جوان آنلاین: نگرانی و اضطراب را تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی تجربه کردهاند. نمونه آن در دوران تحصیل زمانی است که والدین منتظر نتیجه امتحانات با نمرات بالا و رؤیت یک کارنامه با نمرههای ۲۰ هستند. کارشناسان بر این باورند سختگیریهای بیش از حد والدین میتواند یکی از دلایل اصلی اضطراب دانشآموزان باشد.
آذردخت داوری رواندرمانگر و روانشناس بالینی معتقد است بیشتر مواردی که دانشآموزان را دچار اضطراب میکند به رفتار والدین بستگی دارد. اینکه برای دانشآموزی نمره مهم بوده و مدام پیگیر آن است که چه نمرهای گرفته و امتحاناتش را چگونه داده است و بعد از نتیجه امتحان چگونه با اولیای مدرسه و والدینش مواجه شود، موضوعی است که ریشه آن عموماً به خانه برمیگردد.
وی میگوید: «مادرانی که سختگیر هستند و اضطراب دارند و نمره برایشان مهم است افرادی هستند که نمره را یک موفقیت اجتماعی میدانند و این نگاه بر عکسالعمل دانشآموزان در مدرسه تأثیر میگذارد. یعنی نمره گرفتن و تحصیل کردن را آنقدر بزرگ نشان میدهند و مهم میدانند که دانشآموز را در مدرسه دچار چالش اضطراب میکند، چراکه در نگاه دانشآموز مادر به عنوان یک آدم مهم در زندگی اهمیت دارد به همین دلیل میکوشد تا رضایت او را
جلب کند.»
از این علت بگذریم اضطراب و بیقراری بعضی دانشآموزان به میزان آرامش در خانه هم بستگی دارد. داوری در این باره میافزاید: «والدینی که مدام با هم درگیری دارند و در مشاجره هستند، بحث میکنند و قهر هستند، این شرایط باعث میشود اضطراب در دانشآموزان بالا برود و در آنها تزلزل ایجاد شود و این عدم آرامش در نوع درس خواندن و محیط مدرسه نیز تأثیر میگذارد. فرزندان را باید بدون قید و شرط دوست داشت. صرف آنکه فرزندی خوب درس میخواند، اتاقش را تمیز میکند، خوب غذا میخورد باعث میشود به فرزند حس دوست داشتنی نبودن بدهد و نتیجه آن میشود که در بزرگسالی به دنبال دوست داشته شدن در جامعه
خواهد گشت.»
حال این سؤال مطرح میشود که آیا باید سختگیر بود یا خیر؟ این روان درمانگر در پاسخ میگوید: «سختگیری در حدی که باعث پیشرفت فرزندان شود خوب است، اما مادرانی که به شدت سختگیری میکنند و معتقدند نظم و انضباط برای پیشرفت فرزندانشان خوب است غافلند از اینکه سختگیریهای بیش از حد خود عاملی برای اضطراب دانشآموزان خواهد بود، چراکه فرزند مدام نگران است مبادا با عدم رعایت، مورد تنبیه پدر و مادر قرار گیرد، چون دانشآموزان والدین خود را بهعنوان بخش مهم زندگی شان میدانند و در هر صورت دوست دارند و میخواهند از سوی آنها حمایت شوند.»
به گفته داوری تشویق خوب است، اما والدین باید فرزندانشان را بدون قید و شرط دوست داشته باشند. اینگونه نباشد که اگر خوب درس بخوانند دوست داشتنی خواهند بود، چراکه همین شرط باعث اضطراب و استرس میشود و مدام دنبال تشویق والدین میگردد تا آنها را راضی کند، بنابراین تشویق برای هر کار کوچک و بزرگی در صورتی خوب است که موجب بالارفتن اعتماد به نفس شود، اما قید و شرط نداشته باشد. وی در ادامه اظهار میدارد: «امروزه تشویق والدین را عموماً در تشویقهای مالی میبینیم و این باعث میشود خرید برای آن فرزند جذاب و لذت بخش نباشد. بهترین تشویق صحبت با فرزند است یا تشویقهای مختصر و کم هزینه مانند یک تفریح سالم و مفرح مانند پارک بردن.»
این روانشناس به سازگار بودن دانشآموزان با تحصیل و محیط تحصیلی نیز اشاره میکند و درباره محاسن آن میگوید: «در مدارس بعضی از دانشآموزان به دلایل مختلفی از جمله بیش فعالی و عدم تمرکز دچار افت تحصیلی میشوند. این موارد بعد از تشخیص از سوی اولیای مدرسه به والدین انتقال داده میشود و باید این دانشآموزان نزد مشاور تحت درمان قرار گیرند، اما دانشآموزی که خوب درس میخواند و نمره خوب میگیرد اعتماد به نفس در او بالا میرود، چراکه از سوی معلمان و والدین مورد تشویق قرار میگیرد. این اعتماد به نفس در مراحل مختلف زندگی کمک حال او شده و باعث میشود نسبت به خود احساس خوبی داشته باشد.»
وی در ادامه میافزاید: «در واقع سازگاری تحصیل و محیط تحصیلی غیر از اعتماد به نفس باعث انعطاف پذیری در محیطهای اجتماعی میشود. او روابط اجتماعی را یاد میگیرد و مهارت نه گفتن را میآموزد. این مهارتها معمولاً در مدارس شکل میگیرد که اثرات آن در محیطهای اجتماعی جلوه خواهد کرد.»
داوری میافزاید: «نکته دیگری که در سازگاری با تحصیل و محیط تحصیلی فرزندان حائز اهمیت است آنکه اگر دانشآموزی در این سازگاری با مشکل مواجه شود باعث میشود او در محیطهای اجتماعی که در آینده حاضر خواهد شد دچار مشکل شود، بنابراین، این ارتباط مسالمت آمیز در حوزه تحصیلی با محیط مدرسه در محیطهای بزرگسالی که حضور پیدا میکند اثرگذار است، بنابراین دانشآموزانی که مشکلاتی از جمله بیش فعالی دارند باید تحت درمان قرار گیرند، زیرا عدم توجه به این نقص موجب اختلال در یادگیری میشود. این دانشآموزان نباید تنبیه و سرزنش شوند و مورد توهین قرار گیرند، در غیر اینصورت اعتماد به نفس در آنها پایین میآید و آیندهای تیره خواهند داشت. باید دنبال راهکارهای مناسب برای درمان و کمک کردن در حوزه تحصیل آنها بود.»