شهر تاریخی اصفهان همانند یک کاسه چینی است که در طول تاریخ دیرینه‌اش بار‌ها به زمین خورده، اما نشکسته باشد، زیرا همه بنا‌های آن از بدو ایجاد شهر موزه جهانی با ملات ایمان به یکدیگر تنیده شده‌اند. این مقاومت سابقه‌ای حیرت‌آور دارد زیرا نه‌تن‌ها اقوام مغول بلکه محمود افغان هم همراه با لشکریانش به‌رغم شش سال ستیز و تخریب در آن نتوانستند ذره‌ای از هویت و فرهنگ این دیار را خدشه‌دار کنند. آن‌ها چهارباغ را بار‌ها با لشکریان خود وحشیانه به خیش کشیدند و قصر‌ها را آتش زدند، پل‌ها را تخریب و آب را به زیر و بند مساجد روان کردند، اما همه آثار بدیع همچنان جاودانه پابرجا ماندند تا درنهایت اقوام بیگانه را خسته و ناچار به ترک این دیار کنند و در انتها نوبت قوم قاجار شود که یکی از نوادگان آن با عنوان حاکم اصفهان در طول سیطره خود هر آنچه در قدرت داشت صرف نابودی آثار به‌جا مانده از تمدن آن کرد که در این یورش عمارت و قصر‌های صفویه در چهارباغ و محدوده آن اولویت داشتند. تاریخ همه این نابسامانی‌ها را به چشم بصیرت خود دیده و ثبت کرد و تحمل نمود و منتظر ماند تا شاید روزگاری حراست از به‌جا مانده‌های فرهنگ و تمدن سروسامان گرفته و متولی پیداکرده و به حفظ باقیمانده آثار ارزشمند بپردازد. امروز که سازمان میراث فرهنگی وظیفه خطیر ایجاد امنیت برای این یادمان‌های ایمان و عظمت را عهده‌دار شده ساز ناکوک سر می‌دهد و سرنا را از سر گشاد آن می‌نوازد تا هر لحظه صدای استخوان‌های شکسته یکی از این آثار از سویی به گوش به‌جاماندگان از تاریخ رسیده و با چشم‌های نگران خود این جفا‌ها را به هویتشان ببینند!
درباره محله سنبلستان حدفاصل دو خیابان بافت مرکزی شهر اصفهان یعنی عبدالرزاق و ابن‌سینا حرف می‌زنیم. آنچه این محدوده را بیش از همه سر زبان‌ها انداخته امامزادگان مدفون آن است که وعده‌گاه آرزومندان می‌باشد تا شبانه‌روز در صحن و سرای آن سفره نان و ماست نذر کنند و زائران را اطعام نمایند. در جوار این واجب‌التعظیم‌ها بیمارستان قدیمی امین قرار دارد که قبل از آن زایشگاه سنبلستان نام داشت و اولین مرکز مخصوص زایمان این شهر بود. ده‌ها خانه تاریخی از دیگر آثار این محله پرفیض است که معروف‌ترین آن‌ها خانه تاریخی بخردی، قصر جمیلان با قدمت ۱۵۰۰ ساله از ملکشاه سلجوقی، زورخانه حاج‌رحیم نجارپور، کوی تل عاشقان، قبرستان سنبلستان، باغ سنبلستان و خانه جمشیدی‌هاست که هرکدام برای خود سرگذشتی شنیدنی دارند. این محله هنوز هم پس از قرن‌ها در تکاپوی حفظ هویت خود باقی مانده زیرا در بازارچه قدیمی آن چهره‌های تکیده، اما نورانی، مردانی دیده می‌شود که اوراقی از تاریخ و تمدن را در افکار خود بایگانی نموده‌اند. آن‌ها اگرچه به‌ظاهر پیر و فرتوت شده‌اند، اما مغزهایشان همچون ساعت کار می‌کند و می‌توانند ساعت‌ها مخاطب را مشغول شنیدن خاطرات خود کنند که می‌توان از اسطوره‌ای به نام دباغیان نام برد.
محله سنبلستان به خودی خود یک موزه تاریخی بی‌بدیل است که وجود بیمارستان نوستالژی امین یا همان سنبلستان سابق به آن ابهت تازه‌ای می‌بخشد و امروز اولین پارک عمومی احداث شده در اصفهان با نزدیک به یک قرن سابقه به فضای این درمانگاه افزوده شده است که می‌تواند یک روز گردشگری را برای توریست داخلی و خارجی پر کند. دریغ که این روز‌ها خاطره تلخ ربع قرن پیش در اصفهان که تخریب شبانه تنها حمام تمام‌سنگ تاریخی جهان یعنی خسروآقا واقع در خیابان سپه این شهر به نحوی دیگر رقم می‌خورد و برای اهالی این کلانشهر تداعی می‌شود، مدرسه دوقلو یا آلیانس یعنی اولین واحد آموزشی اصفهان واقع در کوچه یخچال محله مشیر که سال‌های طولانی در سنبلستان پذیرای دانش‌آموزان آن بوده و این روز‌ها توسط آموزش و پرورش این شهر همراه با مدرسه دیگری درست در صد متری آن و در میان بهت و حیرت اهالی کهنسال این منطقه خود حکایت رنج‌آور دیگری است. مدرسه‌ای که خود و پدرانشان شاگردان این نوستالژی‌ها بودند و همچنین صد‌ها دانش‌آموزی که اول مهر امسال آواره و سربار دیگر مدارس شهر خواهند شد به لودر و بولدوزر سپرده می‌شوند تا از صحنه قدیمی‌ترین محله پایتخت فرهنگ و تاریخ اسلامی جهان محو شوند زیرا وسعت زمین آن‌ها در مرکز شهر ارزش بالایی دارد و می‌توان با ایجاد پروژه‌های نو تاریخ و تمدن و نوستالژیک کشور را به دامنه مدرنیته و لاکچری‌های غرب واگذار کرد و گوشه‌ای از ایده‌های یونسکو را زیرکانه جامه عمل پوشاند که دلیلی باشد بر حضور مستمر و پشت پرده موریانه‌های سند ۲۰۳۰ در کالبد آموزش و پرورش. نگاهی به پایتخت سیاست‌های مزورانه یعنی لندن نشان می‌دهد که همه ساختمان‌ها و بخصوص مدارس و دانشگاه‌های آن که تاریخی هستند همچنان پابرجا بوده و تنها با تعمیرات اساسی به کار خود ادامه می‌دهند تا هویت‌های ناداشته پایدار بماند در صورتی که مرگ را تنها برای همسایگان خود می‌طلبند تا سند سیاه ۲۰۳۰ در آن‌ها اجرایی شود!
*روزنامه‌نگار پیشکسوت
