ندا طباخيان
چند شب پيش براي گرفتن يك جشن كوچك خانوادگي به يك مغازه فست‌فودي رفتيم. بچه‌ها كه بعد از مدت‌ها اجازه خوردن سوسيس و كالباس و پيتزا پيدا كرده بودند، در پوست خود نمي‌گنجيدند. قارچ‌سوخاري، هات‌داگ پنيري، پيتزا پپروني و سيب‌زميني سرخ كرده (كه انصافاً هم خوشمزه بود) غذاي اين جشن كوچك خانوادگي ما بود. همگي با اشتها خورديم، اما چشمتان روز بد نبيند! صبح كه بيدار شديم؛ همگي به طور واحد، از كابوس‌هايي كه در شب ديديم و نيز خواب بدون آرامشمان در شب گذشته صحبت مي‌كرديم.
با خود گفتم به راستي مردم چگونه هر هفته يا حتي روزانه از اين خوراك استفاده مي‌كنند. آيا آنها هم مثل ما متوجه تأثير سوءمصرف بي‌رويه اين غذاها مي‌شوند؟ اگر متوجه نيستند و مي‌خورند كه جاي آيه «فلينظر الانسان الي طعامه: انسان بايد به آنچه مي‌خورد نگاه كند»، در زندگي‌شان خالي است و اگر كه متوجه مضرات و بدي‌هاي اين نوع اغذيه هستند و باز به خوردن آن مبادرت مي‌ورزند كه جاي بسي تأمل و تعجب است!
فست‌فود چيست؟
فست‌فودها كه اينك جزء لاينفك برنامه غذايي روزانه اغلب ما شده‌اند، همان غذاهاي آماده‌اي هستند كه ديگر احتياجي نيست چند ساعت در آشپزخانه وقت گذاشته و آنها را تهيه كنيم. غذاهايي كه با گوشت‌هاي فرآوري شده‌اي چون كالباس، سوسيس و همبرگر تهيه مي‌شود و زمان چنداني براي پخت آنها صرف نمي‌شود و فوراً در روغن داغ فراوان غوطه‌ور شده و زحمت ما را براي رسيدگي به غذا كم مي‌كند و...
چرا نبايد فست‌فودخور حرفه‌اي باشيم؟
فرآورده‌هاي گوشتي كه اغلب از گوشت گوساله يا مرغ تشكيل مي‌شود، باعث بالا رفتن چربي خون و كلسترول مي‌شود. فست‌فودهاي آماده‌اي چون همبرگر كه به سرعت باد در عرض چند دقيقه سرخ شدن در ماهيتابه، تبديل به يك وعده غذايي براي ما مي‌شود، سرشار از مواد نگهدارنده است كه كمترين تأثير آنها در بلندمدت بروز مشكلات كبدي و معده و روده است.
استفاده از رنگ و اسانس غيرمجاز در آنها خطر ابتلا به بيماري‌هاي غيرواگير را افزايش داده و در درازمدت به يكي از عوامل خطر تبديل مي‌شود. در كل اين غذاهاي خوشمزه و در عين حال بي‌خاصيت و بيماري‌زا، سنخيتي با سبك زندگي قديمي ما ندارد.
هم اكنون شاهد بستري شدن جوانان در بخش‌هاي قلبي و ريوي هستيم، در حالي كه در گذشته افراد بالاي 50 سال به اين بيماري‌ها دچار مي‌شدند. طبق يك آمار جامع از سونوگرافي‌ها معلوم شده است كه 70 نفر از 100 نفر به بيماري كبد چرب مبتلا هستند.
آمارهاي سرسام‌آور پزشكي حاكي از وجود مشكلاتي در تغذيه افراد است چراكه اگر بدن را يك ماشين تصور كنيم متوجه خواهيم شد كه ماشين شايد مدتي با بنزين ناخالص كار كند ولي خيلي زودتر از آنچه بايد و شايد از كار مي‌ايستد و غذاي بدن نيز حكم بنزين ماشين را دارد. اگر هر غذايي خورده شود انسان سير مي‌شود و به ادامه زندگي مي‌پردازد ولي هيچ‌گاه نمي‌تواند يك عمر طبيعي با كمترين بيماري‌ها را تجربه كند.
يكي از دلايل منع مصرف فست‌فودها ابتلاي افراد به بيماري كبد چرب است. از طرفي به دليل عدم‌رعايت بهداشت در مراحل تهيه اين اغذيه انسان‌كش، از بهداشت و مصرف روغن تازه خودداري مي‌شود و اين خود عامل بروز بسياري از بيماري‌ها از جمله انگل و هپاتيت است.
آيا خوردن فست‌فود براي روح ما هم مشكل‌ساز است؟
از آنجايي كه در قرآن كريم، اين كتاب انسان‌ساز از خوردن و آشاميدن و منع مصرف برخي اغذيه سخن به ميان آمده است و از آنجايي كه بنيان كار قرآن بر آموزش آنچه موجب جلاي روح است، برپا شده، مي‌توان اينگونه نتيجه گرفت كه منظور از آيه «فلينظرالانسان الي طعامه»، انسان بايد به غذاي خودش نگاه كند، دو وجه دارد. يكي اينكه توجه انسان به غذاي جسم است و ديگري توجه او به غذاي روح. به راحتي مي‌توان دريافت غذاي جسم هم با لطافت و جلاي روح مرتبط است.
حال با نيم‌نگاهي به مواد تشكيل‌دهنده فست‌فودها به رابطه خوردن آنها با روح پي مي‌بريم. در فيلم‌هاي توليد سوسيس و كالباس مي‌بينيم اين گوشت‌هاي فرآوري شده، از گوشت گاو تهيه مي‌شود و به همراه استخوان‌ها، حلال و حرام درون آنها چرخ مي‌شود. اين در حالي است كه در دين مبين اسلام حتي خوردن گوشت گاو و گوسفند هم شرايطي دارد.
حال اين سؤال براي ما مطرح است كه اگر ما نهايت خوش‌بيني را براي اين كارخانه‌هاي توليد سوسيس و كالباس در نظر بگيريم و بگوييم از گوشت‌هاي مذكور استفاده كرده‌اند (نه از چيز ديگر!) آيا واقعاً به اين نكات ريز احكام استفاده از همين حيوانات حلال گوشت هم واقف و عامل هستند؟! همين گونه است كه كم كم و قطره قطره قسمت‌هاي مكروه و حرام وارد پوست و گوشت و خون ما و فرزندان ما مي‌شود و زماني مي‌رسد كه از خود مي‌پرسيم كجاي كارمان اشتباه بوده است و محال است به اينجاي كار انديشيده باشيم!
پس به راحتي مي‌توان دريافت كه غذاي جسم به سلامت روح نيز مرتبط است. همانطور كه تجربه ثابت كرده است خوردن غذاهاي سنتي كه بر پايه حكمت خاص و با رعايت نكات ريزي كه در طب سنتي و اسلامي ما و در طب ائمه مشخص شده است باعث سرحالي و شادي شده، افراط در خوردن اين غذاهاي خوشمزه ولي بي‌حكمت، باعث خواب آلودگي، تنبلي، خشم و عصبانيت و كلاً سلب آرامش از انسان مي‌شود.
چقدر خوب است كه غذاهاي سنتي و حكيمانه‌اي چون آبگوشت نخوداب، يا آبگوشت بزباش يا بسياري از غذاهاي مفيد پر انرژي و سالم را در سبد غذايي خانواده قرار دهيم تا هم ضمانت سلامت جسم را كرده باشيم و هم روحمان را. انساني كه متشكل از جسم و روح است، اگر جسمي نالان و خسته و بيمار داشته باشد، نمي‌تواند روح خود را به سرمنزل مقصود برساند و اين با تعليمات ديني ما سازگار نيست. نگذاريم خوشمزه‌هاي بدطينت به جسم و روح ما حمله كنند.
