خانواده ماهيگيراني كه دو سال پيش در خليج عدن از سوي دزدان دريايي اسير شدند، اكنون با چالشي ديگر مواجهند؛ نزولخوراني كه زندگيشان را سياه كردهاند. افرادي كه به ماهيگيران اسيرشده در سومالي، پول دادهاند، طلبشان را از خانواده اين ماهيگيران ميخواهند. خانوادههايي رها شده به حال خود كه مسئولان هم به داد آنها نرسيدهاند.
يك فرد آگاه كه خبرگزاري كار ايران از او با عنوان يك فعال صيادي نام برده، درباره وضعيت اين صيادان و خانوادههايشان ميگويد: «افرادي كه به صيادان دربند دزدان دريايي پول داده بودند، بدهيهاي خود را از خانوادههايي طلب ميكنند كه بدون سرپرست رها شدهاند.»
اين ماهيگير چابهاري با تأكيد بر اينكه خانوادههاي صيادان گرفتار شده در دست دزدان دريايي بيسرپرست رها شدهاند و به جز كمكهاي ناچيز همسايهها و اقوام حامي ديگري ندارند، گفته است: «فرزندان اين افراد هم در حال ترك تحصيل هستند زيرا توان پرداخت هزينه ندارند.»
از سوي ديگر مكاتبات همكاران و خانوادههاي ماهيگيران با وزارت امور خارجه درباره پيگيري شرايط اين ماهيگيران نيز همچنان بيجواب مانده است. گزارشها از مناطق ساحلي جنوب كشور از جمله چابهار نشان ميدهد ماهيگيران و صاحبان شناورها كه مشكلات مالي دارند، براي خريدن ابزار آلات صيادي و ساز و برگ سفر به آبهاي آزاد، از برخي افراد كه پاتوقشان در نزديكي اسكله است، پول قرض ميكنند و سودجویان نیز در انتظار مينشينند تا ماهيهايي را كه صيادان با خود ميآورند، ارزانتر بخرند. معضل دزدي دريايي در اقيانوس هند سالهاست از صيادان عمدتاً بلوچ فراساحل ايران قرباني ميگيرد؛ اين پديده كه از سال 1387 تاكنون موجب به دام افتادن 54 لنج فراساحل چابهار و كنارك شده از سال 1991 آغاز شد، زماني كه عمر آخرين دولت رسمي سومالي پايان يافت و جنگ داخلي و قحطيهاي مداوم مردم اين كشور شاخ آفريقا را به تأمين معاش از اين طريق سوق داد. سيستان و بلوچستان با صيد بيش از 60 درصد ماهيان صنعتي كشور و بيش از 40 درصد از كل صيد كشور قطب صيد و صيادي ايران محسوب ميشود. صيادان فراساحل چابهار و كنارك ترجيح ميدهند براي صيد بيشتر كه غالباً تن ماهي هستند، بيش از 2 هزار كيلومتر از سواحل سيستان و بلوچستان دور شده و گاهي به طور غيرقانوني وارد آبهاي سرزميني سودان و سومالي شوند. يكي از دلايل اصلياي كه موجب شده ماهيگيران در آبهاي خطرناك سومالي سر در بياورند، جارو كردن دريا به وسيله كشتيهاي بزرگ صيد صنعتي و ترالهايي است كه هر از چند گاهي در آبهاي عمان به صيد ميپردازند. برخي از صيادان در سيستان و بلوچستان با اشاره به ورود غيرقانوني كشتيهاي ترال چيني به آبهاي چابهار و كنارك ميگويند كه اين كشتيها دريا را جارو ميكنند و چيزي براي بقيه صيادان باقي نميگذارند؛ به همين دليل ماهيگيران بومي مجبور ميشوند براي تأمين معاش زندگي وارد آبهاي خطرناك سومالي شوند و به صيد گلهاي ماهي بپردازند. اين در حالي است كه مديركل شيلات سيستان و بلوچستان جارو كردن دريا و صيد غيرقانوني ترالهاي چيني را تكذيب ميكند و ميگويد: « تاكنون براي هيچ كشتي خارجي مجوز صيد در آبهاي چابهار و كنارك صادر نشدهاست و در صورتي كه اين كشتيها در آبهاي سرزميني ايران مشاهده شوند، برخورد لازم توسط يگان حفاظت از منابع شيلات با آنها صورت ميگيرد. هدايتالله ميرمرادزهي ميافزايد: البته براي كشتيهاي ترال ايراني مجوزهايي از سوي سازمان شيلات براي صيادي در آبهاي عمان صادر ميشود كه محدود است؛ ترالها موظفند از عمق 100 متري دريا و به فاصله 10 مايل از ساحل با تورهاي مياني ترال به صيد ماهيهاي غيرماكول مانند «يال اسبي، سلطان ابراهيم، مركب، گربه ماهي و مار ماهي» كه به دليل ملاحظات شرعي مورد استفاده مسلمانان نيست، بپردازند. با نصب سيستمهاي GPS و VMS روي همه شناور فراساحل و پايش 24 ساعته آنها از ورود به آبهاي سرزميني ديگر كشورها جلوگيري ميشود. با اين تفاسير اكنون از نهادهاي مربوط و به ويژه وزارت امور خارجه انتظار ميرود براي كاهش رنج ماهيگيران و خانوادههايشان اقدامي قاطع انجام دهند.