جوان آنلاین: سیودومین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران از چند روز دیگر کار خود را شروع می‌کند تا شاهد رقابت ۱۵۴ هنرمند جوان باشد. این دوره از جشنواره به لحاظ آثار رسیده، یکی از شلوغ‌ترین و پرآثارترین دوره‌ها به حساب می‌آید که همین موضوع نوید جشنواره‌ای داغ و پرهیجان را می‌دهد.
جشنواره هنرهای تجسمی جوانان، در ۱۰ رشته، از ۳۱ شهریور آغاز می‌شود و تا چهارم مهرماه ادامه پیدا می‌کند. نقاشی، عکاسی و گرافیک، سه رشته‌ای هستند که بیشتر آثار را دریافت کرده‌اند و جزو بخش‌های اصلی جشنواره قلمداد می‌شوند.
رشته گرافیک، یکی از جذاب‌ترین رشته‌هایی است که در ادوار مختلف جشنواره، شرکت‌کنندگان زیادی در آن شرکت کرده‌اند. در سیودومین دوره، گرافیک در رتبه سوم، میزان استقبال قرار دارد؛ هزارو ۱۲۳ اثر از ۱۵۷ هنرمند به جشنواره رسیده تا رقابت در این رشته سخت و نفسگیر باشد.
اهمیت هنر گرافیک در سال‌های اخیر
هنر گرافیک در سال‌های اخیر، همگام با موج عظیم تغییر و تحولات رسانه‌ای، با اقبالی چشمگیر از سوی نسل جوان روبه‌رو شده‌است. دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری به حضور گرافیست‌های خلاق نیاز دارد؛ هنرمندانی که با تکیه بر زبان تصویر، می‌توانند مفاهیم پیچیده را به شکلی جذاب و درخور درک عمومی بیان کنند و به زیبایی‌شناسی زندگی معاصر رنگی تازه ببخشند.
رشد شتابان شبکه‌های اجتماعی، گسترش رسانه‌های دیجیتال و پیوند روزافزون شاخه‌های گوناگون هنر ــ از طراحی صنعتی و عکاسی گرفته تا انیمیشن و هنرهای تعاملی ــ جایگاه گرافیک را به عرصه‌ای کلیدی در ارتباطات بصری بدل کرده‌است. امروز گرافیک نه‌تنها ابزاری برای تبلیغات یا تزئینات بصری، بلکه زبانی کارآمد برای روایت داستان‌ها، انتقال پیام‌های فرهنگی و حتی شکل‌دهی به هویت برند‌ها و جنبش‌های اجتماعی به شمار می‌آید. همین پیوند گسترده میان هنر، فناوری و ارتباطات سبب شده که گرافیک، بیش از گذشته در مرکز توجه مردم، فعالان هنری و حتی کسب‌وکار‌ها قرار گیرد و به یکی از موتور‌های اصلی خلق تجربه‌های نو در جهان معاصر تبدیل شود.
هنر گرافیک و زندگی روزمره
ایرج میرزاعلیخانی، هنرمند و مدرس گرافیک در این دوره داور کارگاه بخش گرافیک است و از نزدیک در جریان وضعیت کمی و کیفی آثار قرار دارد. میرزاعلیخانی در گفتوگو با «جوان» از اهمیت هنر گرافیک در زندگی روزمره گفت و تأکید کرد که طراحی گرافیک در تمام لحظات زندگی اجتماعی حضور دارد و نقشی فراتر از یک رشته هنری ایفا می‌کند. او با اشاره به میان‌رشته‌ای شدن گرافیک، بر ضرورت توجه به آموزش درست، نقش‌آفرینی جوانان و تمرکززدایی از پایتخت تأکید کرد.
میرزاعلیخانی، با اشاره به جایگاه مغفول گرافیک در جامعه توضیح داد: متأسفانه هم جامعه و هم بخشی از حاکمیت هنوز این حرفه را آن‌طور که باید نشناخته‌اند. در حالی که طراحی گرافیک بیش از هر رشته دیگری به جامعه گره خورده‌است؛ چه در مسائل سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی. هر جا بخواهیم تغییری ایجاد شود، پای گرافیک در میان است. از هشدار بستن کمربند ایمنی گرفته تا کمپین‌های بهداشتی یا حتی یادآوری ساده ساعت گذاشتن زباله، همه از طریق گرافیک به مردم منتقل می‌شود.
او درباره روند انتخاب هنرجویان جشنواره گفت: انتخاب‌ها واقعاً سخت بود. فرصت محدود و تعداد شرکت‌کنندگان زیاد بود. خوشبختانه جوانان بسیاری از سراسر کشور حضور داشتند و امیدوارم این تنوع جغرافیایی در انتخاب‌ها هم بازتاب پیدا کند. من دو چیز را همیشه ارزشمند می‌دانم: یکی انرژی جوانان و دیگری حضور هنرمندان شهرستانی. برگزاری جشنواره در شهر‌های مختلف به‌جای تمرکز در تهران می‌تواند هم شور هنری بیافریند و هم تبادل فرهنگی ایجاد کند. وقتی هنرجوی سیستان و بلوچستان به گرگان یا آذربایجان می‌رود و برعکس، نه‌تنها هنر در آن فضا نو می‌شود، بلکه نسل جوان با فرهنگ‌های تازه آشنا می‌شود.
گستردگی رشته گرافیک
میرزاعلیخانی در ادامه با اشاره به گستردگی رشته گرافیک توضیح داد: امروز شاخه‌های گرافیک بسیار متنوع شده‌اند؛ از طراحی بسته‌بندی و لوگو تا موشن‌گرافیک و انیمیشن. پوستر که زمانی رکن اصلی بود، حالا با گسترش فضای مجازی کمتر چاپ می‌شود و در قالب صفحه‌های کوچک تلفن همراه باقی می‌ماند. همین امر آموزش را هم پیچیده‌تر کرده‌است. گرافیک امروز میان‌رشته‌ای است و هنرمند باید عکاسی، چیدمان، تایپوگرافی، فونت و ترکیب‌بندی را بشناسد و در عین حال هارمونی بزرگی را در قالبی کوچک ارائه دهد.
او در توضیح نگاه خود به کارگاه آموزشی جشنواره افزود: قرار نیست در سه روز، هنرمند کامل تربیت کنیم. هدف من این است که یک تلنگر به هنرجویان وارد شود. در گرافیک همیشه کار با سفارش آغاز می‌شود، نه از دلمشغولی شخصی، بنابراین هنرجو باید یاد بگیرد چگونه سفارش را بفهمد و آن را درست به سرمنزل مقصود برساند. اگر پوستر روز درختکاری طراحی می‌کند، باید کاری کند که مردم واقعاً بروند و درخت بکارند. این همان آزمون اصلی موفقیت یک طراح گرافیک است.
ارتقای سواد بصری جامعه
میرزاعلیخانی با تأکید بر سختی و اهمیت این رشته خاطرنشان کرد: گرافیک برخلاف نقاشی یا مجسمه‌سازی، رابطه یک‌به‌یک ندارد. نقاش ممکن است برای دل خود کار کند، اما طراح گرافیک همیشه در حال ارتباط با جامعه است. از کوچک‌ترین آیکون روی گوشی همراه تا بزرگ‌ترین بیلبورد شهری، همه زیرمجموعه گرافیک هستند. اگر لحظه‌ای گرافیک از جامعه حذف شود، عملاً هیچ نظم و ارتباطی باقی نمی‌ماند. این رشته سواد بصری جامعه را ارتقا می‌دهد و کیفیت زندگی اجتماعی را آسان‌تر می‌کند.
او در پایان گفت: امیدوارم این جشنواره فرصتی باشد تا جوانان به درک عمیق‌تری از جایگاه طراحی گرافیک برسند. تنوع تکنیکی میان آثار بسیار ارزشمند بود؛ یکی با تایپوگرافی کار می‌کرد، دیگری با تصویر یا عکاسی و برخی با چیدمان. همین تنوع باعث پویایی بیشتر کارگاه‌ها می‌شود. هدف اصلی من این است که هنرجویان بتوانند بهترین مسیر را برای رسیدن به اهدافشان پیدا کنند و توانایی اجرایی خود را تقویت کنند.
