فرشته مرادی - «فلانی را دیدی انگار فقط کم بود دندون‌هاشو، روکشه طلا بگیره. فکر کنم لوسترشون هم کمی آب طلا داشت. دیدی 15 نگین برلیان روی انگشترش بود. روسری‌اش ایتالیایی بود. اصل اصل. حالا ما چی. گور نداریم که کفن داشته باشیم.» دوباره سکوت در سر مرد حکمفرما شد. دلش یک خلأ جانانه می‌خواست. به نقطه انفجار نزدیک شده بود. بلند شد که ناگهان چشمش به قاب روبه‌رویش افتاد. آخرین عکسشان بود، ساده، بی‌آلایش هر سه باهم. عید سال پیش بود که کنار درخت‌های بلند و سر به فلک کشیده روستای زادگاهشان گرفته بودند.
زن آنقدر‌ها هم پر توقع نبود. همیشه بعد از میهمانی‌هایی که با دوستان پولدار تازه به دوران رسیده‌شان داشتند دچار هیجانات منفی و پرخاشگری و ناآرامی می‌شد و یک نفس همه مهربانی‌ها و زحمت‌های مرد خانه اش را زیر سوال می‌برد. او بد نبود، شرایط بد و غیر قابل تحمل بود. این بخش از زندگی افرادی است که متاسفانه یا دارا هستند و توان رقابت و چشم و همچشمی را دارند یا ندارند و تنها به حسرت خوردن و غر زدن بسنده می‌کنند.
پدیده‌ای هم مردانه هم زنانه. . .
پدیده چشم و همچشمی از جمله نابهنجاری‌هایی است که در میان مردم و به خصوص زنان به صورت وسیعی وجود دارد. البته در میان مردان هم به و فور دیده می‌شود. متاسفانه جمعیت نسوان به دلیل علاقه بسیار به درددل کردن در حرف‌هایشان چشم و همچشمی‌هایشان را بروز می‌دهند و احتمالاً به همین دلیل است که اکثر افراد این بیماری را در زنان بیشتر میدانند. باید گفت مولفه‌های اساسی چشم و همچشمی بیشتر در تظاهر، رقابت، احساس خودکم بینی و ارضای آن به اشکال مادی و ظاهری و مانند آن بروز می‌کند.
وقتی فرزندان دچار بیماری و الدین میشوند
برخی از کارشناسان ریشه چشم و همچشمی را نداشتن رشد عاطفی و فکری میدانند، به این مفهوم که شخص معیارهای مادی را درون ذهن خودش جای می‌دهد. دکتر فتح الله عابدی، روانشناس با اشاره به سرایت این پدیده از و الدین به فرزندان به «جوان» میگوید: چشم و همچشمی نوعی نقص و نارسایی است که می‌تواند منجر به بیماری شود؛ اگر چشم و همچشمی در خانواده‌ای و جود داشته باشد، کودکان این خانواده‌ها نیز دچار مشکلات و یژه‌ای میشوند.
به اعتقاد این روانشناس از آنجا که کودکان رفتار پدر و مادر را ملاک اعمال خود قرار می‌دهند، پدر و مادری که دچار چشم و همچشمی و حسادت باشند، سبب بروز این پدیده در کودکان خود میشوند. زیرا این پدر و مادر نمی‌توانند به کودک بیاموزند که قدرت و اقعی در دوست داشتن دیگران و از‌خودگذشتگی است، بلکه کودک از روی رفتار پدر و مادر به این نتیجه می‌رسد که ظاهر و ثروت است که ملاک برتری افراد است.
چشم و همچشمی ممنوع. . .
به اعتقاد عابدی چشم و همچشمی به این معناست که فرد به بلوغ فکری کامل نرسیده است. در و اقع چنین فردی ضعف درونی خود را با ظواهر بیرونی جبران می‌کند، اما در نهایت هیچ گاه راضی نمی‌شود. براساس تحقیقات انجام شده 25 درصد از زنان دچار چشم و همچشمی هستند که 10 درصد این افراد به دلیل مشکلات روانی و کمبودهای دوران کودکی و 15 درصد نیز به دلیل حسادت و رقابت منفی چشم و همچشمی می‌کنند.
مینا فرهی کارشناس مسائل اجتماعی دراین باره میگوید: انجام عمل چشم و همچشمی ممکن است در مردان نیز اتفاق بیفتد؛ این رقابت موجب بروز پدیده «زیرآب زنی» می‌شود و و ضعیت کاری و شغلی آنها را با اخلال مواجه می‌کند.
خوشبختی و احساس رضایت تصادفی نیست. . .
دکتر اصغر کیهان نیا صاحب نظر مسائل خانواده، چشم و همچشمی را یکی از آسیب‌های جدی و تهدید کننده خانواده‌ها می‌داند و به «جوان» میگوید:متاسفانه در سال‌های اخیر خانواده‌ها بسیار مصرفی و درگیر رقابت‌های پنهان شده‌اند و به جای آنکه به شادابی زندگی بپردازند تنها به این فکر می‌کنند که فلانی سفر ترکیه رفت، بهمانی خونه‌ای در بالای شهر خرید. به اعتقاد این روانشناس درگیر شدن خانواده‌ها به تجملات سبب عدم موفقیت در زندگی‌شان می‌شود. روانشناسان معتقدند برای شادابی و نشاط و تفاهم خانواده‌ها باید دوشیوه را به کار گرفت. کیهان نیا اولین روش را تولید برنامه‌های تفریحی و سرگرمی مثل نوشتن نمایشنامه ای برای فرزندان با هدف سرگرمی و بالابردن شخصیت و رشد شعور فرزندان می‌داند و ادامه می‌دهد: ایجاد سوپرایز برای افراد خانواده نیز در این روش می‌گنجد و روحیه نشاط و همدلی را بالا می‌برد.
روانشناسی خود و اعضای خانواده را کیهان نیا روش دوم می‌داند و میگوید: به جای توجه و یژه به تجملاتی که تنها باید هزینه‌های زیادی برایشان صرف کرد، بهتر است تلاش کنیم تا روحیات همسر خود را بهتر بشناسیم زیرا و قتی آگاهی‌هایمان در این زمینه بالابرود خود به خود تفاهمی ایجاد خواهد شد که در پی آن رسالت خانواده را به همراه خواهد داشت.
وقتی مرغ همسایه غاز می‌شود. . .
به اعتقاد روانشناسان در خوشبختی افراد چیزی به نام شانس و اقبال و قسمت دخالتی ندارد و هیچ خوشبختی تصادفی نیست بلکه همیشه باید برای آن هزینه ای را پرداخت. این روانشناس بهترین راه حل برای درمان این بیماری را مذاکره همسران با هم می‌داند و می‌افزاید:چه زن و چه مرد باید دریابند که در حال حاضر شرایط موجود همین است و باید بهترین استفاده را از کمترین موقعیت کرد. این نکته که چمن همسایه از ما سبزتر است و مرغ همسایه غاز است را باید از سر بیرون کرد و تنها به امتیازاتی که در خانواده موجود است توجه شود یعنی باید به امتیازاتی که داریم افتخار کنیم و بگوییم در کلبه ما رونق اگر نیست صفا هست . . .
مقایسه خوب نیست . . .
کیهان نیا مقایسه را یکی از آسیب‌های جدی در این زمینه می‌داند و میگوید: نباید در زندگی فرد خاصی را الگو قرار دهیم و تاکید می‌کند:همسرانی که درگیر مقایسه میشوند زندگی‌شان با نابسامانی روبه‌رو می‌شود و می‌تواند این نابسامانی خانواده را به پرتگاه جدایی هدایت کند. برای رفع این معضل باید شاخص‌های عینی موفقیت در جامعه تعریف شود و مردم بدانند موفقیت در جامعه چه تعریفی دارد.
شاید اوضاع امروزت آرزوی چندی پیش بود . . .
مرد با صدای در به خود آمد و از افکار به هم ریخته دور شد. همسر و فرزندش به خانه بازگشتند البته بعد از جنجالی که پس از آمدن از میهمانی به پا شده بود. همسر پشیمان بود و تصمیم گرفته بود یا به میهمانی‌هایی که در قد و قواره شان نیست نرود یا اگر رفت چشمان خردبین و و اقع نگری داشته باشد و به اندک خود که روز‌ی نه چندان دور، آرزویش بود، قانع باشد. بد نیست گاهی به خود تلنگری بزنیم، در حالی که هستیم اندکی بیشتر تامل کنیم؛ چه بسا که به گذشته بیندیشیم و ببینیم که از کجا به کجا رسیده ایم و خدا را شکر کنیم که در جایی از قافله زندگی ساده و بی‌آلایش باز نمانده‌ایم.
