محمد اسماعیلی
مقام معظم رهبري دوره چهار ساله رياست جمهوري دوازدهم را همانند ساير ادوار گذشته دورهاي «زودگذر» و از سوي ديگر نيازمند «ابتكارات جديد و توانمنديهاي بيش از گذشته» ميدانند و تا مادامي كه اين دوره كوتاه توأم با ابتكار و توانمندي نباشد، مطالبات مردمي بدون پاسخ خواهد ماند.
رهبر انقلاب در جلسه تنفيذ ميفرمايند: «چند توصيه ميكنم به رئيسجمهور محترم و برادران و خواهراني كه در بخشهاي مختلف با ايشان همكاري خواهند داشت كه اين توصيهها را در نظر داشته باشند. اين مسئوليت را، اين توانايي را، امانت بدانيد همچنانكه اميرالمؤمنين فرمود: اين در گردن تو يك امانتي است؛ وَ اِنما هِي في عُنُقِك اَمانَة؛ اين مسئوليت، امانت الهي است در اختيار من و شما، امانتداري بايد كرد، حفظ امانت بايد كرد. اين آيه شريفه «اِن اللهَ يأمُرُكم اَن تُؤَدوا الاَمانتِاِلى اَهلِها»، فقط [درباره] اين امانتهاي مادي محسوس نيست، اين امانت مهم معنوي - كه اين مسئوليت است - مصداق برتر آنهاست.»
دولت دوازدهم در شرايطي بايد با ابتكارات جديد و توانمنديهاي ويژه مشكلات پيش روي جامعه ايراني را از پيش رو بردارد كه با حجم وسيعي از مطالبات بر زمين مانده مردمي حاصل از ناتواني دولت يازدهم مواجه است و در طول زمان تبليغات انتخاباتي در بهار امسال نيز شعارهاي پرطمطراقي را براي جلب آراي عمومي نيز سر داده؛ شعارهايي كه اصل تحقق آنها در زماني بسيار طولانيتر از چهار سال نيز مورد ترديد جدي است. يكي از شعارهاي مهم همانگونه كه در مراسم تنفيذ از سوي رئيسجمهور محترم عنوان شد، فقر زدايي از جامعه است كه اينگونه از آن ياد ميشود: «تلاش دولت بر آن است كه مردم به حقوق خود دست يابند. ريشهكن شدن فقر و از بين رفتن فساد حق مردم است، مهار تورم، رشد اقتصادي و سربلند شدن ايران در محافل بينالمللي حق مردم است، دستيابي به بازار منطقه و جهان، حق مردم است.» حسن روحاني در سفر انتخاباتي خود به خرمآباد در ۲۴ ارديبهشت ۱۳۹۶نيز يكي از اهداف دولت دوازدهم را اينگونه بيان ميكند: «فقرزدايي، به مردم قول ميدهم كه در دولت دوازدهم فقر مطلق در ايران براي هميشه رخت بربندد.»
شعار فقرزدايي از جامعه ايراني در حالي از سوي دولت به عنوان يكي از اهداف بيان ميشود كه اقشار مختلف اجتماع با تورم گراني و ركود دست و پنجه نرم ميكنند و همچنان براي برآورده كردن ابتداييترين خواستههاي خود به انتظار نشسته و چهار سال ديگر به دولت يازدهم فرصت جبران دادهاند.
افزايش يارانهها؟!
يكي ديگر از شعارهاي انتخاباتي حسن روحاني در انتخابات 96 افزايش يارانه مردم بود آن هم در شرايطي كه قبل از روي كارآمدن دولت يازدهم، تعداد بسياري از اقتصاددانان و سياستمداران كه امروز در دولت يازدهم و دوازدهم تصميمگير هستند از اصل ارائه پول نقد به مردم در قالب يارانه به شدت انتقاد ميكردند و آن را يك رفتار پوپوليستي براي فريب آراي عمومي ميدانستند و جالبتر آنكه شعار«افزايش يارانه» نيز كه از سوي برخي از رقباي حسن روحاني در انتخابات اخير نيز سر داده ميشد، مورد ترديد واقع ميشد و در مقابل خود قائل به اجراي چنين سياستهايي بودند، كمااينكه حسن روحاني در سفر انتخاباتي به اهواز بيان ميكند: «افزايش يارانه دهكهاي پايين، چرا ميرويد در روستاها ميگوييد يارانه شما قطع خواهد شد؟ ما فقط يك حرف داريم، يارانه دهكهاي پايين بايد بيشتر شود. نظام تأمين اجتماعي عادلانه بايد برقرار شود.»
برداشته شدن تحريمهاي بينالمللي، بهبود فضاي كسب و كار
از ديگر شعارهاي مستمري كه از سوي حسن روحاني در زمان تبليغات انتخاباتي بهار92 و بهار امسال سر داده ميشد، مقابله با تحريمهاي ظالمانه عليه ايران و جلوگيري از وضع تحريمهاي جديد عليه كشورمان بود، حتي در آخرين مناظره انتخاباتي حسن روحاني به مردم وعده برداشته شدن تحريمهاي غيرهستهاي را نيز مورد توجه قرار داد، در حالي كه قانون اس722 امروز با امضاي دونالد ترامپ به عنوان مادر تحريمها عليه ايران وضع شده است. حسن روحاني در سفر انتخاباتي به اردبيل در۲۷ ارديبهشت ۹۶ بيان ميكند: «مقابله با افزايش تحريمها، ما اجازه نميدهيم تحريم به كشور برگردد.» امروز در حالي قبل از مراسم تحليف و تنفيذ حسن روحاني، دونالد ترامپ قانون تحريمي جديد اس722را به اجرا ميگذارد كه بايد منتظر ماند و مشاهده كرد دولت حسن روحاني با حجم وسيعي از تحريمهاي احتمالي در حوزه موشكي و حقوق بشر چه تدابيري را نشان خواهد داد. «بهبود فضاي كسب و كار» از جمله ديگر شعارهاي انتخاباتي حسن روحاني بود كه در اكثر سفرهاي استاني و در برنامههاي تلويزيوني به آن اشاره كرد و از لزوم توجه دولت دوازدهم به آن سخن گفت، در حالي كه دولت يازدهم كمترين توجهي به اين بخش نداشته و اوضاع فعالان حوزههاي خرد و كلان عرصه اقتصادي شرايط مناسبي را تجربه نميكند. رئيسجمهور دولت دوازدهم در سفر انتخاباتي به ساري (۲۵/ ۲/ ۹۶) با تكيه بر لزوم بهبود فضاي كسب و كار بيان ميكنند: «ما معتقد هستيم و ميگوييم بايد فضاي كسب و كار آماده شود. ما ميگوييم موانع بايد برطرف شوند و بايد به مردم آزادي عمل بدهيم. مردم با اينترنت ميتوانند براي خود شغل انتخاب كنند. بگذاريد مردم فعال باشند.» «توليد و اشتغال» نيز يكي ديگر از شعارهاي اقتصادي حسن روحاني است كه در مراسم تنفيذ – كه در دوران تبليغات انتخاباتي نيز بارها به آن اشاره كرده بود- از آن اينگونه ياد ميكند: «اولويت اصلي دولت دوازدهم افزايش توليد و اشتغال است و از همه كساني كه به عظمت ايران ميانديشند، براي ساختن آيندهاي درخشان كمك ميطلبم.»
تحمل منتقد دلسوز!
از جمله رفتارهاي غيرقابل توجيه دولتمردان يازدهم، برخورد نامناسب با منتقدان بود كمااينكه در موارد متعددي با ادبيات يا رفتار نامناسبي رئيسجمهور يا برخي از اعضاي كابينه يازدهم با فعالان حوزه رسانه يا منتقدان دلسوز داشتند و اينگونه رفتارها بارها با واكنش جامعه نيز مواجه شد. رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز يكي از توصيههاي خود به رئيسجمهور را در مراسم تنفيذ اينگونه بيان ميكند: «سليقه گوناگون و اختلافِنظر لزوماً بهمعناي گريبانگيري و درگيري نيست، ميتوانند در كنار هم زندگي خوبي داشته باشند، سلايق مختلفي هم داشته باشند. التهابآفريني نبايد انجام بگيرد. از نظرات مخالف آشفته نشويد، مخالفان اگر نظري دارند، انتقادي اگر دارند، بگذاريد انتقاد كنند، نظرات مخالف را بدهند، آشفته نبايد شد.» جالب است كه حسن روحاني يكي از شعارهاي انتخاباتي خود را به همين مسئله اختصاص داده و در مناظره سوم انتخاباتي مطرح ميكند: «آزادي بيان و انتقادپذيري، بايد شفافسازي شود، رسانهها بايد حرف بزنند و جلوي آنها را نگيريم. بايد بگذاريم رسانهها حرف بزنند.»
ديگر شعارهاي دولت دوازدهم
«پايبندي به حقوق شهروندي»، «جوانگرايي در دولت و بهكارگيري زنان»، «توزيع سهام عدالت»، «ايجاد نظام جامع تأمين اجتماعي»، «ايجاد يك انقلاب اقتصادي»، «نوسازي و بهينهسازي حمل و نقل»، «تعامل سازنده با جهان»، «طرح كارورزي و اشتغال جوانان (كاج)»، «توسعه گردشگردي»، «افزايش صادرات ايران»، «توانمندسازي روستاها» و«توسعه بيمه و افزايش مستمري مددجويان و حقوق بازنشستگان و كارمندان» از جمله ديگر شعارهاي انتخاباتي حسن روحاني است كه بايد در چهار سال دوم براي يادآوري آن به دولت دوازدهم تلاش كرد و از شخص رئيسجمهور خواست تا در جهت تحقق آنها گام بردارد.
انتظار تحقق شعار را داريم
آنچه در اين ميان به چشم ميآيد اين است كه محور و عمده شعارهاي حسن روحاني اقتصادي است و اين انتظار طبيعتاً در بين جامعه ايراني وجود دارد كه پس از گذشت چهار سال –كه به تعبير رهبرمعظم انقلاب دوران زودگذري است- شاهد گشايش محسوس معيشتي – اقتصادي در زندگي مردم باشيم.