آی‌فیلم ۲ اگر چه دیرهنگام، اما سرانجام توانست فیلم و سریال فارسی را برای هم‌زبان‌های ما در کشور‌هایی که همین زبان را صحبت می‌کنند، پخش کند. این کانال حالا چهارمین کانال از مجموعه کانال‌های شبکه آی‌فیلم است که از ۱۸ شهریور ۱۳۸۹ تاکنون پا به عرصه رسانه‌های بین‌المللی نهاده‌اند ولی این اقدام به راستی چه سودی برای مردم ایران می‌تواند داشته باشد و چه لزومی دارد در شرایط حال حاضر شاهد فعالیت این شبکه‌ها باشیم؟
در پاسخ به انتقاد برخی که چرا باید شبکه‌ای مانند آی فیلم برای مردم افغانستان، تاجیکستان و بخشی از آسیای میانه و حتی شبه قاره هند داشته باشیم باید گفت: این کشور‌ها بخش‌های جدا شده سرزمین ایران هستند که به دلیل تکلم به زبان فارسی همچنان بخشی از فرهنگ ایران محسوب می‌شوند. به بیان دیگر این مناطق از کانون‌های ژئوکالچر ایران هستند. بنابراین تا حد امکان باید از نظر فرهنگی در ژئوکالچر فارسی حضور داشته باشیم. بار دیگر جمله فردوسی که می‌گوید: «عجم زنده کردم بدین فارسی» را مورد توجه قرار دهید؛ منظور فردوسی این است که فارسی زبانان دوباره قدرت حضور یافتند. مگر فردوسی چه کرد؟ وی فقط کتابی را به زبان منظوم فارسی مشتمل بر داستان‌های قدیمی ایرانی به رشته تحریر درآورد، به همین دلیل داشتن شبکه‌ای در ژئوکالچر فارسی زبان‌ها می‌تواند همان اندازه دارای اهمیت فرهنگی باشد که مانع از عرب زبان شدن مردم ایران و سرزمین‌های جدا شده از آن شد.
نقش رسانه در امنیت ملی
دقت کنیم که طالبان یا داعش در سرزمین‌هایی توانستند ظهور کنند که از فرهنگ یا حتی رؤیای چنین تمدنی خالی شده بودند مانند افغانستان و عراق جنگ‌زده و محروم بدون رسانه‌های ملی قوی. بخش زیادی از نیرو‌های کارآمد داعش و القاعده نه فقط در شرق ایران که در سوریه و عراق از افرادی تشکیل شده است که از کشور‌های آسیای مرکزی و خاصه کشور‌هایی مانند تاجیکستان، ازبکستان و البته افغانستان به این گروه‌های وهابی پیوسته‌اند. دقت کنید یکی از آموزه‌های وهابیت مخالفت با مظاهر تمدن و به ویژه فرهنگ عمومی است. دقیقاً طالبان و داعش با سینما و شبکه‌های خبری و رسانه‌ای به شدت مخالفند تا افکار مردم تحت سلطه این هیمنه اهریمنی، خالی از فرهنگ باشد. از این رو، رسانه بهترین شیوه برای مبارزه با وهابیتی است که داعش را تولید می‌کند. اینجاست که رسانه‌ای مانند آی فیلم می‌تواند ارتباط با سایر فارسی زبانان را برای مردم سرزمین‌های شرقی برقرار و این خلأ فرهنگی را جبران کند.
اینکه چرا باید زبان فارسی را در فراسوی مرز‌ها حفظ کنیم نکته مهمی است تا حدی که فرانسه هزینه سنگینی برای آموزش زبان فرانسوی در میان ملت‌های دیگر، بر مالیات‌دهندگان فرانسوی تحمیل می‌کند به گونه‌ای که دانشگاه‌های فرانسه برای خارجیان فرانسوی زبان رایگان است حتی اگر از آفریقا یا قبایل سرخ پوست گویان در امریکای لاتین باشند.
نکته جالب‌تر این است که ایالت کبک در کانادا ساده‌ترین روش برای دریافت مهاجرت به کشور کانادا را تسلط کامل متقاضی به زبان فرانسه قرار داده است. علت این امر در قدرتی است که تکلم‌کنندگان به یک زبان برای آن خاستگاه تمدنی به همراه می‌آورد. به بیان دیگر مهم نیست از چه کشوری به جمعیت فرانسه زبانان کبک افزوده می‌شود مهم این است که کبک در برابر زبان دولت مرکزی کانادا که انگلیسی است بتواند قدرت رقابت خود را حفظ کند. حال شاید برخی این ادعا را نیز مطرح کنند که وضعیت ایران امروز با فرانسه ابرقدرت یا کشور کم جمعیت و مرفه کانادا بسیار متفاوت است و ما مشکلات بسیاری در داخل داریم که باید اول به آن‌ها پرداخته شود.
اینجا نیز باید گفت: اولاً چالش‌های اقتصاد ایران ارتباطی با هزینه نگهداری شبکه‌ای در حد آی فیلم ندارد که با نبودن چنین شبکه‌ای آن مشکلات حل شود. علاوه بر آنکه بیشتر برنامه‌های شبکه آی فیلم از تولیداتی است که ابتدا برای مردم سرزمین اصلی ایران پخش شده و هزینه‌ای برای تولیدات جدید پرداخته نمی‌شود. ثانیاً اینکه بسیاری از کشور‌هایی که از نظر قدرت و اقتصاد مشابه ایران هستند مانند ترکیه برنامه‌های فرهنگی بسیاری را همراه با میسیونر‌های مذهبی به کشور‌های آسیای مرکزی و به ویژه افغانستان و تاجیکستان که هرگز زبان مشترکی با آن ندارند، اعزام می‌کنند.
کمک آی فیلم به اقتصاد ایران
شاید تعجب کنید که رسانه‌های ترکیه که برنامه به زبان فارسی می‌سازند یا دوبله کرده و برای ایران، افغانستان و آسیای مرکزی پخش می‌کنند، توانسته‌اند به صورتی بسیار زیرکانه استفاده کالا‌ها و توانمندی‌های شرکت‌های اقتصادی‌شان را در بخش‌های خدمات و ... بر فکر مخاطب خود القا کنند. نتیجه این امر این است که بازار کالایی مانند کاشی و سرامیک در افغانستان که زمانی کاملاً در اختیار شرکت‌های تولیدکننده ایرانی بود اکنون صددرصد در اختیار شرکت‌های ترکیه است. دیگر اثری از این بازار سنتی ایرانی دیده نمی‌شود. به راستی مضحک است که ایرانی‌ها بازاری را از دست داده‌اند که دومین مرز مشترک را با آن کشور دارند و آن بازار را کشوری تسخیر کرده که هیچ مرزی و حتی رابطه زبانی نیز با آن سرزمین نداشته است. اما تولیدات ترکیه از طریق شبکه‌هایی مشابه همین آی فیلم نه فقط افغانستان که همه کشور‌های پیرامون ما را به تصرف خود درآورده‌اند. اتفاقاً با توجه به شرایطی که اقتصاد ایران دارد و نیازی که به صادرات تولیدات صنعتی به کشور‌های همسایه داریم تا هم اشتغالزایی و هم ارزآوری را به همراه آوریم بیش از هر کشور دیگری باید به تقویت کیفیت و تأمین مالی شبکه‌هایی مانند آی فیلم توجه کنیم.
