جوان آنلاین: استانداردهای زیبایی در صنعت مد در سالهای اخیر موضوع بحثهای زیادی بودهاست. بهرغم برخی پیشرفتها، این صنعت مدتهاست که ایدهآلهای زیبایی محدود و غیرواقعی را تداوم میبخشد که اکثریت قریب به اتفاق مردم را کنار میگذارد و به تصوری مضر از خود کمک میکند. اثرات منفی این استانداردهای زیبایی بسیار گسترده است و میتواند تأثیر عمیقی بر افراد و جامعه به طور کلی داشتهباشد. یکی از مضرترین پیامدهای استانداردهای زیبایی غیرواقعی، تأثیری است که بر عزت نفس و تصویر ذهنی از بدن میگذارد. بمباران مداوم تصاویری از استانداردهای زیبایی محدود و ایدهآل میتواند منجر به احساس بیکفایتی، ناامنی و کم ارزشی نسبت به خود شود. به ویژه اینکه میتواند برای کسانی که در این هنجارهای محدود نمیگنجند، منجر به نارضایتی از بدن، اختلالات در خوردن و سایر اشکال خودآزاری شود.
تأثیرات خشن الگوبرداری زنان از چهرهها
یکی از اتفاقات مهمی که در چند سال گذشته گسترش پیدا کرده این است که عموم مردم همیشه میخواهند بدنی سالم داشتهباشند، اما در این میان به دلیل استانداردهای زیبایی و قرار گرفتن بدنشان در برابر قضاوت عموم، لاغر اندامی را میپسندند، در حالی که اگر بدن فرد دارای اضافه وزن باشد، اما متابولیسم وی مناسب باشد، فرد سالم است و میتواند به زندگی خود ادامه دهد، یعنی مرز باریکی بین لاغری سالم و بیماری لاغری وجود دارد.
تأثیرات ذهنی الگوبرداری زنان از چهرههای برجسته به اندازه تأثیرات جسمانی غمانگیز و خشن است و الگوبرداری از بدن این چهرهها و مدلها میتواند موجب مشکلات عزتنفس شود. از همینجاست که افسردگی، انتقاد، قلدری و قضاوت دیگران بر اساس ظاهر شکل میگیرد. همچنین تصور میشود که عزت نفس، تصویر صحیح بدنی و رفاه روانی زنان عادی با قرار گرفتن مکرر در معرض مدلهای لاغر غیرقابل دستیابی در تبلیغات چتهای زنده به خطر میافتد.
استانداردهای مضر صنعت مد
یکی دیگر از اثرات منفی استانداردهای زیبایی در صنعت مد، تداوم کلیشههای مضر و سوگیریهای سیستمی است. این صنعت با حذف نمایشهای متنوع زیبایی، هنجارهای مضر را تقویت میکند و تعصبات را علیه جوامع به حاشیه راندهشده تداوم میبخشد. این نهتنها کلیشههای مضر را تقویت میکند، بلکه پتانسیل خلاقانه صنعت مد و لباس را محدود و نابرابریهای سیستمی را تقویت میکند.
شاید این سؤال دور از ذهن نباشد که با وجود این واقعیتها مدلهای کنونی، چگونه در این وضع غیرطبیعی وزنی باقی میمانند! باید گفت که سبک زندگی یک مدل سبکی است که شامل کمخوابی و کمغذا خوردن و سفر مداوم است. این دو مورد که برای عملکرد صحیح یک انسان ضروری هستند به شدت در معرض خطرند. مدلها با وزن آنها اندازهگیری نمیشوند، بلکه مطابق اینچ مورد بررسی قرار میگیرند. اینکه به شما گفته شود مثلاً دو اینچ از دور کمر کم کنید، عدد کمی به نظر میرسد، اما این میتواند معادل کاهش ۱۵ پوند باشد! از دست دادن این مقدار وزن در مدت زمان کوتاهی، به احتمال زیاد، استرس را به بدن انسان میافزاید، به خصوص اینکه یک مدل مجبور باشد به طور مداوم این کار را انجام دهد.
حقایق ترسناک زندگی مدلها
حقایق پنهان اختلالات خوردن ترسناک است. مدلها روزها گرسنه میمانند و حتی ممکن است دستمال کاغذی بخورند تا احساس سیری کنند. دستمال کاغذی ارزش غذایی ندارد، بنابراین مانند چیزی نخوردن است. همچنین موادمخدر نیز برای منحرف کردن احساس گرسنگی و البته خود گرسنگی استفاده شدهاست. مطالعهای که در سال ۲۰۱۲ توسط یک گروه حمایتی به نام اتحاد مدل انجام شد، نشان داد که ۵/۷۶ درصد از مدلها گفتهاند که مواد مخدر و الکل حین کار در اختیار آنها قرار میگیرد و این در حالی که است که در محیط کاری عادی غربی نیز، مواد مخدر و الکل به شدت نهی میشود. این مسئله علاوه بر بیماریهای روانیای است که مدلها به دلیل مشکلات جسمانی و ترس از بیکار شدن با آن روبهرو هستند. از سوی دیگر بهرغم اصرار صنعت مد بر اینکه مدلها باید متناسب با لباس باشند و مورد توجه قرار نگیرند تا لباسها بدرخشند، زنانی که به آنها به عنوان یک زن استاندارد نگاه میشود، همین مدلهایی هستند که با خطرات جدی سلامت جسمی و روانی روبهرو شدهاند.
با آنچه گفته شد، مشهود است بسیاری از اختلالات خوردن که به دلیل صنعت مدلینگ ایجاد شدهاند، میتوانند اثرات مضری برای بدن انسان داشتهباشند و برخی حتی منجر به مرگ میشوند. این مسئله که خوردن برای بدن ضروری است، رازی ندانسته نیست و حقایق ثابت میکنند که نداشتن تغذیه مناسب چقدر میتواند مضر باشد. در این شرایط، اما مسئله نگرانکننده این است که صنعت مد عواقب اقدامات و استانداردهای خود را نمیپذیرد.
تله کنارگذاشتن پوشش حیامند
در کنار همه این موارد، کنار گذاشتن پوشش حیامند که منجر به افزایش دریافت قضاوت از سوی دیگران پیرامون بدن میشود، عملاً افراد را به سوی پیروی از استانداردهای مدلینگ سوق میدهد. تحقیقات نشان میدهد در حال حاضر، بسیاری از دختران نوجوان برای ایجاد بدنی مطابق با مدلها، به شدت با سوءتغذیه و اختلال در غذاخوردن روبهرو هستند که منجر به نوعی بیماری روانی نیز میشود و فرد به شکل مکرر فکر میکند دارای اضافه وزن است، در نتیجه از خوردن و آشامیدن پرهیز میکند و در مدتی کوتاه این مسئله منجر به مرگ میشود. در نتیجه بهرغم آنکه عدهای تصور میکنند حذف حجاب، نوعی آزادی افراد در نمایش خود تلقی میشود، اما افزایش قضاوت درباره بدن را در پی خواهد داشت که عملاً افراد را مجبور به پیروی از استانداردهای خطرناک مدلینگ جهانی خواهد کرد.
منابع در دفتر روزنامه موجود است.
* پژوهشگر حوزه زنان