جوان آنلاین: خام‌فروشی، زنجیری است که اقتصاد کشورمان را از پرواز بازمی‌دارد. در شرایطی که تحریم‌ها فروش نفت خام را محدود کرده و نیاز به ارز و اشتغال پایدار بیش از پیش احساس می‌شود، پتروپالایشگاه‌ها به‌عنوان راهکاری استراتژیک برای تحول اقتصادی مطرح می‌شوند. منصور شکراللهی، عضو کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: در «سال سرمایه‌گذاری برای تولید»، توسعه پتروپالایشگاه‌ها با تولید محصولات متنوع و صادرات‌محور نه تنها ارزآوری پایدار ایجاد می‌کنند، بلکه با کاهش وابستگی به واردات و تقویت صنایع پایین‌دستی، اقتصاد مقاومتی را محقق می‌سازند. این واحد‌ها با تبدیل نفت‌خام به فرآورده‌های پیشرفته، چرخه معیوب خام‌فروشی را می‌شکنند و راه را برای استقلال صنعتی هموار می‌کنند. سرمایه‌گذاری در این حوزه، ضمن ایجاد اشتغال گسترده و توسعه منطقه‌ای، تحریم‌پذیری را کاهش می‌دهد و درآمد ارزی مطمئن را تضمین می‌کند.
در شرایطی که اقتصاد کشورمان با چالش‌هایی نظیر فشار تحریم‌ها، محدودیت در فروش نفت خام نیاز فزاینده به ارز و ضرورت ایجاد اشتغال پایدار روبه‌روست، توسعه صنایع پیشرفته با ارزش افزوده بالا به یک اولویت راهبردی تبدیل می‌شود. پتروپالایشگاه‌ها به‌عنوان حلقه‌ای کلیدی در زنجیره ارزش نفت و گاز، نقشی محوری در خنثی‌سازی تحریم‌ها، تأمین ارز، گسترش صادرات و ایجاد پیوند میان صنایع بالادستی و پایین‌دستی ایفا می‌کنند. منصور شکراللهی، عضو کمیسیون انرژی مجلس به «جوان» می‌گوید: امسال که به‌عنوان «سال سرمایه‌گذاری برای تولید» نامگذاری شده و باید توجهی جدی و عملیاتی به توسعه این پروژه‌های استراتژیک نشان داده شود. وی می‌افزاید: خام‌فروشی نه‌تنها ارزش اقتصادی نفت را به حداقل می‌رساند، بلکه کشور را در برابر نوسانات بازار جهانی و تحریم‌ها آسیب‌پذیر می‌سازد.
پتروپالایشگاه‌ها، قلب تپنده اقتصاد مقاوم
شکراللهی می‌گوید: یکی از مسیر‌های اصلی عبور از فشار تحریم‌ها و تحقق اقتصاد مقاوم، سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی نفت به‌ویژه پتروپالایشگاه‌هاست. او توضیح می‌دهد: پتروپالایشگاه‌ها، برخلاف پالایشگاه‌های سنتی، علاوه بر تولید فرآورده‌های سوختی، قادر به تولید محصولات متنوع پتروشیمی، مواد اولیه صنایع پایین‌دستی و مشتقات نفتی پیشرفته هستند. این محصولات صادرات‌محور، مشتری جهانی دارند و به دلیل ماهیت صنعتی‌شان، کمتر در معرض تحریم قرار می‌گیرند. وی می‌افزاید: سال‌ها خام‌فروشی باعث شده نفت با کمترین ارزش صادر شود و فرآورده‌های تکمیلی با قیمت چند برابر وارد کشور شوند. پتروپالایشگاه‌ها این چرخه معیوب را می‌شکنند و با تبدیل نفت خام به محصولات پیچیده، اشتغال ایجاد می‌کنند، خروج ارز را کاهش می‌دهند و ارزآوری پایدار را تضمین می‌کنند.
سرمایه‌گذاری، کلید طلایی توسعه
شکراللهی تأکید می‌کند: شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» باید از حالت نمادین خارج شود و دولت در حوزه‌های راهبردی مانند پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری واقعی انجام دهد. او می‌گوید: اگر امروز سرمایه‌گذاری آغاز شود، ثمرات آن تا چند سال آینده در قالب ارزآوری، اشتغال و تقویت صنایع پایین‌دستی نمایان خواهد شد. وی می‌افزاید: در شرایطی که صادرات نفت خام با محدودیت‌های متعدد روبه‌روست، صادرات مشتقات نفتی مسیر امن‌تری برای تأمین ارز فراهم می‌کند. این محصولات نه‌تنها کمتر تحریم‌پذیر هستند، بلکه مشتریان جهانی متعددی دارند و می‌توانند درآمد ارزی قابل توجهی به اقتصاد ایران تزریق کنند. وی همچنین به نقش پتروپالایشگاه‌ها در توسعه منطقه‌ای اشاره کرده و می‌گوید: هر پتروپالایشگاه می‌تواند مجموعه‌ای از صنایع وابسته از تولید قطعات تا حمل‌ونقل و صادرات را فعال کند و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد کند.
اقتصاد مقاومتی از شعار تا عمل
شکراللهی می‌گوید: پتروپالایشگاه‌ها بخشی از آینده اقتصادی کشور هستند و بدون آنها نمی‌توان از اقتصاد مقاومتی سخن گفت. او هشدار می‌دهد عدم سرمایه‌گذاری امروز، کشور را در آینده به واردات محصولات پتروشیمی پیشرفته با هزینه‌های گزاف وابسته خواهد کرد. وی می‌افزاید: خام‌فروشی دیگر توجیه اقتصادی ندارد. نفت با کمترین قیمت صادر می‌شود و پس از تبدیل در پالایشگاه‌های خارجی با چند برابر قیمت به کشور بازمی‌گردد. پتروپالایشگاه‌ها این چرخه را متوقف کرده و زنجیره ارزش نفت را در داخل تکمیل می‌کنند. وی تأکید می‌کند: تولید مواد پیشرفته در داخل، وابستگی به واردات را قطع می‌کند و امنیت اقتصادی و استقلال صنعتی را به ارمغان می‌آورد. این همان اقتصاد مقاومتی واقعی است که فراتر از شعار، در عمل محقق می‌شود.
افق روشن با پتروپالایشگاه‌ها
شکراللهی می‌گوید: صادرات محصولات پتروپالایشی، برخلاف نفت‌خام که درگیر مسائل سیاسی و تحریم‌هاست، راهی پایدار برای تأمین ارز ایجاد می‌کند. او توضیح می‌دهد: یک پتروپالایشگاه با ظرفیت بالا، ارزآوری مداوم به همراه دارد و این ارز، تاب‌آوری اقتصادی کشور را تقویت می‌کند. وی می‌افزاید: با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری هدفمند، ایران می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی تولید محصولات پتروپالایشی در منطقه تبدیل شود. این جایگاه نه‌تنها درآمد ارزی پایدار به همراه دارد، بلکه اقتصاد کشور را از وابستگی تاریخی به صادرات نفت خام رها می‌سازد. او تأکید می‌کند: بهترین سرمایه‌گذاری برای تولید در حوزه نفت، تسهیل تأمین مالی پتروپالایشگاه‌هاست که آینده‌ای روشن را برای اقتصاد ایران رقم خواهد زد.
