جوان آنلاین: رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری سازمان نقشه‌برداری کشور از تهیه بانک جامع فرونشست زمین در کشور خبر داد و گفت: دامنه فرونشست زمین به ۱۶ کلانشهر کشور نفوذ کرده‌است و ۸۰۰ شهر کشور در پهنه فرونشست زمین قرار دارند.
معصومه آمیغ‌پی، رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل‌سنجی راداری سازمان نقشه‌برداری کشور کمبود آب را یک بحران جهانی دانست که در ایران این پدیده در برخی از استان‌ها به حد بحران رسیده‌است، گفت: فرونشست ناشی از پدیده تغییر اقلیم است که تغییر اقلیم نیز حاصل عدم سازگاری انسان با محیط‌زیست است که خود را با خشکسالی و وقوع سیلاب‌ها نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه ایران رتبه پنجم را در شاخص کم‌آبی دارد، اظهار کرد: به دلیل شرایط خشکسالی، فشار زیادی به آب‌های زیر‌زمینی وارد شد.
آمیغ‌پی انتشار اولین گزارش‌های مربوط به فرونشست زمین را مربوط به سال ۱۹۹۷ در کالیفرنیا ذکر کرد و یادآور شد: دلیل این فرونشست در کالیفرنیا، توسعه فعالیت‌های کشاورزی و استفاده از موتور پمپ‌ها برای استخراج آب‌های زیر زمینی بوده‌است که با مدیریت آب‌های زیر‌زمینی اقدام به کنترل این پدیده شد. رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل‌سنجی راداری سازمان نقشه‌برداری کشور، ایران را منطقه‌ای واقع شده در کمربند خشک و نیمه خشک زمین توصیف کرد و ادامه داد: بخش زیادی از کشور در اقلیم خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و پیشینیان خود را با شرایط خشک سازگار کرده‌بودند، ولی با صنعتی‌شدن کشور، نشانه‌هایی از ناسازگاری ما با اقلیم خشک وجود دارد.
وی اضافه کرد: از این‌رو در حال حاضر ۷۰ درصد از دشت‌های کشور در محدود دشت‌های ممنوعه، ۱۷ درصد از دشت‌ها فاقد پتانسیل و ۱۳ درصد دشت‌ها آزاد هستند، ولی بررسی‌های اخیر ما نشان می‌دهد ۱۳ درصد دشت‌ها آزاد هستند که از این میزان بخشی از دشت‌های آزاد تحت‌تأثیر فرونشست قرار دارند.
آمیغ‌پی، بدترین مخاطره فرونشست زمین را تهدید امنیت غذایی دانست و در این‌باره توضیح داد: فرونشست زمین موجب از بین رفتن تخلخل خاک‌شده و به سرعت اراضی کشاورزی را رو به نابودی می‌کشاند؛ نمونه آن دشت ورامین است که برخی از اراضی غیر‌قابل کشت شده‌اند.
رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل سنجی راداری سازمان نقشه‌برداری کشور، شور شدن آب‌های زیر‌زمینی، ایجاد فروچاله‌ها و گسست سطحی را از دیگر عوارض فرونشست زمین نام برد و خاطر نشان کرد: ایجاد فروچاله‌ها موجب جمع‌شدن آب‌های باران و در نهایت موجب بروز سیل خواهد شد و نمونه این پدیده در دشت گلستان است که از یک‌سو با بحران کم‌آبی مواجه است و از سوی دیگر دچار سیلاب‌های شدید می‌شود.
وی گام نخست در کنترل فرونشست زمین را شناسایی مناطق گرفتار این پدیده عنوان کرد و گفت: در این راستا اقدام به تهیه بانک جامع فرونشست زمین کردیم. قدیمی‌ترین نقشه‌های فرونشست زمین مربوط به اوایل دهه ۸۰ است که در آن زمان از سوی سازمان نقشه‌برداری کشور تهیه و هشدار‌های لازم ارائه شد.
وی با بیان اینکه در آن زمان فرونشست زمین در ۴۴ منطقه به صورت کمی اندازه‌گیری شد، اضافه کرد: علاوه بر آن ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک هستند که شامل ۱۳۰ ایستگاه در سراسر کشور می‌شود و از بعد از زلزله بم از این ایستگاه‌ها در راستای بررسی رفتار زمین مورد بهره‌برداری قرار گرفت. آمیغ‌پی ادامه داد: ۱۶ ایستگاه دائمی ژئودینامیک در مؤلفه z روند افت سطح زمین را شاهد هستیم که این افت زمین در دشت گرگان، فرودگاه امام‌خمینی (ره)، دشت مشهد، طوس و در رفسنجان در دشت بهرمان شاهد هستیم.
وی تأکید کرد: در این مطالعات ۲۵۴ منطقه فرونشست احصا شد و در ۲۵ درصد فرونشست‌ها نرخ فرونشست بیش از ۱۰ سانتی‌متر در سال را شاهد هستیم. این مناطق، جزو مناطق بحرانی هستند و نیاز به توجه بیشتری دارند.
رئیس اداره ترازیابی دقیق و تداخل‌سنجی راداری سازمان نقشه‌برداری کشور، استان‌های سمنان، قزوین، تهران، البرز، خراسان رضوی و کرمان را از استان‌های بحرانی از نظر فرونشست زمین نام برد و یادآور شد: بررسی ما نشان داده که دشت بهرمان رفسنجان نرخ فرونشست ۴۲ سانتی‌متر را تجربه می‌کند که به عنوان فاجعه جهانی می‌توان از آن یاد کرد.
وی اضافه کرد: علاوه بر آن دامنه فرونشست زمین به ۱۶ کلانشهر کشور نفوذ کرده‌است و ۸۰۰ شهر کشور در پهنه فرونشست زمین قرار دارند.
آمیغ‌پی در نظر گرفتن نقشه فرونشست در برنامه‌های گسترش شهری، طرح فاضلاب شهری و مترو، ممانعت از گسترش پهنه‌های کشاورزی در مناطق فرونشست، مدیریت منابع آب، اصلاح الگوی کشت، اصلاح روش‌های آبیاری و اجرای طرح‌های آبخیزداری را از روش‌های جلوگیری از فرونشست بیشتر در کشور نام برد.
