طبق آمارهای ستاد معاینه فنی تهران، ۷۵ درصد خودروهای مراجعهکننده برای دریافت معاینه فنی مردود میشوند که پس از اصلاح معایب، این رقم به ۵۰ درصد کاهش مییابد.
دریافت برگه معاینه فنی از سال ۹۵ در پایتخت، برای خودروهایی که وارد محدوده طرح ترافیک یا زوج و فرد میشوند، شروع شد و خودروهایی که این معاینه فنی را نداشته باشند، روزانه جریمه میشوند. در اجرای مرحله دوم این طرح که قرار است از ابتدای آبان امسال آغاز شود، خودروهایی که چهار سال از عمر آنها گذشته باشد و معاینه فنی نداشته باشند، در صورت ورود به هر محدودهای از شهر، جریمه خواهند شد. همین مسئله سبب شده عدهای به راهکارهای مختلف برای دورزدن قانون فکر کنند.
به طور نمونه، خودروهای دارای رینگهای اسپورت در آزمون معاینه فنی رد میشوند و از این رو برخی تعمیرگاههای اطراف مراکز فنی لاستیکهای معمولی را به مالکان این وسایل نقلیه اجاره میدهند.
در گذشته اجاره کاتالیست خودروها برای گرفتن برگه معاینه فنی نیز رایج بود که با هککردن کد کاتالیست (قطعهای در خودرو) این تخلف کنترل شد و مسئولان مراکزی که اقدام به این تخلف میکردند، به محاکم قضایی معرفی میشدند.
البته راهکاری هم برای تشخیص لاستیکهای اجارهای به لحاظ فنی وجود ندارد و اینجا موضوع مسئولیت اجتماعی و صداقت هر فرد مطرح است. لاستیک فرسوده در خودروها بهویژه در معابر شهری بسیار خطرناک است. اگر در معبر یا سرپیچ، لاستیک فرسوده دچار ترکیدگی شود، خودرو غیرقابل کنترل میشود.
موضوع سلامت مردم و کاهش آلودگی هوا از مهمترین دلایل اخذ معاینه فنی خودرو است و همه شهروندان باید این موضوع را مدنظر قرار دهند. رانندگانی هم که به خیال خودشان با زرنگی معاینه فنی میگیرند، بهتر است از خودشان بپرسند که سر چه کسی را کلاه گذاشتهاند؟ آیا غیر از این است که به خانوادهشان آسیب میزنند؟
در حال حاضر ۴۵ درصد مردودیهای معاینه فنی در کلانشهر تهران، مربوط به آلایندگی است و بیشترین دلیل مردودی در تهران پس از آن به ترتیب مشکل ترمز، کمک فنر و عیوب ظاهری میباشد. ضمن اینکه اکثر خودروها تک نقص نیستند و چند نقص را بهصورت همزمان دارند. تست معاینه فنی هیچوقت بهعنوان یک الزام در شمارهگذاری خودروها دیده نشده و تنها معیار، تأییدیه و مجوز سازمان استاندارد است.
باید از سازمان استاندارد پرسید، چگونه خودرویی کمتر از پنج سال، دچار نواقص جدی شده و از تست معاینه فنی، نمره مردودی میگیرد؟! آیا این یک مغایرت جدی بین سازمان استاندارد و تستهای معاینه فنی نیست؟ حتی خودروهای یکساله برخی برندها هم دچار مشکلات جدی هستند که تا مدتها از نگاه خریدارانشان پنهان میمانند.