پرسپولیس در حالی این روزها خود را برای فینال لیگ قهرمانان و کسب نخستین جام در این رقابتها آماده میکند که ۲۷ سال پیش، در ۲۶ مهر ۱۳۷۰ به قهرمانی در آسیا دست یافت. شاگردان علی پروین در نخستین دوره رقابتهای جام در جام باشگاههای آسیا به عنوان قهرمانی دست یافتند؛ موفقیتی که هرگز دیگر تکرار نشد و امروز، با شاهکار یاران برانکو در صعود به فینال لیگ قهرمانان قیاس میشود. هرچند محمد پنجعلی، تنها کاپیتان پرسپولیس که موفق به بالا بردن جام قهرمانی در آسیا شده بر این باور است که کار امروز تیم جوان برانکو به مراتب سختتر از موفقیتی است که سالها قبل، شاگردان پروین به دست آورند: «کار این بچهها خیلی سختتر بود. پرسپولیس پروین یک تیم تمامعیار بود و باتجربه. تیمی پرستاره.»
حضور پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا، خاطرات قهرمانی در نخستین دوره رقابتهای جام در جام آسیا را تداعی میکند.
بله، پرسپولیس در یک قدمی جام قهرمانی است؛ جامی که ۲۷ سال قبل در رقابتهای جام در جام بالای سر بردیم. این موفقیت خاطرات شیرین گذشته را تداعی میکند، اما نباید این دو را با هم مقایسه کرد. قهرمانی در آن رقابتها با صعود پرسپولیس به فینال آن هم با دست خالی و بازیکنانی جوان و کمتجربه به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست.
یعنی بر این باور هستید که کار یاران برانکو سختتر از موفقیتی است که شاگردان علی پروین به دست آوردند؟
صد البته. نمیخواهم بگویم آن زمان ما کار سادهای داشتیم و بهراحتی موفق به کسب جام قهرمانی شدیم، نه. کار سختی هم داشتیم. خصوصاً که انتظارات از پرسپولیس آن زمان خیلی زیاد بود. پرسپولیس یک تیم پرستاره بود با هفت ملیپوش. با هدایت علی پروین که سرمربی تیم ملی هم بود. به ترکیب تیم که نگاه کنید میبینید پرسپولیس هرگز دیگر این تعداد ستاره را در کنار هم نداشته است. اما تیم برانکو، بدون داشتن ستاره و با تلاش، همدلی و غیرت بازیکنانش است که به اینجا رسیده است. کار آنها بسیار سختتر است، چون بسیاری از آنها تجربه حضور در چنین میدانی را نداشتند ولی ما داشتیم، اما اگر مقایسه کنیم که اشتباه است، کار برانکو و یارانش به مراتب سختتر بود.
پرسپولیس در نخستین دوره از برگزاری رقابتهای جام در جام موفق به کسب عنوان قهرمانی شد. موفقیتی که دیگر تکرار نشد.
خب آن سالها برگزاری بازیها متفاوت از امروز بود. در آسیا دو دوره مسابقات برگزار میشد و از هر کشور آسیایی، دو تیم قهرمان (قهرمان لیگ و قهرمان جام حذفی) در رقابتهای جام باشگاههای آسیا و جام در جام یا به عبارتی جام برندگان آسیا شرکت میکردند. البته این رویه خیلی طول نکشید و بعد از چند سالی، کنفدراسیون فوتبال آسیا برای آنکه لیگی حرفهای و البته باکیفیت برگزار کند، هر دو مسابقه را تحت عنوان رقابتهای آسیایی با هم ادغام کرد. رقابتهایی که امروزه تحت عنوان لیگ قهرمانان آسیا برگزار میشود. اما پیش از آنکه این مسابقات با هم ادغام شود، پرسپولیس در نخستین دوره برگزاری بازیهای جام در جام آسیا، به عنوان قهرمانی این مسابقات دست یافت. درست ۲۷ سال پیش. قهرمانی که حالا یاران برانکو در یک قدمی آن هستند.
سطح مسابقات چطور بود؟ پرسپولیس بازیها را با پیروزیهای پرگل آغاز کرد، اما با توجه به شرایط خاص منطقه، بازیها با تأخیر برگزار شد و کره هم در ادامه انصراف داد.
خب سال اولی بود که این مسابقات برگزار میشد. طبیعی بود که مشکلاتی وجود داشته باشد. همانطور که اشاره کردید، پرسپولیس این رقابتها را مقتدرانه آغاز کرد و در گام اول پنجاب پاکستان را از سد راه برداشت. آن هم با دو پیروزی پرگل ۹ بر صفر در بازی رفت و برتری ۴ بر ۲ در دیدار برگشت که با گلهای فرشاد پیوس (۸ گل)، مجتبی محرمی (۴ گل) و حسن شیرمحمدی (یک گل) زمینه حضور پرسپولیس در جمع هشت تیم برتر را فراهم کرد. فرشاد بعد از آن بهترین گلزن پرسپولیس در یک بازی از جامهای باشگاههای آسیایی شد؛ چراکه توانست ۷ گل از ۹ گلی که پرسپولیس روانه دروازه پنجاب پاکستان کرد را به نام خود بزند و در واقع شب یلدای خاطرهسازی را برای پرسپولیس رقم زد.
پیش از مصاف هم مشخص بود که نماینده پاکستان حریف دست و پاگیری نیست، اما پرسپولیس کرهایهای همیشه مدعی را هم با نتیجهای پرگل شکست داد.
خب همانطور که گفتم پرسپولیس یک تیم پرمهره و پرستاره بود. رویال دوو کره جنوبی حریف خوبی بود و کیم جو سونگ که همان سال مرد سال فوتبال قاره شد را در ترکیب داشت. با این وجود آنها هم توان ایستادگی برابر تیم پرستاره پروین را نداشتند و سه بر صفر باختند. البته در بازی رفت؛ چراکه کره به دلیل جنگ خلیج فارس در ادامه از بازیها انصراف داد و بازی برگشت هرگز برگزار نشد و ما راهی نیمهنهایی شدیم و به الهلال عربستان خوردیم.
بازی با تیمهای عربستانی حساسیت امروز را داشت؟
بله، بازی با کشورهای عربی همواره حساسیتهای خاص خود را دارد. الهلال تیم قدرتمندی بود. بازی رفت در ریاض برگزار شد. جو خوبی نبود. با این وجود ما نرفته بودیم برای باخت. میخواستیم هر طور که هست بازی را به سود خودمان تمام کنیم. نیمه اول بدون گل مساوی تمام شد تا تکلیف تیم صعودکننده به بازی در آزادی بکشد.
بازی در آزادی یک پوئن مثبت برای پرسپولیس بود.
دقیقاً. میدانستیم هواداران سنگ تمام خواهند گذاشت. همین هم شد. آزادی جای سوزن انداختن نبود. عربستانیها باورشان هم نمیشد. آزادی برای آنها به جهنم تبدیل شده بود. ۱۰۰ هزار تماشاگر که تا لحظه آخر از حمایت و تشویق دست برنداشتند. این به ما انگیزه میداد. علی آقا گفت: قرار نیست این هواداران با ناراحتی از ورزشگاه بیرون بروند. حواستان باشد. این اتمام حجت بود. دیگر بهانهای برای باختن نداشتیم. کرمانیمقدم داغ فینالیست شدن را با همان تکگلی که به ثمر رساند به دل الهلال گذاشت؛
و پرسپولیس فینالیست شد. درست مثل امروز یاران برانکو...
بله؛ و البته باز هم تأکید میکنم که کار پرسپولیس برانکو سختتر است. پرسپولیس پروین هفت ملیپوش داشت. من، فرشاد پیوس، محمدحسن انصاریفرد، ناصر محمدخانی، مجتبی کرمانیمقدم، مجتبی محرمی و محسن عاشوری و به این ملیپوشان باید سعید عزیزیان، مرتضی فنونیزاده، حسین عبدی و حمید درخشان، وحید قلیچ، حسن شیرمحمدی، مصطفی قنبرپور، سعید نعیمآبادی و رحیم یوسفی را هم اضافه کرد که هر کدام ستاره و مهرهای تأثیرگذار بودند که میتوانستند بهتنهایی سرنوشت یک بازی را تغییر دهند. علاوه بر این علی پروین که همزمان هدایت تیم ملی و پرسپولیس را برعهده داشت، چند ماه قبل با تیم ملی به قهرمانی آسیا دست یافته بود و حالا چه کسی میتوانست او را از فکر کسب دومین جام آسیایی بیرون بیاورد و وقتی علی پروین به موفقیتی فکر میکند یعنی آن موفقیت باید رقم بخورد.
پرسپولیس در فینال باید با المحرق بحرین بازی میکرد، اما باز هم دیدار رفت بدون گل و مساوی به پایان رسید.
نماینده بحرین حریف سادهای نبود، آن هم در منامه. آنها تیمهای النجمه لبنان، العربی قطر و الشباب امارات را از سد راه برداشته بودند برای رسیدن به فینال. با این وجود تساوی بدون گل خیلی هم بد نبود. باز، اما کار به آزادی کشید. پرسپولیس خیالش از آزادی جمع بود. بازهم آزادی چنان مملو از جمعیت شد که آسیا کمتر به خودش دیده بود و در آزادی بحرین را بردیم. البته در نیمه دوم و روی ضربه ایستگاهیای که انصاریفرد به زیبایی به تور دروازه حریف چسباند. نیمه اول که وارد رختکن شدیم علی پروین با جدیت تمام گفت: به سکوها نگاه کردید؟ صدای حمایتهایشان را میشنوید؟ واقعاً یعنی شما از عهده این تیم برنیامدید؟ از عهده این تیم؟ و همین کافی بود تا کار المحرق را یکسره کنیم و جام قهرمانی را بالای سر ببریم...
۲۷ سال از قهرمانی پرسپولیس در آسیا میگذرد و حالا شاگردان برانکو یک گام تا تکرار این موفقیت فاصله دارند. فکر میکنید بتوانند یک جام آسیایی دیگر به ویترین افتخارات این تیم اضافه کنند؟
من به این تیم اطمینان دارم. برانکو مربی بزرگی است. او خوب میداند چطور از شاگردانش بازی بگیرد. نگاهی به تیم او بیندازید. خبری از آن ستارههای کهکشانی نیست. درست است پرسپولیس نفراتی، چون سیدجلال را هم دارد یا بیرانوند ملیپوش. نمیگویم هیچ بازیکن باتجربهای در تیم نیست، اما اسکلت تیم را بازیکنان جوان تشکیل دادند. چه کسی فکرش را میکرد که برانکو با این تیم و این بازیکنان جوان و بیتجربه بتواند تا اینجا بیاید و تیمهای متمول عربی را با آن ستارههای نامی کنار بزند.
مسئله مهم هم همین است که محرومیت از پنجره نقل و انتقالات، جدایی ستارهها و مصدومیتها دست برانکو را بسته و کار او را سختتر کرده بود. به طوری که نمیشد به این تیم انتقادی کرد اگر به فینال نمیرسید.
بله. رمز موفقیت این تیم همدلی است. آنها با غیرت و وحدت بازی میکنند. شما نارضایتی در چهره بازیکنان تعویضی یا نیمکتنشین یا کمکاری از کسی نمیبینید. همه برای هم و برای موفقیت تیم کار میکنند و این است که توانسته آنها را به فینال لیگ قهرمانان برساند. اینکه حتی مصدومان تیم هم با جان و دل تمرین میکنند و شخصاً معتقدم کاری که آنها کردند یک کار خارقالعاده بود و حق این تیم جز قهرمانی نیست. امیدوارم آنها با قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا مزد زحمات خود را بگیرند.