جوان آنلاین: دولت با پیگیری سیاست خنثی‌سازی حداکثری تحریم‌های حوزه تجارت نفت و گاز توانسته است با رویکرد نوین و بازطراحی اساسی در سیاست‌های تجارت انرژی خود به بازار‌های جدید و غیرقابل تحریم برسد تا جایی که فروش نفت ایران نسبت به ابتدای دولت سه برابر شود و از طرف دیگر ۶۰میلیون ذخایر نفتی روی آب شناور ایران نیز همگی به فروش برسد و نکته جالب توجه اینکه در دو سال گذشته علاوه بر فروش ذخایر شناور روی آب ایران، تولید نفت کشور نیز افزایش یافته و بخش تولید و تجارت نفت‌خام نیز محوریت اصلی در رشد اقتصادی فصل بهار ایران داشته است. از طرف دیگر در زمینه استخراج نفت و گاز از میادین مشترک نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشته است که همه این عوامل نشان از تحول بزرگ صنعت نفت و گاز ایران در دولت سیزدهم دارد. بخش نفت و گاز در حالی در فصل بهار به بخش لکوموتیو و پیشران اقتصاد ایران تبدیل شده است که در فصل تابستان نیز شاهد رکوردشکنی‌های بزرگ ایران در تولید و صادرات نفت‌خام در شرایط تحریمی کامل بوده‌ایم.
دیپلماسی انرژی ایران با توسعه همکاری‌های نفتی با پالایشگاه‌های کوچک چینی و سیاست هوشمندانه نوسازی پالایشگاه‌های مستهلک‌شده مشخص شده است. ایران با بهره‌گیری از توانمندی‌های فنی و مهندسی خود بر بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک در بخش پالایشگاهی متمرکز شده است. این رویکرد نه تنها پاسخگوی نیاز پالایشگاه‌های داخلی است، بلکه ایران را به عنوان بازاری قابل اعتماد برای خدمات فنی و مهندسی و همچنین تأمین‌کننده نفت‌خام و میعانات گازی معرفی می‌کند. در واکنش به تحریم‌های نفتی امریکا، دولت سیزدهم سیاست خنثی‌سازی حداکثری تحریم‌ها را در تجارت نفت و گاز در پیش گرفت. هدف این رویکرد دستیابی به بازار‌های جدید غیرتحریمی و بازطراحی سیاست‌های تجارت انرژی ایران بود. در نتیجه فروش نفت ایران نسبت به ابتدای دولت سه برابر و ذخایر نفتی موجود در آب‌های ایران فروخته می‌شود. تلاش‌های دولت به افزایش تولید و تجارت نفت منجر شده و بخش نفت‌خام را به کانون اصلی رشد اقتصادی ایران تبدیل کرده است.
دیپلماسی انرژی ایران بر اتکا به توان داخلی به ویژه در خدمات فنی و مهندسی تأکید دارد. ایران با بهره‌گیری از توانمندی‌های خود در بومی‌سازی فناوری و تجهیزات استراتژیک در بخش پالایشگاهی، ضمن ارائه خدمات فنی و مهندسی به سایر کشورها، نیاز‌های پالایشگاه‌های خود را برطرف می‌کند. این رویکرد نه تنها جایگاه ایران را در بازار جهانی انرژی تقویت می‌کند، بلکه باعث رشد و تخصص شرکت‌های دانش‌بنیان این کشور در صنعت پالایشگاه می‌شود.
همچنین سیاست هوشمند ایران بر نوسازی و بازسازی پالایشگاه‌های مستهلک شده متمرکز است تا بازاری مطمئن برای تجارت نفت‌خام ایران ایجاد کند. ایران به جای تکیه بر روش‌های سنتی تجارت نفت، در پالایشگاه‌های مستهلک سرمایه‌گذاری می‌کند که نیازمند بازسازی و نوسازی هستند. ایران با تخصص شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت پالایشگاه، سهامدار پالایشگاه‌های فراسرزمینی با ارائه خدمات فنی و مهندسی می‌شود. با جایگزینی تجهیزات گلوگاه و بهینه‌سازی فرایند‌های تولید، نفت‌خام ایران به عنوان خوراک این پالایشگاه‌ها استفاده می‌شود و ایران را قادر می‌سازد وارد بازار‌های انرژی جدید شود. موفقیت ایران در احیای ظرفیت پالایشگاهی ونزوئلا، در‌ها را برای همکاری بیشتر با کشور‌های امریکای‌لاتین باز کرده است. بسیاری از پالایشگاه‌های نیمه‌فعال در منطقه برای ورود به بازار انرژی نیازمند دانش فنی و مهندسی ایران هستند. مشارکت ایران در این پروژه‌ها از طریق اجرای خدمات فنی و مهندسی و مشارکت پالایشگاه‌های نفت، ایران را به عنوان شریکی قابل اعتماد در توسعه تجارت انرژی معرفی می‌کند. این گسترش همکاری به سایر مناطق از جمله کشور‌های عضو بریکس و کشور‌های پیمان شانگ‌های گسترش می‌یابد.
صنعت نفت و گاز ایران در دولت سیزدهم دستخوش تحولات چشمگیری شده است. به رغم مواجهه با شرایط تحریم کامل، ایران به رکوردشکنی تولید و صادرات نفت‌خام دست یافته است. این بخش به موتور و محرک اقتصاد ایران تبدیل شده است و به رشد اقتصادی آن کمک می‌کند. پیشرفت در استخراج نفت و گاز از میادین مشترک، تحول صنعت و تعهد ایران به گسترش دیپلماسی انرژی خود را بیشتر نشان می‌دهد.
رشد اقتصادی ناشی از تصمیمات درست
بهروز محبی‌نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «جوان» با اشاره به رشد اقتصادی بخش نفت و گاز ایران به عنوان پیشران توسعه اقتصادی کشور و مقابله مؤثر با تحریم‌های امریکا اظهار داشت: دولت سیزدهم تفاوتی مهم در مقابله با تحریم‌ها نسبت به دولت قبل دارد و آن این است که دولت قبلی به رفع تحریم‌ها فکر می‌کرد و تمام انرژی خود را برای رفع تحریم‌ها قرار داده بود که همین موضوع سبب شد فروش نفت به کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسد، اما دولت سیزدهم خنثی‌سازی و رفع تحریم‌ها را با یکدیگر پیگیری می‌کند. وی خاطرنشان کرد: یکی از شیوه‌های خنثی‌سازی تحریم‌ها این بود که دولت دیپلماسی منطقه‌ای را با کشور‌های همسایه در دستور کار خود قرار دهد و موافقت‌نامه‌هایی در جهت پیشبرد دیپلماسی اقتصادی بالاخص در حوزه انرژی منعقد کند که به خوبی همه این موارد در دولت سیزدهم محقق شد. این عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه گسترش تعاملات اقتصادی با همسایگان، استفاده از ظرفیت‌آن‌ها برای خنثی‌سازی تحریم‌ها و به‌کارگیری روش‌های جدید برای مراوده مالی با کشور‌های دوست و همپیمان در این دولت متجلی شد، گفت: اتفاقات و آمار‌های مثبت از رشد اقتصادی ناشی از تصمیمات درست دولت در حوزه خنثی‌سازی تحریم‌هاست.
وی با بیان اینکه سیاست خنثی‌سازی تحریم‌ها از سوی دولت فروش نفت را زیاد کرده است، گفت: موضوع دیگر بحث تحریم‌های بانکی است که دولت با بهره‌گیری از شیوه‌های تهاتری توفیقات خوبی کسب کرده است. محبی‌نجم‌آبادی تصریح کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و حضور فعال‌شان در حوزه صنایع نفت و گاز توان کشور را ارتقا داد، در همین راستا قانون جهش تولید دانش‌بنیان کماکان در دستور کار مجلس است و مورد اهتمام نمایندگان قرار دارد، این قانون موجب می‌شود شرکت‌های دانش‌بنیان تعدادشان به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان قطعاً در حوزه برداشت بالاخص در میدان‌های مشترک ما با برخی همسایگان‌مان توان جمهوری اسلامی ایران را ارتقا می‌دهند، گفت: دولتمردان در دولت گذشته اعلام کردند به بیش از ۱۶۰ میلیارد دلار منابع برای به‌روزرسانی تجهیزات صنایع نفت و گاز نیاز دارند که صنایع دانش‌بنیان در این زمینه بیشترین کمک‌ها را به بخش نفت و گاز ما داشتند. رویکرد دولت مبنی بر گسترش تعاملات اقتصادی با همسایگان منجر به این شد که بخشی از فشار‌های امریکا برداشته شود.
جمع‌بندی
دیپلماسی انرژی ایران با محوریت گسترش همکاری‌های نفتی و احیای پالایشگاه‌ها، نقش مهمی در تحول صنعت نفت و گاز کشور ایفا کرده است. ایران با تکیه بر توان داخلی و ارائه خدمات فنی و مهندسی به شریکی مطمئن در بازار جهانی انرژی تبدیل شده است. سیاست هوشمندانه نوسازی پالایشگاه‌های مستهلک و ورود به بازار‌های جدید به ایران اجازه داده است تحریم‌ها را به حداکثر برساند و فروش نفت خود را افزایش دهد. این رویکرد استراتژیک نه تنها رشد اقتصادی ایران را تقویت بلکه این کشور را به عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت بین‌المللی انرژی تبدیل کرده است.
