جوان آنلاین: دکتر باقر لاریجانی روز جمعه در اختتامیه بیست و چهارمین اجلاس سراسری مدیران ارشد سازمان بیمه سلامت ایران که در مشهد برگزار شد افزود: این مساله نشان می‌دهد که باید نظام تجویز و مصرف دارو بازنگری شود.
به کزارش ایرنا، وی تاکید کرد: همچنین درمان باید منطقی، هدفمند و مبتنی بر شواهد علمی باشد تا منابع محدود بیمه‌ها بهینه مصرف شود.
سلامت روان؛ حلقه فراموش شده نظام سلامت
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به آمار نگران‌کننده اختلالات روانی گفت: سلامت روان باید به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از برنامه ملی مقابله با بیماری‌های غیرواگیر دیده شود، چرا که استرس و اضطراب، منشا بسیاری از بیماری‌های جسمی‌است.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ابعاد گسترده‌تر بحران بیماری‌های غیرواگیر در کشور، تاکید کرد: سلامت روان، تصادفات و عوامل اجتماعی موثر بر سلامت نیز باید به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر این برنامه ملی دیده شوند
وی با بیان اینکه بیماری‌های روانی و اختلالات استرسی سهم قابل‌توجهی از بار بیماری‌های غیرواگیر را به خود اختصاص می‌دهند، گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از جمعیت کشور درگیر درجاتی از مشکلات روانی هستند که این رقم در تهران به بیش از ۳۰ درصد می‌رسد که رقم قابل‌توجهی است.
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: این اختلالات لزوماً به معنای بیماری شدید روانی نیست، بلکه طیف وسیعی از اضطراب‌ها، استرس‌ها و افسردگی‌های مزمن را شامل می‌شود.
لاریجانی افزود: بسیاری از بیماران با شکایات جسمی به پزشک مراجعه می‌کنند، اما ریشه مشکلات آنها در حوزه روان است. به عنوان مثال ممکن است فردی از درد تیروئید یا ناراحتی جسمی شکایت داشته باشد، در حالی که منشأ اصلی مشکل اضطراب یا فشار عصبی باشد که این مساله نشان می‌دهد که باید دسترسی به خدمات سلامت روان تسهیل و شبکه مراقبت روانی تقویت شود.
لاریجانی با تشریح وضعیت کشور در حوزه بیماری‌های غیرواگیر افزود: بیماری‌های غیرواگیر یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام سلامت در جهان و ایران هستند و بدون برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین‌بخشی، نمی‌توان با تبعات گسترده آنها مقابله کرد.
وی با بیان این که بیمه‌ها در خط مقدم پرداخت هزینه‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر قرار دارند اضافه کرد: در واقع این بیمه‌ها هستند که هزینه‌های نهایی ناشی از این بیماری‌ها را متحمل می‌شوند. بنابراین، اصلاح رویکرد‌ها و طراحی سازوکار‌های پایدار مالی در بیمه‌ها، بخش مهمی از راهکار کنترل این بیماری‌هاست.
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: چهار گروه اصلی از بیماری‌های غیرواگیر یعنی بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های تنفسی مزمن و دیابت، از سوی سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان محور اصلی مداخلات معرفی شده‌اند. هرکدام از این گروه‌ها ده‌ها نوع بیماری را شامل می‌شوند که در مجموع، بار سنگینی بر دوش نظام سلامت می‌گذارند.
لاریجانی افزود: ایران از نظر میزان مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در سطح میانگین جهانی قرار دارد اگر بتوانیم برنامه‌ریزی منسجم و اجرای موثری داشته باشیم، وضعیت کشور حتی می‌تواند از میانگین منطقه بهتر شود. اما در حال حاضر کشور‌های همسایه با سرعت زیادی در حال اجرای برنامه‌های ملی کنترل بیماری‌های غیرواگیر هستند و اگر ما تعلل کنیم، با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهیم شد.
سند ملی بیماری‌های غیرواگیر؛ از تدوین تا اجرا
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به تدوین سند ملی بیماری‌های غیرواگیر در سال‌های گذشته گفت: این سند با مشارکت نهاد‌های مختلف و تایید ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی تهیه شد و در مقطعی ایران به‌دلیل شفافیت راهبردها دو بار موفق به دریافت جایزه از سازمان ملل متحد شد. با این حال، بخش زیادی از این برنامه‌ها در مرحله اجرا با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
لاریجانی افزود: بر اساس اهداف جهانی مقرر شده بود تا سال ۲۰۲۵ مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی زودرس ۲۵ درصد کاهش یابد، اما هیچ کشوری به‌طور کامل به این هدف نرسیده است. ما نیز باید ضمن حفظ این سند، آن را به اجرا نزدیک‌تر کنیم.
وی تاکید کرد: در سال‌های اخیر به‌دلیل بحران کرونا، تحریم‌های اقتصادی و افزایش فقر، اجرای بخش‌هایی از برنامه ملی کنترل بیماری‌های غیرواگیر با افت مواجه شد. طی چهار سال گذشته بسیاری از شورا‌های هماهنگی نیز تشکیل نشد و این مساله بر روند کنترل بیماری‌ها تاثیر منفی گذاشت.
او ادامه داد: با وجود این، مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر نسبت به سال‌های اوج، اندکی کاهش یافته است. با این حال، فاصله قابل‌توجهی تا اهداف تعیین‌شده داریم.
بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور فعالیت بدنی ناکافی دارند
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: فعالیت بدنی ناکافی در ایران بیش از ۵۰ درصد جمعیت را شامل می‌شود که کاهش این رقم از اهداف اصلی ماست. همچنین کاهش مصرف نمک، چربی‌های اشباع و اسید‌های ترانس، از دیگر محور‌های مهم است. اگرچه برخی کشور‌ها در این زمینه پیشرفت کرده‌اند، اما در ایران هنوز مصرف نمک در حدود ۴۰ درصد جمعیت بالاتر از استاندارد جهانی است.
لاریجانی افزود: مصرف دخانیات و قلیان نیز همچنان زیاد است و بر روند بیماری‌های قلبی و تنفسی اثر مستقیم دارد. در زمینه فشار خون بالا نیز اگرچه میزان شناسایی بیماران بیشتر شده، اما کنترل مؤثر آن همچنان ضعیف است. این مساله نشان می‌دهد که باید روی ارتقای سواد سلامت و مراقبت‌های فردی سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد.
۴۰ درصد جمعیت کشور یا مبتلا به دیابت هستند
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود به افزایش چاقی در کشور اشاره کرد و گفت: در حالی‌که قرار بود با برنامه‌ریزی دقیق میزان چاقی و دیابت ثابت بماند یا کاهش یابد، در عمل با افزایش آن روبه‌رو بوده‌ایم. متاسفانه در بازار دارو‌هایی تبلیغ می‌شوند که مصرف آنها ضرورتی ندارد و این موضوع خود به فرهنگ نادرست دارودرمانی دامن می‌زند.
وی با بیان این که حدود ۴۰ درصد جمعیت کشور یا مبتلا به دیابت هستند یا در معرض ابتلای به آن قرار دارند افزود: باید ۸۰ درصد بیماران دیابتی شناسایی و درمان مناسب برای آنان فراهم شود. برای تحقق این هدف، روش‌های نوین مراقبتی و همکاری بیمه‌ها ضروری است.
رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: کنترل بیماری‌های غیرواگیر تنها با اقدامات وزارت بهداشت ممکن نیست و لازم است همه دستگاه‌ها از جمله بیمه‌ها، شهرداری‌ها، وزارت راه، آموزش و پرورش و رسانه‌ها در این مسیر مشارکت کنند. ما باید همکاری درون‌بخشی و بین‌بخشی را جدی بگیریم تا بتوانیم از بار سنگین اقتصادی و انسانی این بیماری‌ها بکاهیم.
وی خاطرنشان کرد: اگرچه مسیر دشواری پیش رو داریم، اما با اصلاح راهبردها، هم‌افزایی نهاد‌ها و مشارکت مردم می‌توانیم به سمت نظام سلامت کارآمدتر و پایدارتر حرکت کنیم.
