انگار دولت يازدهم تغييراتي را در ساختار بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سر دارد. روز گذشته، معاون آموزشي جديد وزارت بهداشت از لزوم جدايي بيمارستان‌هاي آموزشي از درماني و بازنگري جدي در آموزش پزشكي براي ارتقاي كيفيت آموزشي خبر داد.
همراه شدن درمان با آموزش با انتزاع آموزش پزشكي از وزارت علوم و ادغام آموزش پزشكي با وزارت بهداشت در حدود 28 سال پيش، يكي از دستاوردهاي مهمي است كه حالا با توجه به توسعه كمي و عقب ماندن از توسعه كيفي آموزش پزشكي، مورد ترديد صاحب‌نظران اين حوزه قرار گرفته است تا جايي كه روز گذشته در مراسم توديع و معارفه معاون آموزشي وزارت بهداشت، دكتر سيد امير محسن ضيايي، معاون جديد اين وزارتخانه آهنگ جدايي بيمارستان‌هاي آموزشي از درماني را به صدا در آورد و گفت: سياست تجميع بيمارستان‌هاي آموزشي بررسي خواهد شد و اين بيمارستان‌ها از خودگرداني بايد خارج شوند.
جا ماندن كيفيت از كميت آموزش پزشكي
روز گذشته در حاشيه مراسمي توديع و معارفه معاون آموزشي وزارت بهداشت، ضيايي معاون جديد اين وزارتخانه با اشاره به افت كيفيت آموزش پزشكي در كشور، لزوم جدايي بيمارستان‌هاي آموزشي از درماني را مطرح كرد. به گفته معاون آموزشي وزير بهداشت، اگرچه بسياري از دستاوردهاي پزشكي مربوط به اين ادغام است، اما بايد بررسي كرد چقدر پيشرفت حاصل شده است.
ضيايي تأكيد كرد: توسعه آموزش پزشكي در دانشكده و دانشگاه‌ها بي‌قواره بوده است در حالي كه هدف وزارت بهداشت حفظ، ارتقا و توسعه سلامت است و توسعه هدفمند را بايد ادامه داد. وي پاسخگويي نظام آموزشي را از اهداف مهم اين حوزه دانست و گفت: افت كيفيت آموزش پزشكي از چالش‌هاي مطرح است. زماني مجبور بوديم در بحث كميت حركت كنيم اما در حال حاضر نياز فوري به ارتقاي كمي نداريم و فرصت فراهم آمده تا به ارتقاي كيفي آموزش پزشكي بپردازيم. ضيايي با انتقاد از ضعف ارتباط بين‌‌المللي در نظام آموزشي گفت: بيمارستان‌هاي آموزشي بايد تجميع شوند و بحث آموزش و درمان از هم جدا شوند زيرا وقتي منابع اعتباري كم است، اين بيمارستان‌ها دچار مشكل مي‌شوند و به بيمار رسيدگي لازم را ندارند. بنابر اين سياست تجميع بيمارستان‌ها را بررسي خواهيم كرد تا از خودگرداني خارج شود.
طرحي خوب اما نيازمند بررسي
وقتي نظر وزير بهداشت درباره پيشنهاد تجميع بيمارستان‌هاي آموزشي و خروج از خودگرداني پرسيده شد، دكتر سيد‌حسن قاضي‌زاده هاشمي به چنين پاسخي بسنده كرد: اين برنامه نياز به بررسي دارد طرح خوبي است، اما اينكه بتوانيم آن را اجرايي كنيم بايد در اين مقطع مورد مطالعه قرار گيرد.
با وجود اين، افراد ديگري هم هستند كه با طرح ضيايي براي جداسازي بيمارستان‌هاي آموزشي از درماني موافقند. ايرج فاضل، وزير بهداشت دولت پنجم كه اين ادغام در زمان خود وي رقم خورد يكي از اين موافقان است. بنا به تأكيد وي بيمارستان‌هاي آموزشي پس از ادغام به طور رايگان در خدمت مردم بودند اما مشكل از جايي شروع شد كه مسئله «خودگرداني» مطرح و موجب تغيير ماهيت آنها شد. نماينده وزير بهداشت در شوراي عالي نظام پزشكي مي‌افزايد: بيمارستان‌هاي آموزشي مطلقاً امكان مجهز شدن به تجهيزات روز را ندارند و در تأمين هزينه آب و برق خود هم درمانده‌اند در حالي كه بيماران اين بيمارستان‌ها معمولاً از گروه كم بضاعت جامعه هستند. به گفته وي جبران هزينه‌ها در بيمارستان‌هاي آموزشي موجب شده تا در برخي بيمارستان‌هاي آموزشي بخش‌هايي از بيمارستان را به بخش‌هاي خصوصي واگذار كنند كه اين آفتي براي آموزش پزشكي است.
افت كيفيت آموزش با تعدد بيمارستان‌هاي آموزشي
دكتر امام هادي، رئيس بيمارستان شهداي هفتم تير نيز در گفت‌وگو با «جوان» تأكيد مي‌كند: بيمارستان‌هاي آموزشي و درماني تفاوت زيادي دارند و عمده اين تفاوت هم در بحث دستياران است. به گفته وي در بيمارستان‌هاي آموزشي از دستياران استفاده مي‌كنند كه اين سبب مي‌شود همواره چندين دستيار بالاي سر بيمار حضور داشته باشند اما در بيمارستان درماني متخصصان حضور دارند كه اغلب يا زير بار كشيك نمي‌روند يا اتفاق مي‌افتد كه پزشك خسته باشد و پرستاران را تهديد كند كه حق نداريد مرا صدا بزنيد. وي نقطه ضعف بيمارستان‌هاي آموزشي را هم دستياران مي‌داند كه اغلب هزينه زيادي را به بيمارستان تحميل مي‌كنند چون عملي كه با حضور يك متخصص انجام مي‌شود، در بيمارستان آموزشي با حضور چند دستيار انجام خواهد شد و اين هزينه‌بر است. از سوي ديگر نيز بيماران اغلب ترجيح مي‌دهند توسط متخصص درمان شوند تا اينكه همچون موش آزمايشگاهي زير دست چند دستيار بروند.
رئيس بيمارستان شهداي هفتم تير با بيان اين مطالب تأكيد مي‌كند: من هم با اين موضوع موافقم كه بايد بار درمان مردم به دوش بيمارستان‌هاي درماني باشد نه آموزشي و بايد تعداد بيمارستان‌هاي آموزشي كمتر از بيمارستان‌هاي درماني باشد. امام‌هادي در پاسخ به اين سؤال كه آيا چنين ساختاري به آموزش آسيب نمي‌زند؟ تأكيد مي‌كند: تعدد بيمارستان‌هاي آموزشي مي‌تواند براي آموزش مضر باشد زيرا رزيدنت بايد زير نظر هيئت علمي آموزش ببيند در حالي كه ما به اندازه كافي هيئت علمي نداريم و از سوي ديگر نيز كافي نبودن دستمزد هيئت علمي ممكن است موجب شود تا اعضاي هيئت علمي از بيمارستان خارج شود و بالاي سر بيمار و رزيدنت نباشند. در نهايت اما بايد ديد اين طرح پس از بررسي چه سرنوشتي پيدا مي‌كند.
