هر چند سرطان ريه تاكنون در گروه بيماريهاي زنانه به شمار نميآمد اما به گفته رئيس انجمن علمي جراحان عمومي ايران به خاطر رواج مصرف دخانيات در بين خانمها، سرطان ريه نيز در زنان شيوع بيشتري يافته و به آمار شيوع اين بيماري در مردان، نزديك شده است.
بنا به تأكيد دكتر بهزاد رحماني در حالي كه سرطان سينه از جمله سرطانهاي شايع در ميان زنان است اما مصرف دخانيات در ميان خانمها سبب شده است تا سرطان ريه كه در ميان خانمها شيوع چنداني نداشت نيز به عنوان يك بيماري جدي در جامعه زنان مطرح شود. رشد مصرف دخانيات در بين زنان اما فقط تبعات فردي به دنبال ندارد و به دليل جايگاه و نقشهاي آنان در خانواده و اجتماع داراي تبعات اجتماعي نيز هست.
گرايش زنان به دخانيات؛ يك نگراني بزرگ
سلامتي مرد و زن ندارد اما بيماري مردانه و زنانه دارد، هر چند تغيير نقشهاي زنان و مردان در صحنه اجتماع سبب شده است تا بيماريهايشان نيز شبيه به هم شود. از سوي ديگر سلامت زنان به دلايل فرهنگي و اجتماعي و نقشهايي كه آنان در صحنه اجتماع ايفا ميكنند از اهميت بالايي برخوردار است. از همين روست كه وقتي اخباري مبني بر افزايش گرايش زنان جامعه به مصرف مواد دخاني منتشر ميشود، نگران ميشويم و اين نگراني وقتي به رقابت آمار زنان مبتلا به سرطان ريه با مردان ميرسد، دو چندان ميشود زيرا زنان جامعه ما در جايگاه مهم مادري هم ايفاي نقش ميكنند و اعتياد آنان به مواد دخاني و سپس بيماري، ميتواند سلامت نسل آينده جامعه را با مخاطره مواجه كند. آن هم در شرايطي كه آمارها درباره كاهش كمي جمعيت هشدار ميدهند و زنان جامعه ما نقششان از هميشه پررنگتر است.
هزار سرطان به ازاي 80 سال عمر
هر چند ظاهراً آمار و ارقام قابل اعتمادي درباره ميزان سرطانها نميتوان داد و بنابه تأكيد رحماني سيستم آمارگيري متمركزي در ايران وجود ندارد كه آمارهايش قابل اعتماد باشد اما مطابق همين آمار موجود نيز به روشني در مييابيم ابتلا به سرطان در كشورمان افزايش يافته است. به گفته رئيس انجمن علمي جراحان عمومي ايران، انسان در طول عمر 80 سالهاش هزار بار سرطان ميگيرد اما اين سرطانها توسط سيستم ايمني بدن مهار ميشوند. وقتي سيستم ايمني بدن دچار ضعف ميشود، فرصت فراهم است تا درصدي از سرطانها بروز كند. تقصير اين سرطانها از يك سو به گردن تغيير سبك زندگي يعني افزايش مصرف فست فودها و گرايش به دخانيات است و از سوي ديگر آلودگي هوا و انتشار گازهاي سمي و مواد آروماتيك موجود در سوخت با عنايت به سيستم نامناسب كاتاليزورهاي اگزوز ماشينها، مقصر شكلگيري منحني صعودي ابتلا به سرطان در ايران هستند.
با وجود اين مصرف دخانيات و پرداختن هزينه براي بيمار شدن، حكايت ديگري است كه حالا علاوه بر مردان دامن زنان جامعه را نيز گرفته است. در اين ميان شركتهاي چند مليتي توليدكننده سيگار براي افزايش رغبت زنان جوامع گوناگون به سوي دخانيات و تضمين بازارهايشان، انواعي از سيگارهاي طعمدار و به قول خودشان ملايم را عرضه ميكنند و شايد بخشي از ريشه افزايش گرايش زنان به سمت سيگار را در اين موضوع بتوان يافت.
سيگار مانع رشد جنين
اما يك زن در اغلب موارد مادر است يا ميخواهد مادر شود. دكتر فريبا حضرتي، جراح و متخصص زنان و زايمان در گفتوگو با «جوان» در ارتباط با تأثير سيگار روي سلامت فرزندان مادران سيگاري ميگويد: سيگاري بودن يك مادر علاوه بر آسيبهايي كه به سلامت فردي وي ميزند ميتواند روي جنينش نيز اثر منفي بگذارد. وي تأكيد ميكند: سيگار ميتواند روي رشد جنين اثر منفي داشته باشد و نوزادان مادران سيگاري اغلب داراي وزن كمتري نسبت به نوزادان طبيعي هستند. علاوه بر اين، تحقيقات نشان ميدهد در معرض دود سيگار قرار گرفتن جنين در داخل رحم مادر سيگاري، ميتواند بر سيستم پاداش دهي مغزش تأثير منفي بگذارد و احتمال معتاد شدن او را در آينده افزايش دهد.
مادران سيگاري زنگ خطري براي جامعه
اعتياد به هر چيزي يك عارضه رواني است و براي درمان هر عارضه روحي و وابستگي غيرعادي به يك پروتكل درماني نياز است. افزايش گرايش به مواد دخاني به خصوص در زنان اما يك پديده اجتماعي هم محسوب ميشود و عوامل گوناگوني از جمله افزايش استرسهاي اجتماعي، تلاش براي ديده شدن و تبعيت از مدهاي اجتماعي تقصير اين پديده را به گردن دارند. مادران جامعه اما بايد سلامت باشند تا بتوانند فرزنداني سالم به دنيا آورده و پرورش دهند. بنابراين افزايش اعتياد زنان به سيگار را بايد به عنوان يك هشدار جدي تلقي كرد.