
زمان، آبستن حادثه است و هر لحظه امكان بروز حادثه وجود دارد. حوادث مختلف با انگيزههاي متفاوت مدام در حال بروز هستند. در چند ماه گذشته و به فاصلهاي اندك، حوادث جنايي هولناكي در كشور اتفاق افتاده است و انتشار اخبار و شايعات پيرامون آن مايه تألم افكار عمومي شده است. يكي از دلخراشترين اخباري كه ميتواند روان جامعه را به شدت پريشان كند، بروز جرائم عليه كودكان و نوجوانان است. معصوميت از دست رفته كودكان هنگام بروز جرائم عليه آنها، مهمترين موضوعي است كه ميتواند خشم همگان را عليه مرتكبان اين جرائم برانگيزد، از همين روست است وقتي خبر گم شدن آتنا، بنيتا، ابوالفضل، مليكا و اهورا در شهرهاي محل زندگيشان گزارش شد، مردم براي يافتن آنها به سرعت بسيج شدند. زماني هم كه خبر وقوع جرائم عليه اين كودكان منتشر شد، بار ديگر شاهد اجتماع عمومي عليه مرتكبان اين حوادث بوديم تا جايي كه يگانهاي ويژه پليس براي آرام كردن مردم، ناگزير به دخالت شدند.
مهمترين پرسش اساسي، دلايل بروز اين جرائم است و اينكه آيا شاهد بروز جرائمي با اين شدت خشونت يا بيشتر از آن خواهيم بود؟
هر حادثه جنايي با انگيزههاي متفاوتي روي ميدهد. بعد از وقوع حادثه بازپرس و تيم جنايي درباره چرايي وقوع آن تحقيق ميكنند. سلامت رواني متهم بررسي و بعد از كامل شدن تحقيقات در دادگاه محاكمه ميشود و مجازات خواهد شد. تا اين جاي كار رويه قانوني است كه درباره همه پروندههايي قضايي دنبال ميشود. خواسته عمومي درباره وقوع جرائمي كه به آن اشاره شد، پيگيري ويژه و مجازات متهم در كمترين زمان ممكن است كه دستگاه قضايي معمولاً براي تسكين افكار عمومي، اين خوسته را تمكين كرده است، آنگونه كه در پرونده قتل دلخراش آتنا، شاهد اعدام عامل حادثه در ملأ عام بوديم با اين حال وقوع حوادث مشابه بار ديگر روان جامعه را مكدر كرد.
يكي از مهمترين موضوعات در بروز اين جرائم خشن، بيتوجهي به ساختارهاي پيشگيرانه است كه خود داراي پيوستهاي مختلف اجتماعي است. در همه پروندههايي كه به آن اشاره شد، خانوادهها كمترين مراقبت را نسبت به كودكان خود انجام داده يا در مراقبت از كودكان كوتاهي كردهاند. مرتكبان پروندهها هم از اين غفلت استفاده كرده و نيتهاي شوم خود را اجرا كردهاند. موضوع مهم ديگر، بيتوجهي ساختار پليس و قضايي كشور نسبت به مجرمان سابقهدار است. افرادي كه مرتكب اين جرائم شدهاند، قبلاً داراي پروندههاي قضايي بودند، بنابراين عدم مراقبت از مجرمان سابقهدار يا كم هزينه بودن ارتكاب جرم، سبب شده است تا متهم زماني كه فرصت ارتكاب جرم را فراهم ديده، دست به جنايت بزند.
يكي ديگر از موضوعات مهم كه منجر به نگراني عمومي بعد از بروز اين جرائم شده، بيپروايي شبكههاي اجتماعي در انتشار شايعاتي است كه بعد از وقوع حادثه اتفاق افتاده است. با ورود شبكههاي اجتماعي، بسياري از مردم از رسانههاي رسمي فاصله گرفته و نسبت به آن چه در اين شبكهها منتشر ميشود اعتماد ميكنند و تأثر بارتر، بدون اينكه از صحت آن با خبر باشند آن را منتشر ميكنند.
كمرنگ شدن پيوستهاي اجتماعي در مراقبتهاي پيشگيرانه از وقوع جرم، فرايندي است كه هر روز جلوههاي تازهاي از آن عيان ميشود. پايمال شدن حقوق عمومي در سارختارهاي دولتي و غيردولتي مثل اختلاسهاي كلان، اخراج كارگران، معوق ماندن حقوق كارگران، بيكاريهاي گسترده و. . . سبب شده تا افراد درگير، نگرانيهاي خود را به كانون خانواده منتقل كرده و به جاي ايجاد نشاط در خانواده از مراقبتهاي لازم دور مانده و خود يا اعضاي خانوادهشان در معرض خطر قرار گيرند، بنابراين بدون توجه به پيوستهاي اجتماعي در بروز جرائم ارتكاب آن متوقف نخواهد ماند.