیله‌ای برای رشد و توسعه ملی است. ما حق نداریم با این تصمیمات جامعه را به سمت بازارگرایی ببریم. بند «ل» ماده ١٣٩ یکی از پشتیبانی‌های بر حق و حداقلی دولت از هنر کشور است.»
حذف هنر متعالی برای فشار مالیاتی
همزمان با اعلام اخذ عوارض ۱۰ درصدی از کنسرت‌های موسیقی، اهالی موسیقی این قانون را صرفاً به نفع کنسرت‌های موسیقی پاپ اعلام کردند که با فشار بر موسیقی اصیل و مقامی که نیازمند حمایت مالی برای ادامه حیات است، باعث کاهش اجرا‌های موسیقی اصیل شده و به جای آن باعث رونق برگزاری کنسرت‌های موسیقی پاپ می‌شود که از نظر اهالی موسیقی در سطح پایینی از نظر کیفیت و اصالت قرار دارند.
حال با تغییر قوانین مالیاتی، تنها فعالیت‌هایی امکان بقا دارند که از پشتوانه مالی بهتری برخوردار باشند، برای نمونه، در سینما، صرفاً آثار کمدی و تجاری، به خاطر مخاطب بیشتری که دارند می‌توانند با تغییر قیمت‌ها همچنان به کار خود ادامه دهند و در مقابل سینمای فرهنگی کشور، به دلیل نداشتن توان رقابتی به حاشیه رانده می‌شود.
تئاتر و لغو معافیت‌های مالیاتی
یکی دیگر از حوزه‌های فرهنگ و هنر که از لغو معافیت‌های مالیاتی متضرر می‌شود، بخش هنر‌های نمایشی است. شهرام گیل‌آبادی معتقد است، ایجاد سینمای بازاری هم به دلیل اعمال سیاست‌های غلط بود؛ بلایی که قصد دارند بر سر تئاتر هم بیاورند.
«اعتماد» در گزارشی به تاثیر اصلاح قانون مالیاتی بر تئاتر پرداخته و می‌نویسد: «سکوت دست‌اندرکاران و مدیران در برابر وضع قوانین مالیاتی تازه چندان کم از همراهی با آن ندارد. کسر ۲۵درصد مالیات از فروش آثار هنری به اضافه کسر ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده رقمی است که کمر تولیدکنندگان آثار هنری و خلاقه را خواهد شکست.»
این گزارش با اشاره به اجرای نمایشی در سالن اصلی تئاتر شهر با قیمت بلیت ۹۵ هزار تومان، افزایش قیمت بلیت را عاملی بر فشار به مردم می‌داند. اخذ مالیات از فعالیت‌های فرهنگی و هنری در شرایطی انجام می‌شود که بودجه‌ای که دولت باید برای فرهنگ و هنر هزینه کند کاهش یافته است به طوری که تنها از هنر‌های نمایشی از بودجه ۶۰ میلیارد تومانی سال ۹۵ به رقم ۲۰ میلیارد تومانی در سال ۹۸ رسیده است. اگرچه بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر امیدوارند پیش‌نویس اصلاح قوانین مالیاتی تا زمان تصویب دچار تغییرات شده و دولت از دست بردن در جیب خالی اهالی هنر صرف نظر کند، اما این خوشبینی‌ها تا زمانی که به دغدغه‌ای در میان مسئولان فرهنگی و نمایندگان مجلس تبدیل نشود، به نتیجه نخواهد رسید.
