جوان آنلاین: شاید گزافه نباشد اگر بگوییم ما مردمی هستیم که تلفیقی از کامل‌ترین شکل دین و فرهنگ را داریم. البته عادی شدن، واقعا آفتی است که تفکر ما را از توجه به شکوه برخی آیین‌ها دور نگه می‌دارد. همان طور که می‌دانیم چه در مسائل دینی و چه در فرهنگ‌مان تأکید‌های فروانی بر صله ارحام و دورهمی‌ها داشته‌ایم و صدالبته در دنیای امروزی با توجه به پدیده‌ای به نام شبکه‌های مجازی ضرورت حفظ آیین‌ها، اهمیت ویژه‌ای دارد. به خاطر دارم در سال‌های نه چندان دور که ارتباطات مجازی تا این حد نبود، ما مردمی بودیم بسیار اجتماعی و دل خوش با تمامی چالش‌های مختص آن برهه زمانی! متأسفانه در برخی جنبه‌ها، تغییرات چنان می‌تازند که گویی با عادات چند دهه کوتاه زندگی گذشته خود قرن‌ها فاصله گرفته‌ایم! به چه قیمت؟! بله به قیمت کمرنگ شدن دلخوشی‌های بسیار قابل دسترس! و این خوب نیست! بیایید نگاه کوتاه از جنبه روان شناختی به دور همی و میهمانی‌ها داشته باشیم.
حس خوب باهم بودن: انسان موجودی اجتماعی است. بخش‌های مهمی از شخصیت ما در تعاملات امن اجتماعی شکل می‌گیرد. همچنین بودن در جمع و حس تعلق داشتن به گروه، سبب امنیت خاطر ما می‌شود. تعریف کردن خاطرات، به خصوص خاطرات مشترک با افراد حاضر در جمع، به شدت حس تعلق خاطر ما را تسکین می‌دهد. اینکه من پیوندی با دیگران دارم که با گذشت زمان، همچنان ناگسستنی است، به لحاظ معنوی بسیار حس ارزشمندی است.
قطعاً همگی بار‌ها این صحنه دلنشین را دیده‌ایم که نوزدان هنگام دیدن چهره‌ای آشنا لبخندی بر لب می‌آورند که نشانه‌ای از تکامل و رشد اجتماعی آنهاست. این حس خوب در مغز ما هم، هنگام دیدن افراد آشنا ایجاد می‌شود. موافقید با بودن در یک میهمانی ساده این حس خوب را به مغز خود هدیه دهیم؟
فضایی برای یادگیری: دورهمی یلدا فرصتی برای آموختن است. ما در جمع یاد می‌گیریم و یاد می‌دهیم. در دنیای شلوغ امروزی در بیشتر موارد در تعاملات رسمی هستیم. البته نیاز ما فراتر از رابطه‌های خشک و رسمی است. ما نیاز به داشتن روابط صمیمی داریم. در دور همی‌ها فرصتی به دست می‌آید که هرشخص بتواند با هم سن و هم طراز خود به دور از هرگونه رسمیت ارتباط داشته باشد. اصلاً قرار نیست همه چیز را با سختی و گذراندن دوره‌های سخت بیاموزیم؛ که البته در جایگاه خود چنین یادگیری‌ها نیز ارزشمند است، اما با بودن در جمع‌های صمیمی چه به لحاظ رفتاری، چه به لحاظ علمی، در قالب گفتگو‌های ساده بسیار می‌توان آموخت و تجربه کرد.
بازی و سرگرمی بچه‌ها: میهمانی‌ها همچنین فرصتی ست برای ابراز وجود و بازی‌های گروهی فرزندان. در نظر داشته باشیم کودکان نیز نیاز دارند در محیطی خارج از مهد و هرگونه کلاس‌های آموزشی ساعت‌هایی صرفاً خودشان باشند، در مکان امنی که پدر و مادر هم سرکار نبوده و همین نزدیکی حضور دارند.
گوشی‌های خاموش: ما هم در دین‌مان، هم در فرهنگ‌مان تأکید بر کنار هم بودن داریم. از این فرصت به عنوان بهانه برای میهمانی‌ها استفاده کنیم. از بزرگان خانواده دعوت کنیم کنارمان باشند. «حال» را غنیمت شماریم. برای چند ساعت از گوشی‌ها فاصله بگیریم! نگران نباشیم! گردش زمین در عظمت کهکشان میلیارد‌ها سال است با نظم وصف ناپذیر تحت اراده خالق یکتا در مدار گردش خود می‌باشد. پس لطفاً گوشی‌ها را کنار گذاشته و در جمع باشیم. بنا نیست در این چند ساعت با دور بودن ما از گوشی، خللی در نظم جهان ایجاد شود!
تم اخلاقی به جای تم لباس: وضعیت اقتصادی را در نظر بگیریم! با عزیزانی که مایلیم کنار هم باشیم صحبت کنیم! هیچ ایرادی ندارد هر کس مسئول تهیه بخشی از وسایل پذیرایی باشد. بار روی دوش یک نفر نگذاریم. بنا نیست میهمانی یک شب، به سنگینی اتمام حقوق یک ماه کارمند باشد.
به جای تم لباس (البته اگر با وسایل موجود تهیه شود چه بسا تنوع رنگ‌ها دلیلی برای نشاط باشد)، تم اخلاقی پیاده کنیم. مثلاً: امشب برای تمرین که امید به جرقه‌ای به ادامه باشد «غیبت ممنوع». یا هر فضیلتی که به ذهن شما می‌رسد. در مورد پوشش، لباسی که آراسته باشد واقعاً کافی است. بیایید با رفتار انسانی به لباس‌مان شخصیت بدهیم. ضرورتی ندارد برای میهمانی‌ها «خاص» لباس بپوشیم. البته چشم زیبا پسند است، اما برای کسب این زیبایی خود را به زحمت نیندازیم در عوض خاص و انسان گونه رفتار کنیم.
تفسیر حافظ به جای تفال: در این شب بهانه‌ای بتراشیم برای حافظ خوانی و تفسیر یکی از ابیات، نه صرفا «تفالی بر حافظ» بزرگان ادبیات این مرز و بوم قطعاً درکی عمیق از مفاهیم دینی و معنوی ما داشته‌اند که چنین آثار قابل توجهی خلق کرده‌اند. این شب را بهانه‌ای برای درک بهتر قرار دهیم.
سفره‌ای ساده و صمیمی: سفره سمبلی از برکت پروردگار است. سفره یلدایی پهن کنیم، اما نه با تجملات. نفس شب‌های این چنینی، صرفاً دورهمی ست. این اصل را حفظ کنیم. مابقی تشریفات است. یادمان باشد شب یلدا و آنچه در خانه من می‌گذرد «حریم خصوصی» من است. لطفاً با نمایش عکس‌های پر زرق و برق در صفحه‌ها شبکه مجازی دیگران را به این حریم خصوصی دعوت نکنیم. آن چه در این شب، در خانه من اتفاق افتاده مخصوص من و اعضایی است که با هم بودیم. اگر لازم به تبریک است، یک متن زیبا در شبکه کافی است.
بخشندگی و انفاق: منصف و اهل انفاق باشیم! حداقل ماهی یک بار مخصوصاً در شب‌هایی که مراسم‌های همگانی برپاست، یک وعده، غذای سبک میل کنیم و وعده آن روز را به دست نیازمندی برسانیم. در کتاب مقدس و آسمانی ما تأکید بر انقاق شده و اساس جشن اجداد ما بهره‌مند کردن دیگران از نداشته‌ها بوده است.
* مشاور و روانشناس
