جوان آنلاین: بازطراحی بزرگ تجارت انرژی در دولت سیزدهم با ریاست جمهوری شهید‌رئیسی نقطه عطف مهمی در تحول بزرگ ایران به سمت تبدیل شدن به یک بازیگر فعال، مهم و کلیدی در بازار جهانی انرژی بوده است. از طریق سیاست‌های هدفمند در حوزه تجارت نفت و گذار از بازار‌های سنتی به سمت بازار‌های هدفمند تضمین‌شده نفتی، مشارکت‌های استراتژیک با همسایگان در توسعه تجارت و ترانزیت گاز در منطقه و تمرکز بر نوآوری مبتنی بر دانش و شرکت‌های فعال دانش‌بنیان در صنعت نفت‌و‌گاز ایران با موفقیت، سبد تجارت انرژی خود را متنوع کرده و توانسته است سرمایه‌گذاری قابل توجهی را جذب کرده و پتانسیل رشد اقتصادی خود را افزایش دهد.
ایران در دولت شهید رئیسی بار دیگر توانست پس از مدت‌ها به بازیگر اصلی در بازار جهانی انرژی تبدیل شود و به سمت اثرگذاری جدی در بازار‌های جهانی حرکت کند. با وجود اینکه، تحریم‌های اقتصادی علیه تجارت انرژی ایران در ۳۳ ماه گذشته تشدید شده است، اما در دولت شهید‌رئیسی تحول چشمگیری در فضای تجارت انرژی ایران مشاهده شده است. اولین اقدام راهبردی دولت شهید‌رئیسی در زمینه تحول در تجارت نفت خام بوده است و از ابتدای دولت سیزدهم، ایران گام‌های مهمی در گذار از بازار‌های سنتی نفت خام به بازار‌های هدفمند و جدید صادراتی برداشته است. دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری ابراهیم‌رئیسی، با موفقیت به سطح فروش ۲ میلیون بشکه در روز در صادرات نفت خود رسیده است و با تکیه بر سیاست‌های فعال و دیپلماسی هوشمندانه انرژی، دولت سیزدهم به این مهم رسیده است. یکی از نقاط عطف کلیدی در تحول تجارت انرژی ایران، توسعه همکاری‌های گازی با همه کشور‌های همسایه است. ایران از نظر استراتژیک در نقطه بسیار مهمی در منطقه غرب آسیا قرار دارد و آن را به یک گزینه ایده‌آل برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه غرب آسیا با توجه به منابع گازی خود و کشور‌های شمال و همچنین نیاز مبرم به گاز جهت توسعه اقتصادی در جنوب شرق آسیا و منطقه خاورمیانه تبدیل می‌کند. ایران با تقویت و افزایش مشارکت خود با کشور‌های همسایه توانسته است جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار منطقه‌ای گاز در دولت شهید رئیسی ارتقا دهد. از همین رو دولت شهید رئیسی در راستای تلاش‌های خود برای تقویت همکاری‌های گازی، تجارت گاز با ترکمنستان را از سر گرفته و سوآپ گاز از ترکمنستان به آذربایجان را از طریق ایران اجرا کرده است. این اقدام استراتژیک نه تنها موقعیت ایران را به عنوان یک کشور مؤثر در حوزه ترانزیت گاز طبیعی تقویت می‌کند، بلکه امنیت انرژی منطقه را نیز افزایش می‌دهد. علاوه بر این، ایران قرارداد صادرات گاز خود به عراق را به مدت پنج‌سال دیگر تمدید کرد و موقعیت خود را به عنوان یک شریک انرژی قابل اعتماد در منطقه مستحکم کرد. ادامه این قرارداد نه تنها جریان درآمد ثابتی را برای ایران تضمین می‌کند، بلکه روابط این کشور را با عراق، بازیگر کلیدی در بازار انرژی خاورمیانه، تقویت می‌کند. یکی دیگر از جنبه‌های مهم تحول تجارت انرژی ایران، تمرکز بر توسعه صنعت نفت و گاز دانش بنیان است. ایران پیشرفت قابل توجهی در صادرات خدمات فنی و مهندسی دانش بنیان به کشور‌های مختلف جهان داشته است. این اقدام نه تنها باعث افزایش اعتبار بین‌المللی ایران می‌شود، بلکه فرصت‌های جدیدی برای رشد و همکاری در بخش انرژی جهانی ایجاد می‌کند. علاوه بر این، ایران جهشی را در صادرات تجهیزات صنعت نفت تجربه کرده است که تعهد خود را برای تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی انرژی نشان می‌دهد. ایران در دولت شهید رئیسی با بهره‌گیری از منابع و تخصص گسترده خود توانسته است سرمایه گذاری خارجی قابل توجهی را در صنعت نفت و گاز خود جذب کند. طی ۳۰ ماه گذشته، ایران ۱۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری غیردولتی و خارجی را تضمین کرده است که نشان دهنده رأی اعتماد به پتانسیل تجارت انرژی کشور است. تأثیر این ابتکارات مهم و راهبردی در بخش انرژی دولت شهید رئیسی با محوریت وزارت نفت دولت سیزدهم، در رشد اقتصادی ایران مشهود است که به دلیل رشد و جهش تولید در بخش نفت و گاز ایران به ۴/۵ درصد رسیده است. اجرای موفقیت‌آمیز این سیاست‌ها نه تنها توانمندی‌های تجارت انرژی ایران را افزایش داده است، بلکه به مقاومت و رشد اقتصادی کلی کشور کمک کرده است. در پایان، بازطراحی بزرگ تجارت انرژی در دولت سیزدهم با ریاست جمهوری شهید رئیسی نقطه عطف مهمی در تحول بزرگ ایران به سمت تبدیل شدن به یک بازیگر فعال، مهم و کلیدی در بازار جهانی انرژی بوده است. از طریق سیاست‌های هدفمند در حوزه تجارت نفت و گذار از بازار‌های سنتی به سمت بازار‌های هدفمند تضمین شده نفتی، مشارکت‌های استراتژیک با همسایگان در توسعه تجارت و ترانزیت گاز در منطقه و تمرکز بر نوآوری مبتنی بر دانش و شرکت‌های فعال دانش‌بنیان در صنعت نفت و گاز، ایران با موفقیت، سبد تجارت انرژی خود را متنوع کرده و توانسته است سرمایه‌گذاری قابل توجهی را جذب کرده و پتانسیل رشد اقتصادی خود را افزایش دهد.
دیپلماسی انرژی در دولت شهید رئیسی فعال شد و تجارت نفت خام با وجود تشدید تحریم‌ها رکورد زد!
علیرضا ورناصری عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی درباره دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم به «جوان» می‌گوید: در زمینه دیپلماسی انرژی دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید رئیسی، تلاش‌های خوبی مخصوصاً در حوزه رسیدگی به قرارداد‌های گازی با کشور‌های همسایه داشت.
وی در ادامه با اشاره به تلاش‌های خوب صورت گرفته در دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید رئیسی بیان می‌کند: در حوزه صدور فناوری در حوزه نفت مخصوصاً ساخت پالایشگاه در کشور‌های دیگر و همچنین موضوع فروش نفت تلاش‌های خوبی در دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید رئیسی صورت گرفته است.
ورناصری عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه می‌دهد: دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم به نسبت دولت‌دوازدهم موفق بوده است. در این دیپلماسی انرژی، باید به این مسئله توجه کنیم که چیزی حدود ۱۵تا ۱۶ کشور همسایه ما هستند که هر کدام به برق، گاز، نفت و سایر انرژی‌های موجود در کشور ما نیازمند هستند.
وی ادامه می‌دهد ما می‌توانیم با توسعه بیشتر دیپلماسی انرژی از ظرفیت کشور‌های همسایه برای تبادل نفت استفاده کنیم. دسترسی ایران به آب‌های آزاد دنیا مزیت دیگری است که می‌توان از آن برای توسعه دیپلماسی انرژی استفاده کرد.
وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: ایران می‌تواند به‌هاب انرژی منطقه تبدیل شود البته باید در سیاست‌گذاری‌ها مقداری اصلاحات در برنامه‌های وزارتین نیرو و نفت انجام شود. در این راستا اگر شورای عالی انرژی کشور به معنای واقعی فعال شود و موانع، مشکلات و راه کار‌ها را بررسی کند ما خواهیم توانست از وضعیت تحریمی فعلی با استفاده از دیپلماسی فعال انرژی رهایی پیدا کنیم.
ورناصری ادامه می‌دهد: با استفاده از ظرفیت‌های انرژی که ایران دارد، می‌توان با توسعه روابط کشور را از تولیدات سایر کشور‌ها بی‌نیاز کند. از این رو دیپلماسی دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید‌رئیسی در حوزه انرژی بسیار مثبت و موفق بوده است.
عوامل کلیدی تحول تجارت انرژی
فرشاد جامع، کارشناس انرژی در رابطه با رویکرد ایران در زمینه توسعه اقتصادی کشور به پشتوانه حوزه نفت و گاز به «جوان» می‌گوید: یکی از عوامل کلیدی که به تحول عظیم تجارت انرژی ایران در دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید‌رئیسی کمک کرده است، حرکت به سمت توسعه بازار‌های صادراتی است. همچنین یکی دیگر از جنبه‌های مهم تحول بزرگ تجارت انرژی ایران در دولت سیزدهم، تمرکز بر نوآوری فناوری و دیجیتالی شدن در بخش انرژی بوده است. ایران اهمیت جلوتر ماندن از منحنی را از نظر پیشرفت‌های فناوری در صنعت انرژی دریافته است و در تحقیق و توسعه برای بهبود کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت سرمایه‌گذاری کرده است. دولت سیزدهم با ریاست شهید‌رئیسی، سیاست‌های مهمی را در زمینه تحول حوزه انرژی انجام داده است.
وی ادامه می‌دهد: دوران تصدی دولت شهید‌رئیسی با تغییر استراتژیک در تجارت انرژی ایران همراه بوده و از بازار‌های سنتی و اغلب تحریم شده به سمت رویکردی پویاتر و متنوع‌تر حرکت کرده است. این تحول که با ترکیبی از دیپلماسی هوشمند، سیاست‌های پیشگیرانه و تمرکز بر نوآوری مبتنی بر دانش انجام می‌شود، در تضمین انعطاف‌پذیری بخش انرژی ایران در میان چشم‌انداز چالش‌برانگیز جهانی نقش اساسی داشته است. تحول بزرگ تجارت انرژی ایران در دولت سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید‌رئیسی نتیجه سیاست‌های پیشگیرانه، دیپلماسی هوشمند انرژی و تمرکز بر نوآوری و پایداری بوده است. ایران با تنوع بخشیدن به سبد انرژی، سرمایه‌گذاری در توسعه بازارها، استقبال از پیشرفت‌های فناوری، بهبود بهره‌وری انرژی و گسترش مشارکت‌های خود با شرکت‌های انرژی بین‌المللی، توانسته است جایگاه قدرتمندی در بازار جهانی انرژی به دست آورد و راه را برای رشد اقتصادی بیشتر انرژی هموار کند.
این کارشناس انرژی در مورد سیاست داری فراسرزمینی، در ایجاد بازار تضمینی نفت ایران اظهار می‌کند: سیاست پالایشگاه داری فراسرزمینی در ایجاد بازار تضمینی نفت ایران مؤثر بوده است. ایران با تمرکز بر نوسازی و بازسازی زیرساخت‌های غیرفعال پالایشی در کشور‌های متحد، بازار صادراتی باثباتی را تضمین کرده و همزمان هزینه‌های سرمایه‌ای خود را برای ساخت پالایشگاه‌های جدید کاهش داده است. این استراتژی به ایران اجازه می‌دهد تا از تخصص خود در فناوری، تجهیزات و همچنین توانمندی در بازسازی پالایشگاه مستهلک شده استفاده کند و یک موقعیت برد- برد برای هر دو طرف ایجاد کند. ذیل همین رویکرد، صادرات تجهیزات ایرانی تولید بار اول شده توسعه یافت. دولت شهید‌رئیسی با درک ارزش دانش و تخصص، صادرات خدمات فنی و مهندسی مرتبط با نفت و گاز را به شدت ترویج داده است. این امر ایران را قادر ساخت تا حضور قوی‌تری در بازار جهانی انرژی ایجاد کند و راه حل‌های مناسب برای عملیات پایین دستی، توسعه پالایشگاه و مدیریت پروژه ارائه دهد.
وی ادامه می‌دهد دولت سیزدهم با ریاست جمهوری شهید رئیسی، سیاست‌های پیشگیرانه، دیپلماسی مؤثر و تمرکز بر تنوع بخشی به بازار‌های صادراتی خود، با موفقیت به هدف صادرات ۲ میلیون بشکه در روز دست یافت و توانایی خود را برای غلبه بر تحریم‌ها و حفظ تجارت پررونق نفت به نمایش گذاشت. همچنین در حوزه منطقه‌ای نیز دولت شهید رئیسی با تمرکز بر تجارت گاز با کشور‌های همسایه و توسعه زیرساخت‌های منطقه‌ای، بازار صادرات گاز ایران را با موفقیت گسترش داده و نقش خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت انرژی منطقه‌ای تقویت کرده و رشد اقتصادی بیشتری را برای ایران به ارمغان آورد. چشم انداز راهبردی دولت‌سیزدهم تحت ریاست جمهوری شهید‌رئیسی منجر به تحولی چشمگیر در تجارت انرژی ایران شده است و این کشور را به بازیگری انعطاف پذیرتر و متنوع‌تر در بازار جهانی انرژی تبدیل کرده است. دولت با تمرکز بر نوآوری مبتنی بر دانش، مشارکت‌های استراتژیک و بازار‌های هدفمند، با موفقیت بر چالش‌ها غلبه کرده و به پیشرفت‌های چشمگیری در بخش انرژی خود دست یافته است.
جامع در پایان خاطرنشان می‌کند: دولت سیزدهم ایران تحت ریاست‌جمهوری شهید رئیسی با سیاست‌های هدفمند، رویکرد‌های نوآورانه و مشارکت‌های استراتژیک، تحول استراتژیک تجارت انرژی کشور را آغاز کرده است. این تغییر از بازار‌های سنتی نفت خام به بازار‌های ویژه صادراتی، سنگ بنای دیپلماسی انرژی دولت بوده است و ایران را قادر می‌سازد تا از چشم‌انداز‌های چالش برانگیز ژئوپلیتیکی و تحریم‌های اقتصادی عبور کند. ایران با تمرکز بر سیاست‌های پالایش فراسرزمینی و صادرات خدمات فنی و مهندسی، با موفقیت سبد تجارت انرژی خود را متنوع کرده و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی را جذب کرده و پتانسیل رشد اقتصادی خود را افزایش داده است. رویکرد فعالانه دولت سیزدهم تحت ریاست‌جمهوری شهید‌رئیسی به دیپلماسی انرژی در بازه تعریف جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی مؤثر بوده است. ایران با اولویت‌بندی بازار‌های صادراتی هدفمند و جدید نفت خام، با موفقیت به نقطه عطف ۲ میلیون بشکه در روز در صادرات نفت رسیده است. علیرغم مواجهه با تحریم‌های فزاینده بر صنعت نفت و گاز، تعهد دولت برای تغییر تجارت انرژی ایران همچنان پابرجا مانده است. این تغییر استراتژیک نه تنها تجارت انرژی ایران را متنوع کرده است، بلکه حضور آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز انرژی جهانی تقویت کرده است.
