جوان آنلاین: علیرضا زندیان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو، با اشاره به عملکرد بانک مرکزی در حوزه مدیریت ارزش پول ملی اظهار کرد: بانک مرکزی مسئول مستقیم حفظ ارزش پول ملی است و اقدامات آن در ماه‌های اخیر نه‌تنها موجب بهبود شرایط نشده، بلکه در برخی موارد به تضعیف بیشتر پول ملی منجر شده است.
به گزارش فارس، سیاست‌های ارزی بانک مرکزی، به‌خصوص اجرای نظام شناور و معاملات توافقی، در کوتاه‌مدت نتوانسته ثبات ایجاد کند و ما شاهد نوسانات شدید در بازار ارز بوده‌ایم. یک عامل بسیار مهم در عدم ثبات نرخ ارز، وابستگی بسیار زیاد بازار ارز آزاد و تجارت خارجی ما به اتفاقات بازار درهم است. وی ادامه داد: در سال گذشته همواره شاهد اختلاف فاحش بین نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد بودیم که این موضوع باعث ایجاد رانت‌های کلان شد.
در حال حاضر نیز با اجرای سیاست جدید ارزی، این اختلاف همچنان پابرجاست و عامل مهمی در افزایش همیشگی قیمت ارز در بازار آزاد نیز وابستگی زیاد و نظارت خزانه‌داری آمریکا در مسیر تسویه درهم بوده است و این مسئله به سود عده‌ای خاص و به ضرر مردم تمام شده است. عدم کنترل بر تجارت خارجی کشور و وابستگی بالا به تسویه درهمی و نبود سیاست‌گذاری منسجم در تنوع بخشیدن به تجارت خارجی کشور، موجب شده نرخ ارز در بازه زمانی کوتاه جهش‌های چشمگیری داشته باشد و همین موضوع بر قیمت کالا‌ها و خدمات اثر مستقیم گذاشته است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ضعف مدیریت و ناترازی تجاری را از دیگر عوامل تأثیرگذار بر ارزش پول ملی دانست و گفت: مسئله عدم تطابق نقشه صادرات و واردات نیز از دیگر مشکلات مهم نظام ارزی کشور است. زمانی که صادرات و واردات کشور متوازن نباشد و ارز حاصل از صادرات به درستی به کشور بازنگردد، فشار مضاعفی بر بازار ارز وارد می‌شود.
متأسفانه بخش زیادی از ارز‌های صادراتی به جای ورود به چرخه اقتصادی کشور، وارد بازار‌های خارجی مانند امارات شده و از کنترل دولت خارج می‌شود. در کنار این مسئله، خلق بی‌رویه نقدینگی و افزایش حجم پول در گردش، تورم را تشدید کرده و باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. بانک مرکزی باید قدرت کنترلی بیشتری در حوزه سوداگری ارز نیز داشته باشد.
وابستگی بیش از حد تجارت خارجی به درهم
زندیان با تأکید بر اینکه کشور دارای منابع ارزی و ظرفیت‌های اقتصادی فراوانی است، گفت: ایران به عنوان یک کشور غنی از نظر منابع نفتی و معدنی، نباید با چنین بحران‌های ارزی و افت ارزش پول ملی مواجه باشد. مشکل اصلی در ضعف مدیریت در خلق پول صحیح و مولد و همچنین وابستگی بیش از حد تجارت خارجی به درهم در کنار عدم سیاست‌گذاری منسجم در بازار ارز است که موجب تشدید کاهش ارزش پولی ملی شده است و هیچ رویکرد مثبتی از سوی بانک مرکزی در این زمینه اتخاذ نشده است.
وی بیان کرد: تا زمانی که سیاست‌های اقتصادی کشور دستخوش تصمیمات مقطعی و ناهماهنگ باشد و تجارت خارجی ایران نیز سهمی بسیار زیاد در موضوع درهم داشته باشد، امکان بهبود شرایط وجود ندارد. دولت و بانک مرکزی باید یک برنامه مدون و جامع برای تقویت پول ملی تدوین کنند و در اجرای آن مصمم باشند و در حوزه تجارت خارجی نیز به صورت کامل به سمت تنوع‌سازی در مبادی تسویه و کاهش وابستگی به درهم در تسویه تجارت خارجی حرکت کنند.
