زهرا چيذري
رنگ سياهش طعنه ميزند به سپيدترين پاكيها؛حجاب برتر زنان ايراني اما توليد وطنياش آنچنان كم است كه حتي اگر اهل بها دادن به توليد ملي، كار و سرمايه ايراني هم باشيد به سختي ميتوانيد چادرهاي توليدي تنها كارخانه توليد چادر مشكي كشور را در مغازههاي پارچهفروشي پيدا كنيد. هرچند اگر هم پيدا كنيد احتمالاً خود فروشنده مغازه نخستين كسي است كه سعي ميكند تا رأي شما را به عنوان خريدار بزند و به جاي چادر مشكي وطني يكي از همان توليدات چشمباداميها را خدمتتان عرضه كند تا همچنان انحصار حجاب برتر بانوان ايراني دردست چشم باداميها باقي بماند و به گونهاي ثابت شود انگار وجود مافيا در اين ميانه چندان هم توهم توطئه نيست.
ماجراي تسخير بازار ايران با چادر مشكيهاي غيرايراني حكايت تازهاي نيست و زخم كهنهاي است كه سالهاست بر پيكره توليد ملي افتاده و بخش عمدهاي از بازار عفاف و حجاب كشور را دو دستي تقديم چشمباداميها كرده است. اين ماجرا اگرچه بارها و بارها به سوژه گزارش بسياري از خبرنگاران تبديل شده است و بسياري از صاحبنظران و صاحب قلمان در اين باره گفتهاند و نوشتهاند اما دفتر واردات چادر مشكي به عنوان يكي از اصليترين پوششهاي بانوان ايراني به پايان نيامده و اين حكايت همچنان باقي است. هفتمين نمايشگاه مد و لباس فجر اما بهانهاي شد تا يك بار ديگر به ماجراي وارداتي محض چادر مشكي بپردازيم و ببينيم گره كور اين ماجرا كي و كجا قراراست باز شود.
تنها يك كارخانه ايراني
هفتمين جشنواره مد و لباس فجر باز هم ميزبان طراحاني بود كه چندين مدل چادر طراحي و عرضه كرده بودند؛ چادرهايي كه برخي خلاقانه و برخي ديگر عادي بود، اما انگار وجه مشترك اين چادرها با ديگر چادرهايي كه در بيرون وجود دارد پارچههاي غيرايرانيشان بود. با تمام اينها اما حميد قبادي دبيركارگروه ساماندهي مد و لباس فجر معتقد است ورشكستگي صنعت نساجي ايران دروغ بزرگي است كه مافياي مد و لباس براي زمينگير كردن توليد ملي بر سر زبانها انداختهاند.
وي اما در پاسخ به سؤال «جوان» درباره حجاب برتر بانوان ايراني و انحصار آن در دست چشمباداميها ميپذيرد كه در ايران تنها يك كارخانه بافت چادر مشكي وجود دارد. قبادي تأكيد ميكند: اتفاقاً يكي از جاهايي كه در حوزه مد و لباس با مافيا مواجهيم همين حوزه توليد چادر مشكي است. قبادي با اشاره به توليدات كارخانه حجاب شهركرد تصريح ميكند:امكان توليد نخ كافي وجود دارد و كارخانه رضا بافت قزوين قول مساعد داده است تا در صورت تمايل كارخانجات نساجي نخ لازم براي توليد چادر مشكي را تأمين كند. دبير كارگروه ساماندهي مد و لباس تأكيد ميكند: استقبال خوبي از چادر مشكي ايراني وجود دارد و حجم توليد شده در كارخانه حجاب شهركرد از سوي بازار جذب ميشود.
به گفته وي مسئولان امر قولهايي براي راهاندازي ظرفيتهاي تازهتري از توليد پارچههاي چادر مشكي ايراني دادهاند و قرار است هردو،سه سال يك بار كارخانه تازهاي در اين حوزه
راهاندازي شود.
با تمام اينها اما كافي است به بازار سر بزنيد تا طاقههاي چادر مشكي كرهاي و ژاپني و حتي چيني از سوي بزازان پيشرويتان پهن و از كيفيتشان تعريف و تمجيد شود.
قبادي با بيان اينكه مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، پژوهشي پيرامون صنعت توليد و بازار مصرف چادر مشكي انجام داده است که نتايج اين تحقيق را اينگونه عنوان ميكند: اين پژوهش در سال گذشته انجام شده كه بر اساس آن، مصرف سالانه چادر مشكي در كشور، 100ميليون متر مربع است. بر اساس اينكه قيمت جهاني هر متر مربع پارچه چادر مشكي 90 سنت تا يك دلار است، به اين ترتيب بازار مصرف چادر مشكي در كشور، سالانه 100 ميليون دلار تخمين زده ميشود.
95 در برابر 5!
محمدعلي صدق آميز، رئيس انجمن توليدكنندگان محصولات عفاف و حجاب هم ميگويد: بيش از 95 درصد پارچههاي چادر مشكي موجود در بازار وارداتي است و ميتوان گفت توليد داخلي تنها كمتر از 5 درصد اين بازار را تشكيل ميدهد. وي تأكيد ميكند:تنها مجموعه داخل كشور كه مدعي است پارچه مشكي توليد ميكند، مجموعه حجاب شهركرد است، اما متأسفانه به رغم اينكه سالها از شكلگيري اين مجموعه ميگذرد سه سال است كه دوستان دائماً براي افتتاح اين مجموعه امروز و فردا ميكنند و توليدي را هم به بازار عرضه نميكنند، اگر كالايي هم عرضه شده آنچنان كم و نازل بوده است كه به چشم نميآيد.
به گفته صدق آميز تكنولوژي پارچه مشكي در انحصار امريكا و ژاپن است كه كرهجنوبي هم اين تكنولوژي را از امريكا به دست آورده است، بنابراين عمده واردات بازار ايران هم از كشورهايي مانند كره صورت ميگيرد كه البته چند سالي است پارچه چيني هم وارد بازار شده است كه كيفيت بسيار نامناسبي به خصوص در رنگ دارد. ژاپن و اندونزي از ديگر كشورهايي هستند كه صادرات چادر مشكي به ايران دارند كه البته واردات از اندونزي به نسبت ژاپن محدودتر و كمتر است.
نان در واردات است!
پشت پرده ماجرا و به قول دبير كارگروه ساماندهي مد و لباس حكايت مافياي فعال در حوزه چادر مشكي اما سود بيشتر است و سود اين تجارت مانند بسياري از كالاهاي وارداتي ديگر در واردات است نه توليد. يكي از فعالان عرصه چادر مشكي در اين باره ميگويد:انواع چادر را با قيمتهاي ارزان از كشورهاي كره، امارات و ژاپن وارد كشور كرده و با قيمتهاي بسيار گران به فروش ميرسانند. به عنوان نمونه چادرهايي از ژاپن وارد شده كه فروشندگان آنها را قوارهاي يك ميليون و 200هزار تا يك ميليون و 500 هزار تومان به فروش ميرسانند. واعظي معتقد است تجارت پر سود اين حوزه باعث شده تا برخي ترجيح دهند به جاي توليد، واردكننده شوند.