سرویس ایران جوان آنلاین: با اینکه بیابانزدایی از قدمت چندانی در کشور برخوردار نیست و همین چندسال اخیر مورد توجه قرار گرفته است، اما اصفهانیها با ۳۰۷ هزار هکتار جنگل دستکاشت توانستهاند رکورد بزنند و به رتبه نخست مقابله با بیابانزایی آنهم به شیوه توسعه جنگلها دست یابند. درختانی که دو سال آبیاری میشوند و بعد از آن دیگر نیازی به نگهداری ندارند و همچون دیواری مستحکم جلوی گسترش مناطق بیابانی و ایجاد کانونهای ریزگردی را میگیرند. کاری که همین سال گذشته هم حدود ۹۰۰ هکتار از آن در شهرستانهای استان انجام شد و همچنان به صورت جدی دنبال میشود.
بیابانزدایی به موضوعی مهم در سراسر کشور تبدیل شده است، اقدامی که مجموعهای از فعالیتهای آبخیزداری تا درختکاری گسترده را در بر میگیرد تا جلوی پیشروی مناطق بیابانی را بگیرد. همانطور که اشاره شد درختکاری یکی از این شیوههاست که امسال قرار است به صورت جدی در مناطق مختلف کشور دنبال شود. در این راستا رئیس مرکز جنگلهای خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور میگوید: «طبق برنامهریزیهایی که به عمل آمده است امسال ۶۰ هزار هکتار جنگلکاری در کشور انجام میشود.» فریبرز غریبی با اشاره به اجرای ۲۵ هزار هکتار جنگلکاری در سال گذشته با مشارکت مردم، اضافه میکند: «تاکنون ۸۵ هزار هکتار مرتعداری، بذرپاشی و کپهکاری انجام شده است.» بهرغم اینکه بیابانزدایی در مناطق مختلف کشور چندان قدمتی ندارد و به نوعی تازه شروع شده است، اما سالهاست این طرح در استان اصفهان به همت مردم و مسئولان این استان انجام میشود. در این خصوص رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان تأکید میکند: «طی چند دهه اخیر کار بیابانزدایی شروع و تا به امروز حدود ۳۰۷ هزار هکتار جنگل دست کاشت در هشت شهرستان استان انجام شده است.» حسینعلی نریمانی با اشاره به وجود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار بیابان در استان اصفهان اضافه میکند: «۲ میلیون و ۲۰۰ هکتار از بیابانهای اصفهان رخسارههای بیابانی کویری و اراضی رسی نمکی است و یک میلیون هکتار آن را تپههای ماسهای و شنی به خود اختصاص داده است.»
رتبه نخست اصفهان در جنگلکاری
گفتنی است که از مجموع ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار بیابان اصفهان یک میلیون و ۹۲ هزار هکتار کانون بحران فرسایش بادی است که در صورت فعال شدن طوفان و گرد و غبار، به منابع زیستی و اقتصادی اطراف خودش خسارت فراوانی وارد میکند. رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان با تأیید مطالب فوق بیان میکند: «تا به امروز حدود ۳۰۷ هزار هکتار جنگل دست کاشت که شامل گونههای طاق، قرهباغ، آتریپلکس و شورگز میشود، انجام شده است.» به گفته این مسئول استانی این گونه درختان با دو سال آبیاری مداوم دیگر نیازی به نگهداری ندارند و دو ریشه عمودی و افقی دارند که ریشه عمودی از آبهای زیرزمینی و ریشه افقی از نزولات جوی تغذیه میکنند. با این تفاصیل با دو سال نگهداری از درختان دست کاشت میتوان مانعی برای ریزگردهای طغیان کرده ایجاد کرد. اتفاقی که جلوی از بین رفتن دیگر پوششهای گیاهی را میگیرد و نمیگذارد به هیچکدام از منابع طبیعی خسارتی وارد شود.
لازم به ذکر است که استان اصفهان از لحاظ جنگلهای دست کاشت، رتبه نخست کشور را به خود اختصاص میدهد. این جنگلها به صورت کمربند از شهرستان کاشان شروع و تا شهرستان خور و بیابانک ادامه دارد و سبب شده منابع زیستی و اقتصادی پیرامون آن تثبیت شود.
جنگلکاری با چاشنی درآمدزایی
لازم به ذکر است که از این وسعت ۳۰۷ هزار هکتار جنگلکاری، ۹۰۰ هکتار آن در سال گذشته انجام شده است. در این خصوص رئیس اداره جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان میگوید: «در سال ۹۷ پروژه جنگلکاری با بذر در پنج شهرستان سمیرم، لنجان، شاهینشهر و میمه، خوانسار و نطنز به وسعت ۹۰۰ هکتار اجرا شد.» مرتضی برزوزاده با بیان اینکه اجرای پروژه جنگلکاری در حوزههای آبخیز شهرستانها اجرا شده است، اضافه میکند: «علت کار در بالا دست، جلوگیری از هدر رفت روان آب و تقویت پوشش گیاهی است.» این مسئول استانی با اشاره به کاشت درختان میوه برای بیابان زدایی اضافه میکند: «صرفه اقتصادی برای روستاییان و حفظ حیات وحش از جمله اهداف جانبی جنگلکاری است به این صورت که کاشت انواع بادام و استفاده آنها توسط افراد محلی میتواند در اقتصاد منطقه تأثیرگذار باشد.» وی ادامه میدهد: «همچنین این کار انگیزهای برای افراد محلی است که از این پوشش گیاهی حفاظت کنند. تجربه نشان داده در مکانهایی که جنگلکاری انجام میشود، استتاری برای حیوانات به وجود میآید که میتوانند لانهسازی و زاد و ولد داشته باشند و حیات وحش نیز از این طریق حفظ شود.»
افزایش هوای پاک مناطق شهری
البته مزایای جنگلکاری به آنچه که تاکنون اشاره شد محدود نمیشود. برزوزاده، رئیس اداره جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان میگوید: «بسیاری از جنگلکاریها نزدیک مناطق شهری برای کاهش آلودگی هوا و جذب اکسیژن انجام میگیرد و یکی از اهداف درازمدت پروژه جنگلکاری تغییر اقلیم بعد از رشد کافی درختان است به این صورت که با ایجاد یک اقلیم کوچک در آن منطقه میتوان باعث افزایش رطوبت منطقه و افزایش بارندگی شد.» بر همین اساس هرسال وسعت بسیاری از مناطق مستعد بیابانی استان اصفهان جنگلکاری میشود. درختانی که مانعی برای افزایش وسعت مناطق بیابانی هستند. بنابر این ضروری است همینطور که درختکاری در استان اصفهان ادامه دارد، در استانهای دیگر هم با همین جدیت انجام شود و جلوی تغییرات اقلیمی منفی را گرفت.