ایام فاطمیه؛ بهترین زمان برای بیان و عیان کردن حجاب و عفاف همگانی

جامعه فاطمی، جامعه عفیف در نگاه، گفتار و کردار

جوان آنلاین: ایام فاطمیه، تنها موسم سوگواری نیست، بلکه فرصتی است برای مرور آموزه‌های بانویی که تمام هستی‌اش، تجسّم حیا، عفت و بندگی بود. ایام فاطمیه، یادآور بانویی است که با عفتش جهان را تربیت کرد و با حجابش مرز کرامت انسان را نشان داد. حضرت فاطمه زهرا (س) عفیفه‌ترین بانوی بشریت بود؛ او نه تنها پوشش ظاهری را رعایت می‌کرد، بلکه دلش، نگاهش، و سخنش نیز در حجاب بندگی خدا بود. حضرت فاطمه زهرا (س) نه تنها الگوی زن مسلمان، بلکه چراغ هدایت برای کل جامعه انسانی است؛ چراکه عفاف، یک فضیلت انسانی است، نه صرفاً زنانه. عفاف فاطمی، یعنی پاکی در همه چیز: در رفتار، در کلام، در کار، در قلم و در نگاه. حضرت صدیقه کبری (س) با پوشش برتر، گفتار سنجیده، نگاه پاک و اندیشه‌ی الهی خود، بنیان جامعه‌ای را گذاشت که در آن، کرامت انسان معیار ارزش است، نه جلوه‌های ظاهر و زینت‌های زود گذر دنیایی.

حضرت زهرا (س) مظهر عفت و حجاب برتر
وقتی از حجاب فاطمه زهرا (س) سخن می‌گوییم، فقط از پوشش ظاهری سخن در میان نیست، بلکه حجاب در سیره‌ی حضرت زهرا (س) پوششی است که از ایمانِ ذاتی شخص می‌جوشد که مانند زرهی است برای حفظ پاکی روح و تقوای وجودی انسان.
در تاریخ آمده است که آن حضرت حتی در پاسخ به نابینایی که وارد شد، رویِ خود را پوشاند و فرمود: “او مرا نمی‌بیند، اما من که او را می‌بینم، پس باید حجاب برگیرم” این رفتار حضرت زهرا (س) یعنی حجاب پیش از آنکه یک امر فرهنگی باشد، اعتقادی است. حضرت نه تنها خود، الگوی کامل حیا و حجاب بود؛ بلکه می‌خواست جامعه اسلامی به جایی برسد که عفت، قانون نانوشته‌ی دل‌ها باشد.

عفیف بودن؛ وظیفه‌ای برای همه‌ی سنین، همه‌ی جنس‌ها و همه‌ی مشاغل
در نگاه اسلام و در مکتب فاطمی، «عفاف» یک ویژگی زنانه نیست؛ بلکه یک ارزش انسانی _ اجتماعی است. در جامعه‌ای که نام حضرت زهرا (س) بر زبان‌هاست، عفت باید قانون نانوشته‌ی دل‌ها باشد. قرآن کریم هم زنان و هم مردان را به پایین انداختن نگاه و «حفظ نفس» دعوت کرده است.
«قُل لِلمُؤمِنینَ یَغُضُّوا مِن أَبصارِهِم… وَ قُل لِلمُؤمِناتِ یَغضُضنَ مِن أَبصارِهِنّ»
هم مردان، هم زنان، مأمور به حفظ نگاه، گفتار و رفتار هستند. 
بنابراین، عفاف یعنی:
عفت در نگاه: پاکی چشم و اجتناب از تماشای حرام و نگاه مشکوک.
عفت در کلام: پرهیز از گفتار تحقیرآمیز، تمسخر، یا شوخی‌های بی‌جا.
عفت در قلم: نوشتنی که کرامت انسان را پاس دارد، نه آنکه عفت عمومی را بشکند.
عفت در رفتار اجتماعی: وقار، ادب و احترام به جایگاهی که خدا برای انسان قائل شده است.
کسی که در هر جایگاهی از جامعه است (معلم، کارمند، کارگر، هنرمند، مدیر، وزیر و یا حتی در فضای مجازی) اگر عفت را در رفتار روزانه‌ی خودش نهادینه کند، عملاً جامعه را از آلودگی و بی‌حیایی حفظ کرده است.

عفت، قانون الهی و اجتماعی جامعه
عفاف، یک امر شرعی است، چون از فرمان الهی سرچشمه می‌گیرد. یک امر قانونی است، چون سلامت جامعه بدون حیا ممکن نیست و یک امر عرفی است، چون فطرت پاک انسان‌ها به حیا گرایش دارد. فضیلت عفیف بودن افراد جامعه: امنیت روانی جامعه و رشد پایدار اخلاق در محیط کار را به همراه دارد. 
چگونه عفاف و حجاب را در جامعه نهادینه کنیم؟ این سؤال بار‌ها به شیوه‌های مختلفی پرسیده شده است. شاید می‌توان اینگونه جواب داد: 
۱) آگاهی دینی و معرفتی: باید از «چرایی» حجاب بگوییم، نه فقط از «باید» آن. وقتی دختران و پسران ما بدانند که حجاب، نشانه‌ی آزادی از نگاه‌های مصرف‌گرایانه است، با عشق آن را حفظ می‌کنند، نه از روی اجبار.
۲) الگوسازی زنده و واقعی: معرفی زنان و مردانی که با عفاف در عرصه‌های علمی، فرهنگی و اقتصادی موفق شده‌اند، برای جوانان امروز جذاب‌تر از هر موعظه‌ای است.
۳) زبان مهربان دین: کسی که از سر دوستی تذکر می‌دهد، دل می‌برد؛ نه کسی که از موضع تحکم امر می‌کند.
۴) خانواده، نخستین پایگاه عفاف: کودکان، عفت را از رفتار والدین می‌آموزند نه از حرف آنان. خانه‌های ما باید اولین کلاس عفاف باشد.

شعار فاطمیه
در روزگار تنوع، جلوه‌گری و بی‌پروایی، الگوی فاطمی یعنی آن‌که کرامت خویش را ارزان نمی‌فروشد. حجاب و عفاف، دیوار نیست، بلکه «حُرمت‌نامه‌ی انسان» است. حضرت زهرا (س) سه پیام بزرگ برای همه‌ی عصر‌ها دارد:
۱) ایمان خالص در دل
۲) حیا در رفتار
۳) عدالت در عمل
شاید بتوانیم شعار فاطمیه را “ ایمان، حیا و عدالت ” بگذاریم.

در پایان مطلبم؛ حضرت زهرا (س) بانویی بود که عفت، اندیشه، عبادت و جهاد در شخصیت ایشان تنیده شده بود. او نشان داد که انسانِ باحیا، نه منزوی می‌شود و نه بی‌اثر؛ بلکه با عمل عفیفانه خود، مسیر تاریخ را تغییر می‌دهد. ایام فاطمیه را غنیمت بدانیم برای ترویج فرهنگ حجاب و عفاف.